حقوق اداری
در سؤالات آزمون سراسری سال 97 متأسفانه پراکندگی سوالات میان سرفصل‌های درس حقوق اداری رعایت نگردیده است و بخش زیادی از سوالات آزمون تنها از یک سرفصل یعنی فصل حقوق استخدامی که در واقع موضوع بخش عمده‌ای از درس حقوق اداری 2 می‌باشد. درحالیکه در سال گذشته یعنی سال 96 تنها 3 سوال از حقوق استخدامی آمده بود. سوالات حقوق استخدامی در این آزمون به این صورت بود که یک سوال از مبحث حالات استخدامی ذکر گردیده، دو سوال از مبحث تخلفات اداری، یک سوال در رابطه با قاعده منع جمع مشاغل مندرج در قانون مدیریت خدمات کشوری و یک سوال در رابطه با مبحث بازخریدی و همچنین یک سوال از بحث پست‌های سازمانی و شرایط آن طرح گردیده بود. اگرچه میزان مباحث حقوق استخدامی گسترده است اما این تعداد از سوالات در آزمون نشان دهنده اهمیت ویژه طراح سوال به بخش حقوق استخدامی می‌باشد.
همچنین ذکر نکته‌ای که اهمیت دارد این است که سطح دشواری این سوالات نسبت به سال گذشته بالاتر بوده و تسلط بیشتری بر مباحث را برای پاسخگویی نیاز دارد. چهار سوال از این آزمون نیز به نهادهای غیرمتمرکز اختصاص داده شده بود که یک سوال آن از مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی که مرتبط با مبحث عدم تمرکز فنی است، مطرح گردیده بود و سه سوال دیگر از سازمان‌های محلی یا همان شوراهای محلی طرح شده بود که یکی از این سوالات در رابطه با شمول قانون تشکیل شوراها بود، سوال دیگر در رابطه با وضع مقررات برای برخی اعمال شهرداری‌ها و سومین سوال نیز به موضوع اختلافات میان شوراهای محلی پرداخته بود. در سال گذشته از مبحث نهادهای غیرمتمرکز تنها یک سوال آمده بود و این افزایش نشان از تمرکز طراح سوال بر مباحث این بخش از حقوق اداری می‌باشد که از جمله مباحث مهم حقوق اداری 1 می‌باشد.
پنج سوال از این آزمون نیز به مبحث کنترل سازمان‌های دولتی پرداخته است که جزئی از مباحث حقوق اداری 1 می‌باشد که 4 سوال از قسمت دیوان عدالت اداری و یک سوال از بحث سازمان بازرسی کل کشور می‌باشد. در سال گذشته تنها دو سوال از مباحث نظارت قضایی مطرح شده بود و این افزایش نیز ناشی از توجه ویژه‌ی قانونگذار به این مبحث است. گرچه تعداد سوالات نسبت به سال گذشته افزایش داشته است اما سطح دشواری آنها نسبت به سوالات سال قبل در یک ردیف بوده است و شاهد دشواری بیشتری در سوالات نمی‌باشیم.
همانطور که در ابتدا بیان نمودیم در این آزمون پراکندگی سوالات رعایت نگردیده و طراحان سوال تنها بر سه مبحث تمرکز کرده و از سایر مباحث غافل شده‌اند که این مساله یک نوع شیوه غیرمنطقی برای طرح سوال می‌باشد که باعث می‌شود برخی از داوطلبین از این نوع تقسیم‌بندی مباحث ضربه خورده و درصد پایینی را کسب کنند. با این وصف، مطالعه تنها سه فصل از کتاب حقوق اداری مدرسان شریف می‌توانست باعث شود که فرد بتواند به قریب به اتفاق سوالات پاسخ دهد. فصل چهارم مربوط به مباحث سازمان‌های غیرمتمرکز، فصل ششم مربوط به مباحث حقوق استخدامی و در نهایت فصل هشتم که بحث کنترل قضایی را مطرح نموده است.
