تاریخ شهر در ایران و مبانی بازسازی پس از سانحه
تفاوت عمده بین آزمون کارشناسی ارشد معماری سال 91 (بهمن 90)، با آزمون سال‌های گذشته، اضافه شدن دو درس جدید به مواد امتحانی بود. دروس تاریخ شهر در ایران و مبانی باز سازی پس از سانحه هر کدام با 20 سوال به آزمون امسال اضافه شده بودند. بعضی از دانشجویان ، بدون دقت به مواد امتحانی و ضرایب آنها در دفترچه ثبت نام آزمون، با دیدن این سوالات در سر جلسه امتحان متعجب شدند. از طرف دیگر کاهش 30 دقیقه ای زمان آزمون در سال 91 دانشجویان را بیشتر غافلگیر کرد.
لازم به توضیح است که تنها کسانی باید به سوالات تاریخ شهر پاسخ بدهند که برای پذیرفته شدن در رشته مطالعات معماری ایران، تلاش می‌کنند و فقط متقاضیان رشته بازسازی پس از سانحه ملزم به پاسخگویی به سوالات مبانی بازسازی پس از سانحه هستند.
بقیه دانشجویان طبق روال سال های گذشته به سوال‌ها پاسخ می‌دهند. بنابراین تعداد سوالات برای داوطلبان این دو رشته 150 عدد و برای بقیة داوطلبان 130 عدد است. پس باید با سرعت بیشتری به آنها پاسخ دهند. البته با توجه به حفظی بودن اکثر سوالات آزمون معماری، جای نگرانی زیادی نیست. در سال‌های گذشته اکثر دانشجویان پیش از اتمام وقت آزمون برگه را تحویل می دادند. اما به هر حال مرور چندباره مباحث مطالعه شده و شركت در آزمون‌های آزمایشی در مدت زمان مشابه با آزمون كارشناسی ارشد، می‌تواند باعث بالا رفتن سرعت تست زنی شود.
با توجه به تازه بودن این دو درس در سوالات آزمون کارشناسی ارشد هنوز نمی‌توان منابع و سرفصل هایی برای آنها تعیین کرد. شاید بهترین راه برای یافتن منابع این دروس مراجعه به دانشگاه هایی باشد که در این دو رشته دانشجو می پذیرند.
درك عمومی معماری منظر
در آزمون کارشناسی ارشد سال 91 (بهمن 90)، رشته معماری تعداد سوالات درک عمومی معماری منظر همانند سال‌های گذشته 20 عدد بود که از این تعداد:
- 11 سوال به تاریخ باغ و منظر اختصاص داشت.
- 2 سوال از مباحث اقلیم، خاک و آب
- 5 سوال از نکات و ضوابط طراحی پارک و فضای باز
- 2 سوال از مبحث گیاه شناسی مطرح شده بود.
با وجود کاهش تعداد سوالات تاریخ منظر آزمون سال 91 به 11 سوال، 3 سوال از باغ سازی و نظریات معاصر طراحی منظر طرح شده بود که نسبت به سال گذشته بیشتر است. این روند را در سوالات درس تاریخ معماری نیز می‌توان دید و شاید نشان دهنده جهت گیری جدیدی در طرح سوالات آزمون باشد. البته سوالات آزمون کارشناسی ارشد معماری به طور کلی دارای نوسان یک سال در میان هستند و ممکن است دوباره روند مذکور به سمت دیگری گرایش پیدا کند.
در بین سایر سوالات این بخش 2 سوال از اصول طراحی باغ ایرانی و مابقی به شناسایی باغ‌هایی که توضیح یا تصویر آن در صورت سوال موجود بود اختصاص داشت. به طور کلی در سوالات این بخش از نظر دشواری تغییر زیادی نسبت به سال گذشته مشاهده نشده است. اما سبک طرح سوال در آن تغییر کرده است.
در آزمون سال 91، پنج سوال از نکات و ضوابط طراحی منظر و فضای باز طرح شده بود که 3 سوال آن به استانداردها و ضوابط اختصاص داشت و نیازمند پاسخ عددی بود. باز هم می‌توان تمایل طراحان آزمون كارشناسی ارشد امسال را به سوالات فنی و قراردادی مشاهده کرد. در واقع این تعداد سوال جای سوالات تاریخی در آزمون امسال را گرفته اند. همچنین 2 سوال از گیاهان و خصوصیات آنها و 2 سوال از شناخت اقلیم، خاک و آب پرسیده شده بود که تقریباً مشابه سوالات سال گذشته بودند.
