ریاضیات
سؤالات ریاضی رشته‌ی مكانیك در سال 92، به لحاظ تعداد، نسبت به سال 91، تغییری نداشت، فقط به لحاظ بودجه‌بندی 8 سؤال به ریاضی عمومی 1و2، 7 سؤال به ریاضی مهندسی و 5 سؤال به معادلات دیفرانسیل اختصاص یافته بود كه از این حیث دو تا از سؤالات ریاضی عمومی (1و2) كم شده و به سهم سؤالات ریاضی مهندسی (كه سال قبل 5 تا بود) اضافه شده است. در كل سؤالات سال 92، آسان‌تر از سال قبل بود و تعداد سؤالات تكراری و دقیقاً منطبق بر سؤالات رشته‌های دیگر (حتی بدون تغییر در گزینه) بسیار زیاد بود. به تفكیك سؤالات هر درس مورد تحلیل و بررسی قرار می‌گیرد:
ریاضی عمومی 1 و 2
تعداد سؤالات ریاضی عمومی رشته‌ی مكانیك در آزمون كارشناسی ارشد سال 92 برخلاف سال گذشته از 10 سؤال به 8 سؤال كاهش پیدا كرده بود و سهم سؤالات درس ریاضی مهندسی از 5 سؤال به 7 سؤال تغییر پیدا كرده بود. اگر بخواهیم مقایسه‌ای بین سؤالات ریاضی عمومی امسال و سال قبل انجام دهیم، باید بگوییم سؤالات امسال تا حدودی ساده‌تر از سال قبل بود. از 8 سؤال ریاضی عمومی، 4 سؤال به ریاضی (1) و 4 سؤال به ریاضی (2) اختصاص یافته بود. از 4 سؤال ریاضی عمومی (1)، 1 سؤال بسیار ساده از مبحث كاربرد انتگرال معین (محاسبه مجموع ریمان) البته این سؤال برای رشته‌ی دیگری قبلاً مطرح شده بود. 1 سؤال كاملاً ساده به مبحث شعاع و بازه همگرایی سری‌ها، 1 سؤال مربوط به روابط بازگشتی در انتگرال‌ها و انتگرا‌ل‌گیری جزء به جزء كه سؤال ساده‌ای نبود و یك سؤال نسبتاً ساده و غیر متعارف از مبحث توابع هیپربولیك مطرح شده بود كه خود فرمول مورد سؤال بود!
از 4 سؤال ریاضی عمومی (2) یك سؤال بسیار تیپ و پر تكرار در آزمون‌های مختلف از مبحث كاربرد انتگرال دوگانه كه عین آن را در كتاب ریاضی (2) داشتیم. 1 سؤال از مبحث توابع چند متغیره كه نمونه‌های شبیه بسیاری در كتاب وجود دارد. یك سؤال از تعیین مقادیر اكسترمم توابع دو متغیره كه عیناً در كتاب شبیه آن وجود داشت و بالاخره یك سؤال از مبحث توابع برداری كه سال قبل هم تقریباً با همین سختی در رشته مكانیك سؤالش را داشتیم و البته داوطلب با هوش با كمی دقت می‌توانست از حجم محاسباتش بكاهد. در كل داوطلبان رشته‌ی مكانیك در این سال خوش‌شناس بودند كه سؤالات عجیب غریب مطرح نشده بود و سؤالات تكراری از سالهای قبل، در این آزمون بسیار مطرح شده بود. پاسخ به حداقل 5 سؤال از 8 سؤال برای داوطلبان متوسط كاملاً امری عادی بود. در پایان توصیه‌ی بنده به كسانی كه می‌خواهند سال آینده در آزمون كارشناسی ارشد شركت كنند این است كه منتظر سؤالاتی در این سطح نباشند و تقریباً سؤالاتی دشوارتر را برای خود در نظر بگیرند (البته این صرفاً یك پیش‌بینی است!).
معادلات دیفرانسیل
در کنکور کارشناسی ارشد مهندسی مکانکیک 92 در مجموع 5 سؤال از درس معادلات دیفرانسیل آمده است که دو تا از آنها از معادلات مرتبه اول و دو تا از فصل معادلات مرتبه دوم و بالاتر و یک سؤال هم از فصل دستگاه معادلات بوده است در مقایسه با سال 91 سؤالات خیلی سخت‌تر و مفهومی‌تر بوده و کمتر امکان استفاده از روش‌های میانبر بود. این در حالی است که از 5 سؤال سال 91 ،4 سؤال رو فقط با صبر و جایگذاری می شد، حل کرد. هم سال 91 هم سال 92 دو سؤال از فصل معادلات مرتبه دوم و بالاتر آمده که یکی از آنها از مبحث معادلات همگن با ضرایب غیر ثابت از نوع کوشی اویلر بوده که نشان‌دهنده تست خیز بودن این مبحثه!