حقوق بین‌الملل خصوصی
همچون سال‌های گذشته، در سال 1397 نیز شاهد سؤالات معمول و به نسبت ساده‌ای در این درس بودیم که با مطالعه کتب موجود به راحتی قابل پاسخگویی بودند. پراکندگی سؤالات سال اخیر تفاوت چندانی با سال گذشته نداشت ولی اهم سؤالات را می‌توان مربوط به فصول «کلیات تعارض قوانین»، «رابطه سیستم‌های حل تعارض» و «مسائل مهم تعارض قوانین» دانست. همچنین وجود دو سؤال از مکاتب تاریخچه حقوق بین‌الملل خصوصی مبین این است که داوطلبان علی‌رغم حفظی‌بودن مبحث، نباید از آن غافل شوند چرا که به سادگی و با مطالعه مستمر می‌توان به این قبیل سؤالات پاسخ داد.
حقوق بین‌الملل عمومی
همواره مهم‌ترین و پرچالش‌ترین درس برای متقاضیان پاره‌ای از گرایش‌ها، درس « حقوق بین‌الملل عمومی » بوده است ولی اگر به علل این صعوبت بپردازیم به راحتی می‌توان سؤالات را مهندسی کرد و با طی مکانیسمی صحیح به درصد بالایی دست یافت. یکی از چالش‌های عمده این درس، منابع متعدد آن می‌باشد که به نظر بهترین راهکار برای فایق آمدن به آن، آگاهی از اهمیت مطالب و تعیین اولویت فصول است که به دنبال آن، داوطلبان باید مباحث مهم را از منابع بیشتری مورد مطالعه قرار دهند و مباحث کم اهمیت‌تر را تنها از یک منبع اصلی دنبال کنند. چالش دیگر نیز طرح سؤالات به‌روز و مربوط به همان سال در فضای بین‌الملل است که قابل پیش‌بینی به نظر می‌رسند.
در کنکور سال 97، تعداد 9 سؤال از مبحث «منابع حقوق بین‌الملل» طرح شده است که بخش عظیمی از آن ناظر به «معاهدات» است که به داوطلبان توصیه می‌شود، حتماً مطالعه عمیق پیرامون آن انجام شود. مباحث دیگری نظیر اعضای جامعه بین‌المللی و سازمان‌های بین‌المللی، مسئولیت بین‌المللی و مسائل پیرامون حقوق بشر نیز سؤالات متعدد و مهمی را در برداشتند. این نکته نیز قابل اشاره است که به نظر می‌رسد سؤالات مطروحه از مسائل روز، اغلب از فصل « مسئولیت بین‌المللی» طرح می‌گردند.
حقوق تجارت
در تحلیل سؤالات درس «حقوق تجارت» می‌توان مباحث را به شرح ذیل تفکیک نمود:
- تجارت یک (اقسام تاجر): دو سؤال از کنکور سال 97 به بخش مذبور پرداخته است که پاسخ به آنها چندان نیازی به دانش ندارد و از بخش‌های سهل کنکورهای درس تجارت قلمداد می‌گردد. ت
- جارت دو (شرکت‌ها): در سال 97، چهار سؤال از بخش شرکت‌ها طرح گردیده است که اغلب با تسلط به موارد مربوطه قابل پاسخگویی بوده‌اند ولی به دلیل حجم زیاد این بخش از قانون تجارت، تسلط مذبور به سادگی به دست نخواهد آمد.
- تجارت سه (اسناد تجاری): چهار سؤال از مجموع سؤالات را این مبحث به خود اختصاص داده است که نسبت به سال 96، دو سؤال کاهش داشته است. سؤالات این بخش بسیار مفهومی طرح شده‌اند و دانش داوطلبان در مورد اسناد تجاری شرط لازم برای موفقیت قلمداد می‌گردد.
- تجارت چهار (ورشکستگی): در کنکور سال 97، پنج سؤال از این بخش طرح شده که نسبت به سال گذشته، 2 سؤال بیشتر است. پاره‌ای از سؤالات «ورشکستگی» از سخت‌ترین سؤالات درس تجارت بودند به گونه‌ای که ممکن بود پیش از این حتی یکبار نیز مورد مطالعه قرار نگرفته باشند!
به عنوان جمع‌بندی می‌توان افزود که در سه سال اخیر، سؤالات درس «تجارت» از تکنیکی‌ترین سؤالات بوده‌اند که پاسخ به آنها هم تسلط متن قانون را می‌طلبد و هم دانش‌پایه و مطالعه کتب دانشگاهی و درک صحیح از مفاهیم، علاوه بر این داوطلبان باید توجه نمایند که طولانی بودن صورت اغلب سؤالات می‌تواند چالشی جدی به همراه داشته باشد و لذا حفظ تمرکز بسیار مهم است. داوطلبان با شرکت در آزمونهای آزمایشی مدرسان شریف می توانستند آمادگی لازم برای آن را بدست آورند.