درک عمومی معماری
سوالات درک عمومی معماری در آزمون کارشناسی ارشد سال 91 (بهمن 90)، را می توان در کل اندکی دشوارتر از سال قبل دانست. تعداد سوال‌های این درس همانند سال‌های گذشته، 20 سوال بود. از این تعداد:
- 2 سوال از مبحث استانداردها و قوانین
- 2 سوال از درک سازه‌ای
- 6 سوال مربوط به پرسپکتیو و مسائل دیداری
- 5 سوال مربوط به ارزش های فضایی معماری
- 5 سوال مربوط به معماری سنتی و اقلیمی بود.
سوالات سازه‌ای مانند سال‌های گذشته صرفاً با محاسبه، قابل حل نبود و بهترین راه برای حل آنها استفاده از درک شهودی بود. تعداد این سوالات نسبت به سال قبل به نصف (2 عدد) رسیده بود. سوالاتی که در آنها ارزش‌ها و تعاریف فضایی معماری مطرح می شود نیز تقریباً مشابه سال‌های گذشته و مفهومی بود. هرچند که بعضی از آنها در مقایسه با سوالات آزمون 90 بسیار ساده بودند. در این گونه سوالات نکته مهم ، فهمیدن قصد طراح از طرح سوال است. در آن صورت با اطمینان بیشتری می توان به سوال پاسخ داد.
بعضی از سوالات مربوط به معماری سنتی و اقلیمی در آزمون کارشناسی ارشد 90، بیشتر شبیه سوالات تاریخ بودند. اما در سال 91 سوال های منطقی تر و بنیادی تری مطرح شده بود. در این سوالات به جنبه‌های علمی معماری نیز بیشتر توجه شده بود. در نتیجه تعداد سوالاتی که با استفاده از دانسته‌های اقلیمی قابل پاسخ دادن بودند، بیشتر از سال گذشته بود.
سوالاتی که موضوع آنها استانداردها و قوانین بود بسیار فنی بوده و مسائل حرفه‌ای معماری (مانند ضوابط ساده شهرداری، قوانین و معیارها) مورد پرسش طراحان قرار گرفته بود. در سال‌های اخیر تعداد این گونه سوال‌ها رو به افزایش است.
در بحث پرسپکتیو و مسائل دیداری نیز از بین 6 سوال مطرح شده 3 سوال به ترسیم و محاسبه سایه مربوط می‌شد. اگرچه این نوع سوال‌ها عموماً ساده هستند اما سوالات سال 91 را می‌توان در نوع خود دشوار دانست.
به طور کلی در طراحی سوالات درک عمومی معماری، روندی دیده می‌شود که در آن با گذشت زمان، سوال‌ها از مسائل ادراکی و شهودی به مسائل منطقی و قراردادی تغییر می‌کنند.
دروس فنی ساختمان
تعداد سوالات دروس فنی ساختمان در آزمون كارشناسی ارشد معماری سال 91 (بهمن 90) همانند سال‌های گذشته، 30 سوال بود. تغییر عمده در بودجه‌بندی سوالات مربوط به مبحث ایستایی بود که از 9 سوال در سال 90 به 17 سوال در سال 91 افزایش یافته است. (چیزی حدود 2 برابرسال 90 و بیش از نیمی از سوالات سال 91). از طرف دیگر تعداد سوالات مبحث عناصر و جزئیات از 9 سوال در سال 90 به 2 سوال در سال 91 کاهش یافته بود. اما تعداد سوالات مباحث دیگر تقریباً بدون تغییر باقی مانده بود.
افزایش بیش از حد تعداد سوالات مبحث ایستایی در آزمون کارشناسی ارشد سال 91 بسیاری از داوطلبان را غافلگیر کرد و باعث کاهش توانایی آنها در پاسخگویی به سوالات دیگر شد. متأسفانه چنین تغییرات ناگهانی و غیر منتظره ای در آزمون های کارشناسی ارشد دیده می شود و فقط مربوط به یک درس یا یک سال بخصوص نیست. اضافه شدن 40 سوال به تعداد سوالات در آزمون امسال و کاهش 30 دقیقه ای زمان آزمون از جمله همین تغییرات است. در نتیجه داوطلبان باید انتظار هر نوع تغییری را در آزمون ها داشته باشند.