جالبه بدونیم که دقیقاً همین تست جزو سؤال‌های کنکور ارشد برق 92 هم بوده است. در درس ریاضی2 هم چند سؤال تکراری سالهای گذشته آمده بود این تصادفات نشان می‌دهد که طراحان محترم کنکور یا شوق کمی برای تالیف تست‌های جدید دارند یا می‌خواهند میزان آگاهی دانشجو از تست‌های سالهای قبل را بدانند. به هر حال بهتر است تمامی تست‌های سال گذشته رشته‌های دیگر چندین بار حل شود تا از حل دو ثانیه‌ایی بعضی از تست سر جلسه کنکور محروم نشوید!
ریاضی مهندسی
سؤالات درس ریاضی مهندسی در رشته‌ی مكانیك به لحاظ تكراری بودن در صدر دیگر دروس ریاضی بود! 5 سؤال از 7 سؤال این درس عیناً سؤالات آزمون‌های كارشناسی ارشد رشته‌های دیگر بود!
2 سؤال مربوط به سؤالات سال 84 رشته‌ی ریاضی، 2 سؤال مربوط به سؤالات سالهای 79 و 90 رشته‌ی برق و 1 سؤال مربوط به سؤالات سالهای 85 و 86 رشته‌ی مهندسی مواد بود و دو سؤال دیگر نمونه‌های بسیار نزدیك آن تاكنون بارها مورد سؤال بوده و یك مورد عیناً در متن كتاب ریاضی مهندسی مدرسان شریف وجود داشت به غیر از این «نقطه ضعف» مواردی مانند توزیع سؤالات نیز دچار اشكال بود. اما ضریب سختی تقریباً استاندارد بود و می‌توان گفت سؤالات امسال كمی ساده‌تر از سال قبل بود.
به لحاظ بودجه‌بندی سؤالات، 1 سؤال مربوط به توابع مشتق‌پذیر و روابط كوشی ـ ریمان، 2 سؤال مربوط به مشتقات جزیی و 3 سؤال مربوط به فصل سری فوریه بود. كه بهتر بود از سهم سؤالات سری فوریه حداقل 1 مورد كم میشد و یك سؤال از فصل نگاشت به تركیب اضافه میشد. همین‌طور 1 سؤال نیز می‌توانست از فصل مانده‌ها كسر و به جای آن یك سؤال از فصل معادلات با مشتقات جزئی بیاید.
در كل معلوم نیست چرا طراح محترم كه سؤال ریاضی مهندسی كم داشته و همه را تكراری داده!! چرا اصرار داشته 2 سؤال از سهم سؤالات ریاضی عمومی كم كند!؟ در پایان لازم است به عرض داوطلبان گرامی برسانم در صورتی كه كتاب ریاضیات مهندسی مدرسان شریف را خوانده بودید، قادر به پاسخگویی به هر 7 سؤال ریاضی مهندسی امسال بودید. (تأیید و سند این موضوع كتاب‌هایی هستند كه تاریخ چاپ آنها قبل از آزمون است و در بازار وجود دارد!)
دینامیک و ارتعاشات
در آزمون كارشناسی ارشد سال 92 تعداد سؤالات آزمون كارشناسی ارشد در تمام درس‌های مهندسی مکانیک نسبت به سال گذشته تغییری نکرد. نكته‌ای كه در مورد سؤالات كارشناسی ارشد مکانیک به چشم می‌خورد این بود كه در درس دینامیک و ارتعاشات بر خلاف درس‌های دیگر رشته مکانیک، از برخی مباحث تکراری در سال های گذشته، سؤال طرح نشده بود و یا از بعضی مطالبی که در ادوار گذشته به ندرت سؤال طرح میشد، امسال سؤال مطرح شد.