حقوق جزای اختصاصی
حقوق جزا عنوان مجموعه دروسی است که یکی از آنها حقوق جزای اختصاصی می باشد که به جرایم به‌طور خاص تمرکز دارد. همانطور که از کتب منبع این درس قابل استنباط است این درس به سه فصل عمده، جرایم علیه اشخاص، جرایم علیه اموال و جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی تقسیم‌بندی می‌شود. در نظر گرفتن این تقسیم‌بندی جنبه اعتباری دارد و ممکن است فردی تقسیم‌بندی دیگری را برای خود مجسم کرده باشد که منافی آن نیست. امروزه هم با فراگیر‌شدن فضای مجازی در جوامع بازهم می‌توان به این تقسیم‌بندی وفادار بود زیرا سه اصل ارزشمند برای انسان یعنی جان، مال و امنیت را متذکر شده است.
فصل اول این تقسیم‌بندی همانطور که بیان شد جرایم علیه اشخاص است که می‌توان آن را به جرایم علیه تمامیت جسمانی اشخاص شامل قتل و جرایم مادون نفس و جرایم علیه تمامیت معنوی اشخاص شامل اِفترا، توهین و جرایمی که در واقع سبب از بین رفتن آبرو و عزت‌نفس برای افراد همچنین تعدادی از جرایم جنسی را شامل می گردد.
این فصل (فصل اول: جرایم علیه اشخاص) به‌طور معمول در آزمونهای کارشناسی‌ارشد سؤالات بیشتری را به خود اختصاص می دهد که با مطالعه دقیق در منابع و قوانین می‌توان به پاسخ صحیح رسید.
فصل دوم شامل جرایم علیه اموال است که طی سال‌های اخیر سؤالات این قسمت به مراتب هم بیشتر و هم پیچیده‌تر شده است که نیاز به مطالعه دقیق‌تری دارد.
فصل سوم جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی است که شامل جرایم حدی محاربه و افساد فی‌الارض و جرایم تعزیری جعل و قلب سکه و جرایم مشمول فصل اول کتاب تعزیرات مصوب سال 1375 و … است که توصیه می‌شود داوطلبان جعل را با دقت بیشتری مطالعه کنند.
در مجموع در حقوق جزای اختصاصی با سؤالات مفهومی و مسئله محور روبه‌رو هستید که جز با تسلط بر مباحث نمی‌توان به پاسخ صحیح رسید. جرایم یارانه‌ای در چند سال اخیر اهمیت بیشتری یافته است و به داوطلبان توصیه می شود این قانون را با دقت بالایی مطالعه و تحلیل نمایند. نکته قابل ذکر است این است که در هرجا که عنوان مسئله با هیچ یک از جرایم ذکر شده در گزینه‌ها تطابق نداشته باشد براساس اصل برائت، عمل فاقد وصف مجرمانه است که داوطلبان الزاماً در سؤالات به دنبال ارتباط آن با جرم نباشند. و اما نکته آخر این‌که در آزمونهای چند سال گذشته، قوانین خاص نقش کلیدی داشته‌اند که مطالعه این قوانین پراکنده و همچنین آرای وحدت رویه را تبدیل به یک الزام برای رسیدن به موفقیت کرده است.
حقوق جزای عمومی
درس حقوق جزای عمومی درسی است که علی‌رغم مواد قانونی کم آن ( مواد 1 تا 216 قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1392) سؤالات پیچیده و مفهومی دارد که جز با مطالعه دقیق کتب مرجع و تسلط در مواد نمی‌توان به آن پاسخ داد. در کنکور 97 از مباحث قلمرو اجرای قوانین جزایی در مکان، مجازات‌های تکمیلی، قلمرو اجرای قوانین جزایی در زمان و ادله اثبات در امور کیفری سؤالی طرح نگردید که نشان از اهمیت کم‌تر این فصول نسبت به مسائل دیگر در حقوق جزای عمومی دارد.