غافلگیر شدن در جلسه آزمون بیشترین اثر مخرب را بر روحیه دانشجو دارد و باعث کاهش توانایی او می شود. بهترین راه برای به دست آوردن اعتماد به نفس در آزمون، مطالعه جامع همه مباحث و حفظ تعادل بین آنهاست. نمی‌توان صرفاً به خاطر کم بودن تعداد سوالات یک فصل در آزمون امسال از مطالعه آن صرف نظر نمود. اما سوالات از نظر سطح علمی اندکی دشوارتر شده بودند. هرچند که امسال تعداد سوالات حفظی بیشتر از سال قبل بود (9 سوال حفظی ایستایی).
افزایش تعداد سوالات حفظی به معنی نیاز بیشتر به مطالعه دقیق متن و دقت به تصاویر منابع است. در آزمون امسال دوباره سوالاتی از سازه ساختمان ها به همراه شکل مطرح شد. همچنین در دو سال اخیر شاهد مطرح شدن سوالاتی از مباحث جدیدتر در آزمون‌ها هستیم. سوالاتی در مورد جزئیات اجرایی روش های نوین ساخت (از قبیل 3D Panel ، قاب فولادی نورد سرد، سیستم های پیش ساخته و …)، فناوری نانو، شیشه ها و … از این قبیل هستند. منابع این سوالات را می توان در کتاب هایی که در چند سال اخیر به چاپ رسیده اند پیدا کرد.
در بخش تنظیم شرایط محیطی در سال 91، سوالات بیشتر از مبحث مبانی (اقلیم و ساختمان و انتقال حرارت) طرح شده بودند، و از تعریف‌ها سوال مطرح شده بود. در بخش تأسیسات نیز سوالات بیشتری از مبحث نور و صدا مطرح شده بود. سوالات مصالح مانند سال قبل 2 عدد بود و از عناصر و جزئیات تنها دو سوال یعنی مبحث جزئیات پانل سه بعدی، مطرح شده بود.
زبان عمومی و تخصصی
در آزمون کارشناسی ارشد معماری سال 91 (بهمن 90)، سوالات زبان عمومی و تخصصی از نظر تعداد و بودجه بندی تغییری نسبت به سال قبل نداشتند. 10 سوال از واژگان (Vocabulary) 5 سوال جای خالی (Cloze Test) و 15 سوال درک مطلب (Reading Comprehension) طرح شده بود.
در دو سال اخیر بخش کلمات تخصصی معماری حذف شده است و به جای آن سوالات درک مطلب (از متون مرتبط با معماری) طرح می شوند. در نتیجه مطالعه زبان عمومی اهمیت بیشتری پیدا می کند و نیاز به خواندن کتاب هایی مانند فرهنگ تصویری معماری کمتر می شود. سوالات درس زبان آزمون کارشناسی ارشد در دو سال اخیر دشوار بوده‌اند و در مجموع از نظر سطح دشواری یکسان برآورد می شوند.
سوالات مبحث واژگان در آزمون کارشناسی ارشد سال 91 نسبتاً ساده طرح شده بودند. همان طور که اشاره شد تمام سوالات این بخش مربوط به زبان عمومی بود. در قسمت Cloze Test که سوالات گرامر در آن مطرح می شود تفاوتی بین دو سال 90 و 91 از نظر سطح سوالات احساس نمی شد.
اما سوالات فصل درک مطلب در آزمون کارشناسی ارشد 91 در مقایسه با سوالات سال 90 ساده‌تر بودند. کلمات خیلی دشواری در متن سوالات نبود و پاسخ ها (گزینه ها) بسیار کوتاه بود. در نتیجه به راحتی می شد تمام گزینه ها را مطالعه کرد و گاهی بدون مراجعه دوباره به متن به آنها پاسخ گفت. عموماً زمان زیادی صرف پاسخ به سوالات مبحث درک مطلب می شود اما سوالات آزمون 91 تقریباً با یک بار خواندن قابل پاسخگویی بودند. البته با کاهش 30 دقیقه ای در وقت کل آزمون و افزایش 20 سوال به آن، پیش‌بینی می‌شد كه سوالات دشوار نباشند.