از لحاظ بودجه‌بندی از مبحث دینامیک و ارتعاشات، دینامیک ذرات 2 سؤال، سینماتیک ذرات 1 سؤال، مدارهای مرتبه دوم 1 سؤال، سرعت و شتاب نسبی 2 سؤال، دینامیک اجسام صلب 1 سؤال، ارتعاشات آزاد سیستم های یک درجه آزادی 2 سؤال، ارتعاشات گذرا 2 سؤال، مرکز آنی دوران 1 سؤال، سرعت و شتاب مکانیزم ها 2 سؤال، بادامک ها و چرخ لنگر و چرخ‌دنده 2 سؤال، تابع تبدیل سیستمهای مرتبه دوم 2 سؤال، مکان هندسی 1 سؤال و از شبیه‌سازی کنترلی سیستمهای مکانیکی 2 سؤال، مطرح شده است.در سال 92 سؤال متفرقه‌ای كه با خواندن دقیق و كامل مباحث قابل پاسخگویی نباشند، مطرح نشده بود.
حرارت و سیالات
آزمون كارشناسی ارشد سال 92 (بهمن 91)، رشته مهندسی مکانیک و با تعداد 170 سؤال در 180 دقیقه برگزار شد. تعداد سؤالات آزمون كارشناسی ارشد تمام درس‌های مهندسی مکانیک مشابه سالهای گذشته بوده است. تعداد سؤالات دروس حرارت وسیالات نیز مانند گذشته 20 سؤال بوده است. نكته‌ای كه در مورد سؤالات كارشناسی ارشد مکانیک به چشم می‌خورد این است كه در دروس حرارت و سیالات شامل سیالات، ترمودینامیک و انتقال حرارت از فصل های اصلی و مهم کتاب سؤال مطرح شده بود و کمتر به فصل های حاشیه ای و جانبی پرداخته شده بود.
از لحاظ بودجه‌بندی در درس ترمودینامیک از خواص حجمی سیالات خالص 1 سؤال، قانون اول ترمودینامیک 1 سؤال، قانون دوم ترمودینامیک 2 سؤال، آنتروپی 1 سؤال و تحلیل قانون دوم برای حجم کنترل 2 سؤال آمده است .از سیالات جریان تراکم ناپذیر 1 سؤال، جریان تراکم پذیر لزج در لوله ها 3 سؤال،جریان پتانسیل 1 سؤال، فرم دیفرانسیلی قوانین اصلی 1 سؤال و لایه مرزی 1 سؤال مطرح شده است در انتقال حرارت از انتقال گرمای هدایتی 2 سؤال، انتقال گرمای جابه جایی 1 سؤال ، تشعشع 1 سؤال ، جابجایی طبیعی 1 سؤال و مبدل های گرمایی نیز 1 سؤال مطرح شده است.
در سالهای اخیر روند سؤالات حرارت و سیالات رو به مفهومی‌تر شدن پیش رفته است، و بیشتر سؤالات ترکیبی از چند بخش از مباحث درسی می باشند. از این رو برای حل سؤالات نیاز به دقت و تسلط بر پیوستگی مطالب بسیار احساس می‌شود.
ساخت و تولید
همانند آزمون‌های چند سال اخیر، در درس ساخت و تولید بیست سؤال طرح شده بود که این سؤالات از هشت درسی که داوطلبان در طول چهار سال تحصیل خود در این گرایش می گذرانند، انتخاب شده بودند. تعداد سؤالات در چهار درس ماشین ابزار، قالب پرس، علم مواد و تولید مخصوص در آزمون امسال دقیقاً همانند آزمون سال گذشته بود اما در چهار درس دیگر یک سؤال کمتر و یا بیشتر بوده است.
اگر بخواهیم نوع سؤالات درس ساخت و تولید را به دو گروه سؤالات حل کردنی (مسأله ها) و سؤالات تحلیلی یا حفظ کردنی تقسیم کنیم، به وضوح مشاهده می شود که در آزمون امسال سؤالات تحلیلی به طرز قابل ملاحظه ای بار بیشتری از آزمون را به خود اختصاص داده بودند. به همین جهت به دلیل کمتر بودن تعداد مسأله ها، می توان این گونه در نظر گرفت که سؤالات ساخت و تولید در آزمون 92 وقت کمتری را از داوطلب در سر جلسه آزمون گرفتند. علاوه بر این، با درنظرگرفتن این نکته که سطح آزمون 92 کمی پایین‌تر از آزمون 91 بود، می‌توان گفت که داوطلبان در آزمون امسال وضعیت بهتری در درس ساخت و تولید داشتند.