نکته قابل توجه این است که علی‌رغم ذکر تعداد سؤالات در هر فصل و مبحث و مشخص‌کردن آن در جدول، به این صورت که هر فصل و یا مبحث دارای چند سؤال در آزمون امسال است، این تقسیم‌بندی مطلق نیست زیرا همانطور که اشاره شد روند طرح سؤالات حقوق جزای عمومی رو به سؤالات مفهومی دارد و این باعث شده است که اکثر سؤالات به‌صورت ترکیبی از چند مبحث حقوق جزای عمومی بیان شود و این یعنی داوطلب باید برای رسیدن به پاسخ درست سؤال، چند ماده قانونی را در نظر بگیرد و با تسلط به تمامی آنها است که می‌تواند به پاسخ صحیح برسد. برای مثال در سؤال 102 آزمون ارشد امسال در مجموع صورت سؤال و گزینه‌های آن مواد 19، 65، 70، 24، 37 قانون مجازات اسلامی باید مدنظر قرار گیرد تا به پاسخ صحیح رسید که هریک از این مواد در فصل‌های مختلف قرار دارد.
در مجموع داوطلبان با مطالعه سه جلد کتاب حقوق جزای عمومی دکتر اردبیلی و شرکت در آزمون های آزمایشی مدرسان شریف می توانند درصد مطلوبی در این درس کسب نمایند.
حقوق مدنی (تعهدات)
در درس حقوق مدنی امسال سوالات بخش سقوط تعهدات 6 سوال را به خود اختصاص داده بود این در صورتی بود که این مبحث در سال گذشته 9 سوال را به خود اختصاص داده بود. آن‌چه قابل ذکر است این است که اغلب داوطلبان در مورد مدنی شدن (اعمال حقوقی) به کتاب دکتر کاتوزیان بسنده می‌نمایند حال آن‌که مبحث سقوط تعهدات در این کتاب مورد بررسی قرار نگرفته است و لازم است این مبحث از منابع دیگری مطالعه شود. نکته دیگر که مهم است غفلت دانشجویان از مطالعه مباحث ناظر بر عقود می‌باشد و غالباً شاهدیم که تلقی داوطلبان از درس «تعهدات» صرفاً مدنی سه و مدنی چهار است حال آن‌که باید مدنی شش و هفت (عقود معین) نیز مورد بررسی قرار گیرند و درکنکور 97 نیز چهار سؤال با مبحث عقود گره خورده است.
شروط ضمن عقد و مباحث ناظر بر الزامات خارج از قرارداد نیز اهمیت غیر قابل انکاری داشته‌اند و هریک دو سؤال را به خود اختصاص داده‌اند. از حیث پیچیدگی، سؤالات را نمی‌توان منحصراً سخت یا ساده قلمداد نمود چراکه پراکندگی نسبتاً خوبی دارند و هر طیفی را شامل می‌شوند. ولی از لحاظ سختی می‌توان آنها را سؤالاتی نص محور تلقی کرده و به متن خوانی از قانون مدنی و قوانین مرتبط بسنده نمود.
حقوق مدنی
تحلیل سؤالات درس «حقوق مدنی» سال 97 را می‌توان به شرح ذیل پردازش نمود:
- مدنی یک (اشخاص و محجورین): همچون سال 96، در کنکور اخیر نیز سؤالی از این بخش طرح نگردید.
- مدنی دو ( اموال و مالکیت): برخلاف سال 96 که دو سؤال به بخش اموال اختصاص یافته بوده عموماً مبحث «وقف» مدنظر طراحان سؤال قرار گرفت، در کنکور سال 97، سؤالی از این بخش به چشم نمی‌خورد ولی با عنایت به سابقه طرح سؤال از مبحث مذکور و علم به این‌که تسلط به این مبحث می‌تواند در درک پاره‌ای از مباحث نظیر قراردادها و عقود نیز مفید باشد نادیده انگاشتن این قسمت برای کنکورهای آتی یقیناً قابل دفاع نمی‌باشد.
- مدنی سه (اعمال حقوقی): حقوقدانان و حقوق‌خوانان واقف به اهمیت این مبحث بوده و طرح 7 سؤال در کنکور 96 و 11 سؤال در کنکور 97 نشان دهنده حائز اهمیت بودن این مسئله است. غافل نشویم، که دانش قراردادی تنها در پاسخ به سؤالات مربوطه لازم و ضروری است بلکه در بسیاری از سؤالات دیگر نظیر عقود نیز می‌تواند به کار آید و غیرمستقیم مورد توجه طراحان قرار گیرد. لازم به ذکر است اگر به سبک سؤالات سال‌های اخیر خوب دقت نماییم مشهود است که بخش «سقوط تعهدات» از قانون مدنی بسیار مدنظر بوده، حال آن‌که کتب معتبر این مبحث نظیر اعمال حقوقی دکتر کاتوزیان، بخش «سقوط تعهدات» را پوشش نمی‌دهد و داوطلبان باید مبحث مذکور را از منابع دیگر مورد مطالعه قرار دهند.
