اصلاح نباتات
در آزمون کارشناسی ارشد سال 93 بیشترین حجم سوالات مربوط به مباحث اصلاح خصوصی (اصلاح گیاهان زراعی) و اصلاح گیاهان خود بارور می‌باشد. سوالات این سال دارای پراکندگی کمتری نسبت به سوالات سال 92 بوده ولی با وجود این تعداد سوالات مفهومی و محاسباتی بیشتری را شامل شده که در اکثر موارد ترکیبی از فصول متعدد و دارای ضریب سختی بیشتری می‌باشند. به طور کلی می‌توان بیان کرد مباحثی همچون اصلاح خصوصی ـ اصلاح گیاهان خودبارور و دگربارور ـ روش‌های تولیدمثل درگیاهان و اصلاح برای مقاومت از جمله مباحث بسیار مهم این درس بوده و همواره طراحان توجه خاصی به این بخش‌ها دارند. اما برخی از مطالب همچون اصلاح با استفاده از جهش ـ کشت بافت و مهندسی ژنتیک در اکثر موارد درصد کمی از سوالات را به خود اختصاص می‌دهند.
علی رغم پراکندگی کمتر سوالات سال 93 جامعیت این سوالات نسبت به سال 92 بیشتر می‌باشد و سوالات جنبه مفهومی‌تری پیدا کرده‌اند و این نشان از توجه به سمت مفهومی کردن سوالات است و گاهاً سوالاتی مطرح شده که مطابق با علم و دانش روز می‌باشد بنابراین لازم است دانشجویان علاوه بر آگاهی کامل از مطالب ذکر شده در منابع درسی ـ بعضاً از پیشرفت‌ها و تکنیک‌های مورد استفاده در این شاخه نیز آگاهی داشته باشند.
اصول مبارزه با آفات و بیماری های گیاهی و علف های هرز
در آزمون کارشناسی ارشد سال 93(بهمن 92) تعداد سوالات درس آفات و بیماری ها 25 سوال بود که به تفکیک علف های هرز، 10، آفات 1و بیماری ها 14 سوال را به خود اختصاص دادند. با نیم نگاهی به آزمون 92(بهمن 91) می توان دریافت که در آزمون سال 93 (بهمن 92) ، طراحان توجه ویژهیای به قسمت بیماری ها داشته اند؛ بلعکس سال 92(بهمن 91) که بیشترین حجم سوالات مربوط به بخش علف هرز بود و از بخش بیماری ها فقط یک سوال طرح شده بود. می توان گفت که سوالات آزمون 92(بهمن 91) دارای سطح دشواری بیشتری نسبت به آزمون 93(بهمن 92) بوده چرا که در آزمون 92 اکثر سوالات به صورت مفهومی طرح شده بود ضمن اینکه سوالات محاسباتی نیز بیشتر بود در حالی که در آزمون 93 این گونه به نظر می رسد که سوالات به سمت سوالات حفظی تمایل دارد و کمتر دانش دانشجو را به چالش می کشد.
نکته جالب آزمون 93، توجه بسیار زیاد طراحان به بخش ویروس شناسی است به گونه ای که از 14 سوال قسمت بیماری ها، 8 سوال مربوط به بخش ویروس شناسی مربوط می شود که سوالات آن هم کاملاً حفظی می باشد. نکته جالب تر این آزمون، عدم طراحی سوال محاسباتی می باشد در حالی که هر ساله 3-2 مربوط به بخش مدیریت شیمیایی به صورت محاسباتی طرح می شد که در این آزمون این نوع سوالات به چشم نمی خورد.
در کل می توان گفت که سوالات آزمون 93(بهمن 92) نسبت به آزمون 92(بهمن 91) ساده تر اما حفظی تر طرح شده است.
اکولوژی
در آزمون كارشناسی ارشد سال 93 (بهمن 92) در درس اکولوژی بیشترین حجم سوالات آزمون به حوزه دانش و مباحث مختلف مربوط می‌شود و تنها یك سوال محاسبه‌ای از مبحث عوامل اکولوژیک (دما)، كه به طور معمول از آن سوال طرح می‌شود، مطرح شده است. سوالات آزمون 92 دارای سطح دشواری بالاتری بوده و نسبت به سوالات آزمون 93 تنها مباحث حفظی ساده را مورد پرسش قرار نمی‌دهد، به عبارتی مبحث انرژی و عوامل اکولوژیک حوزه اصلی طرح سوالات بوده است؛ آزمون سال 93 نیز بیشتر مباحث مربوط به انرژی و عوامل اکولوژیک که بیشتر جنبه حفظی را دارند مبنای طرح سوالات قرار گرفته است و سوالات حفظی اكثریت سوالات را به خود اختصاص داده‌اند. گزینه‌های آزمون 92 نسبت به 93 طولانی‌تر و سوالات دامنه گسترده‌تری از دانش مفهومی فرد را به چالش می‌كشد. تعداد سوالات محاسباتی/مفهومی آزمون 92 بیشتر از سال 93 می‌باشد و سطح دشواری این سوالات نیز بالا است.