مسأله دیگری که باید در نظر گرفت این است که در آزمون 91 داوطلبان به تعدادی سؤال با سبک جدید برخورد کردند که در آزمون های گذشته نمونه آنها را مشاهده نکرده بودند و این موضوع برای آنها غافلگیر کننده بود (نظیر سؤالات آماری در درس اندازه گیری)، اما در آزمون 92 نوع سؤالات به سبک سالهای گذشته برگشت و این موضوع برای داوطلبان دلگرم کننده شد!
در آزمون امسال یک سؤال از درس ریخته‌گری طرح شده بود که متأسفانه جزو مباحثی که سازمان سنجش برای درس ساخت و تولید اعلام کرده است نمی باشد. اگر بخواهیم کمکی به طراحان کنکور امسال برای توجیه وجود این سؤال در دفترچه کنکور بکنیم باید بگوییم که آوردن این سؤال در آزمون و در کنار سؤالات مدیریت تولید، برای این است که یک مهندس ساخت و تولید به عنوان یک مدیر تولید باید شناخت کاملی از فرآیندهای تولیدی متداول داشته باشد. حتی با توجیه این مورد، توضیحی برای کمبود داده‌های مسأله هیدرولیک آزمون امسال به ذهن نمی رسد!
همانطور که در چندین سال اخیر مشاهده کرده ایم، نوع سؤالات و ماهیت دروس ساخت و تولید (گستردگی مطالب و تنوع منابع موجود)، ایجاب می کند که در اولویت اول تا جایی که وقت داوطلبان اجازه می دهد به مطالعه منابع و کتاب‌های موجود بپردازند و بعد برای آشنایی با سبک سؤالات، نمونه‌هایی از تست‌های موجود را پاسخ دهند. چرا که بر خلاف دروس دیگر که تا تست زنی به طور کامل انجام نگیرد فرآیند یادگیری کامل نگردیده است، در درس ساخت و تولید داوطلبان بیشتر احتیاج به مطالعه مطالب متنوع دارند تا انجام تست زنی، که این موضوع در آزمون امسال به خوبی قابل مشاهده بود. به همین جهت داوطلبان باید با مشخص کردن بهترین و مفیدترین منابع، با یک برنامه ریزی مناسب مطالعه آنها را در طول دوران آمادگی برای آزمون ارشد به نحو احسن انجام دهند و مرور آنها را در زمان های مناسب در برنامه خود قرار دهند.
گروه جامدات(استاتیک-مقاومت مصالح-طراحی اجزا)
تعداد سوالات مربوط به دروس استاتیک-مقاومت مصالح-طراحی اجزا آزمون كارشناسی ارشد سال 92 (بهمن 91)، رشته مهندسی مکانیک همانند سال های اخیر بصورت 5 سوال استاتیک- 8 سوال مقاومت مصالح 1و2 – 7سوال طراحی اجزا 1و2 طراحی شده بود. در نحوه ی طراحی سوالات نسبت به سال های گذشته تغییر چندانی مشاهده نمی شد ولی جامع بودن سوالات مطرح شده را می توان نقطه مثبت سوالات ذکر کرد. اگر سوالات 8 مرحله آزمون های آزمایشی به دقت مورد بررسی قرار گیرند، مشابه بیش از 75 درصد سوالات کنکور امسال را می توان در سوالات مشاهده کرد.
در گذشته به دلیل تغییر مداوم سبک طراحی سوالات درس طراحی اجزا پاسخ گویی به سوالات این درس بسیار دشوار بود. ولی در سالهای اخیر روند سوالات رو به مفهومی‌تر شدن پیش رفته است. برای اینكه دانشجو بتواند سوالات این درس را در زمان مناسب حل كند باید از مباحث مختلف به اندازة كافی سوال حل كرده باشد تا سوالات آزمون كارشناسی ارشد، نكته جدیدی نداشته و فقط احتیاج به زمان برای حل سوال داشته باشد، نه اینكه زمانی را به حل سوالی اختصاص دهد كه برای اولین بار با آن مواجه شده است.
در این زمینه هم در 8 مرحله آزمون آزمایشی تلاش بر این بود تا سوالات به شکلی متفاوت و حاوی نکات مهم از مباحث مختلف طرح شود و در پاسخ های تشریحی هم همه ی نکات مرتبط با مبحث شرح داده شود. در مورد درس استاتیک تاکید بر یادگیری اصول اساسی مکانیک بر مبنای کتاب مریام به چشم می خورد و در کل مجموعه‌ای از سوالات منطقی طراحی شده بود.