- مدنی چهار ( وقایع حقوقی): در سال 96، دو و در سال 97، سه سؤال از این بخش طرح گردیده است. به خصوص با تحلیل سؤالات سال اخیر می‌توان خاطر نشان کرد که اغلب سؤالات مفهومی و استنباطی بوده و به سختی قابل پاسخگویی می باشند.
- مدنی پنج ( خانواده): در ده سال اخیر، یک سؤال از این بخش طرح شده که با دانش متوسط از این مبحث قابل پاسخگویی بوده‌اند و چالش زیادی برای داوطلبان به همراه نداشته‌اند. (لازم به ذکر است تغییرات «احتمالی» قانون مدنی در بخش نکاح باید مدنظر داوطلبان برای کنکور سال 98 قرار گیرد)
- مدنی 6 و 7 (عقود): 7 سؤال از کنکور 96 مربوط به این بخش بود در حالی که در سال 97، تنها سه سؤال به طور مستقیم از این مباحث طرح شده است ولی همچون توضیح ارائه شده در مورد مدنی سه، باید اهمیت این مباحث را در ارتباط با بخش‌های دیگر دانست و تعداد سؤالات و کاهش و ازدیاد آنها، مبنای خوبی برای آگاهی از اهمیت بخش مذکور نخواهد بود.
- مدنی 8: (ثنعه، وصیت و ارث): در سال 97، دو سؤال مربوط به این بخش بوده است که نسبت به سال گذشته، یک سؤال افزوده شده است. یکی از سؤالات سال 97، مربوط به بخش وصیت و دیگری طرح مسئله‌ای در مورد ارث بوده که به سادگی قابل پاسخگویی بوده‌اند.
آیین دادرسی مدنی
برخلاف آزمون سال 95 و 96 که از قسمت مهمی به نام قانون اجرای احکام مدنی سوال چندانی طرح نشده بود، مشاهده شد که کنکور 97 سوالاتی از این قانون مهم و کاربردی را به خود اختصاص داده است، که بیانگر اهمیت این قانون از دید طراح سوالات آیین دادرسی در کنکور 97 می باشد. همچنین در مجموع می توان گفت که طراح سوالات توجه ویژه ای به قوانین خاص داشته است. نکته ی مهم دیگر عدم طرح سوال از قسمت اقدامات فوری (دستور موقت و تأمین خواسته و…) می باشد در حالی که در سال 96 و نیز در بسیاری از آزمونهای حقوقی از این مبحث معمولاً سوالاتی مطرح می‌شود. طبق معمول هر ساله از قسمت شکایت از آراء نیز 3 سوال مطرح شده بود که بیانگر اهمیت فوق العاده این قسمت از دیدگاه طراحان سوال می باشد. همچنین باید بیان کرد که علی رغم حجم کم بحث تصرف عدوانی، در سال 97 نیز همچون سال 96 از این قسمت یک سوال مفهومی طرح شده است که فی نفسه بیانگر اهمیت فوق العاده این بحث می-باشد.
به طور کلی می توان گفت که بسیاری از سوالات را با نص خود قانون آ.د.م و نیز قوانین خاص مربوطه می‌توان پاسخ داد که البته خود توجه به قوانین خاص و نیز لزوم تسلط بر مباحث مفهومی برای پاسخ به برخی سوالات، بیانگر لزوم مطالعه همه جانبه برای اخذ درصد بالا در این درس می‌باشد. که داوطلبان با شرکت در آزمون های آزمایشی مدرسان شریف و مطالعه دقیق پاسخنامه های آن می توانستند بسیار موفق در این درس عمل کنند.
آیین دادرسی‌کیفری
درس آیین دادرسی‌کیفری درسی اصطلاحاً شکلی است که به تنظیم قواعدی برای عملکرد بهتر دستگاه‌های قضایی تدوین گردیده است. این درس به نسبت درس حقوق جزا، به قوانین متکی‌تر است و داوطلب با مطالعه قانون آیین دادرسی‌کیفری و قوانین خاص مرتبط (البته به شرطی که داوطلب مسلط به قواعد آن باشد که این مستلزم مطالعه کتب مرجع است) می‌تواند درصد مطلوبی در این درس کسب نماید.
در یک تقسیم‌بندی کلی می‌توان درس آیین دادرسی‌کیفری را به اقدامات در دادسرا و اقدامات در دادگاه‌ها تقسیم‌بندی کرد. اقدامات در دادسرا معمولاً قسمتی است که سؤالات بیشتری را دارد که 293 ماده اول قانون آیین دادرسی‌کیفری است. از بحث‌های بسیار مهم در آیین‌دادرسی‌کیفری، صلاحیت‌های دادگاه‌های کیفری است که امسال 2 سؤال را به خود اختصاص داده است. در کنکور 97 از قسمت‌های اجرای احکام کیفری ـ دادرسی جرایم اشخاص حقوقی ـ دادرسی جرایم رایانه‌ای و ارائه اثبات دعوی و کلیات و همین‌طور احاله و اناطه و رد دادرسی سؤالی طرح نشده است. به طور کلی می توان گفت درس آیین دادرسی‌کیفری 97 نسبت به سال 96 کمی ساده‌تر بود و پراکندگی موضوعی کمتری داشت. داوطلبان با شرکت در آزمون های آزمایشی مدرسان شریف و مطالعه دقیق پاسخنامه های مربوطه می توانستند بسیار موفق در این درس عمل کنند.
زبان تخصصی
سؤالات زبان حقوق در کنکور امسال در 6 متن خلاصه شده بود در صورتی که در سال قبل در 5 متن خلاصه شده بودند. در واقع این متن تخصصی به تلفیقی از دانش زبان عمومی و همچنین زبان تخصصی نیاز دارد. حال برای تشریح بهتر این آزمون 2 نکته حائز اهمیت است:
- با توجه به این‌که سؤالات واژگان عمومی حذف شده، اما همچنان در سؤالات مربوط به متون از این بخش سؤال طراحی می‌شود و باید داوطلبان دایره‌ی واژگان تخصصی خود را با مطالعه کتب مرجع، کتاب زبان تخصصی مدرسان شریف و همچنین شرکت در آزمونهای آزمایشی این مؤسسه افزایش دهند.
- مطلب دیگری که در این آزمون مورد توجه قرار گرفته، وجود چندین مورد سؤالات ارجاعی می‌باشد. از آنجایی که در این گونه سؤالات بعضاً کلمه‌ی مطرح شده ممکن است به یک مطلب ضمنی اشاره داشته باشد که به طور مستقیم بیان شده، پس درک کردن مفهوم متن‌ها در این بخش بسیار ضروری می‌باشد.
متون فقه
همانطور که انتظار می‌رفت سؤالات متون فقه کنکور 97 نیز مانند سؤالات چندین سالگذشته مفهومی می باشد و کم‌تر سؤالی وجود داشت که داوطلب صرفاً با حفظ‌کردن به پاسخ صحیح برسد. به طور کلی سؤالات متون فقه 97 نسبت به سالگذشته از سطح دشواری کمتری برخوردار می باشد. در سالگذشته برای اولین بار از ابواب غیرحقوقی (عبادی) چهار سؤال مطرح شد که این مسئله برای داوطلبان غیر منتظره بود. کتاب باب اجهاد در سالگذشته 4 سؤال را به خود اختصاص داده بود و امسال نیز یک سؤال از این کتاب مطرح گردید که قابل پیش‌بینی بود.
در کنکور 97 نیز همانند سالگذشته 2 سؤال از ابواب‌جزایی (حدود ـ قصاعی ـ دیات) طرح شده است و از باب دیات سؤالی مطرح نشده است. در آزمون امسال 4 سؤال از باب متاجر مطرح گردید که همانند سالگذشته نشان از اهمیت این باب در نظر طراحان سؤالات دارد. در آزمون امسال از ابواب عماریه ـ جعاله ـ کفالت ـ قضا ـ رهن ـ صلح ـ شرکت ـ اوآر ـ دیه ـ خلع و مبارات سؤالاتی مطرح نگردید همانطور که سوالات بسیاری هم از مبحث ابواب در سال 96 مطرح نشده بود.