اما در مورد مباحث مورد سوال، به نظر می‌رسد در آزمون سال 92 جامعیت طرح تست از كلیه مباحث، بیشتر از آزمون سال 93 می‌باشد. این در حالیست كه در هر دو آزمون به مبحث توالی، چرخه‌های بیوژئوشیمیایی، انرژی، عوامل اکولوژیک توجه ویژه‌ای شده است. در سال 92 بیستر تست‌ها از مفاهیم مربوط به جمعیت بوده و در سال 93 توجه طراح به سمت مفاهیم مربوط به عوامل اکولوژیک سوق پیدا کرده است. نكته قابل توجه آن كه در آزمون 93 از مبحث مربوط به بیوم‌ها كه هر ساله اكثراً موضوع تست‌های متعدد بود، سوالی مطرح نشده است.
آمار و احتمالات
در آزمون سال 1393(بهمن 92) بیشترین حجم سوالات در درس آمار و احتمالات مربوط به شاخص‌های تمایل مرکزی و پراکندگی می‌باشد و از مبحث توزیع کای دو تنها یک سوال و از توزیعZ تنها دوسوال مطرح شده است. سوالات مربوط به کلیات مباحث آماری در این آزمون بیشترین قسمت سوالات را شامل می‌باشد که این روند را نیز در سوالات آزمون دکترا می‌توان دید.با نگاهی به آزمون سال‌های قبل می‌توان به یک نتیجه کلی رسید اینکه آزمون سال 1393 در حالت کلی آسان‌تر می‌باشد. هرچند در بعضی مباحث سوالات سال 1393 نسبت به 92 سخت‌تر شده اشت. کنکور 93 دارای شاخص‌های تمایل مرکزی و پراکندگی، رگرسیون و همبستگی، کلیات و احتمال نسبتاً آسان نسبت به سوالات کنکور92 می‌باشد. هرچند که سوال توزیع کای دو 93 نسبت به 92 بسیار مشکل‌تر می‌باشد. مباحث توزیع Z کشیدگی و دامنه در هر دو کنکور 93 و 92 دارای روند تقریباً مشابهی می‌باشد.
در مباحث مربوط به سوالات سال 92 طراح توجه بیشتری به سوالات و مباحث حفظی نسبت به سال 93 داشته است. و این روند را می‌توان در سوالات کنکور دکترا هم دید به صورتی که مباحث از حفظیات به سمت مفهومی شدن سوق داده شده است.
اما در مورد مباحث مورد سوال، طراح سوالات به نظر می‌رسد در آزمون سال 93 جامعیت طرح تست از كلیه مباحث، بیشتر از آزمون سال 92 را در نظر داشته است. این در حالیست كه در هر دو آزمون به مبحث شاخص‌ها، احتمال و رگرسیون بیشترین توجه را داشته است.
بیوشیمی
در آزمون كارشناسی ارشد سال 93 (بهمن 92) در درس بیوشیمی بیشترین تعداد سوالات آزمون حفظی بوده و بیشتر سعی شده بود از مطالب پایه‌ای سوال مطرح شود، فصولی که دارای بیشترین تعداد سوال بوده از نظر اهمیت کاملاً مشخص بودند و گستره‌ی فصول تحت سوال قرار گرفته نسبت به سال‌های گذشته کمتر شده بود.سوالات آزمون 92 دارای سطح دشواری بالاتری نسبت به سوالات آزمون 93 بوده و در این سال تنها مباحث حفظی ساده مورد پرسش قرار گرفته بودند. نكته قابل توجه در آزمون 93 تمرکز بر روی فصول دارای اهمیت و مهم بوده و به نظر می‌رسد با مرور کتاب‌های موجود پاسخ صحیح دادن به سوالات دور از انتظار نبوده است.
خاک شناسی عمومی
در آزمون كارشناسی ارشد کنکور 93 در درس خاکشناسی عمومی بیشترین حجم سوالات آزمون مربوط به مباحث فیزیک خاک (9 سوال) و سپس مباحث شیمی خاک (6 سوال) می‌باشد و تعداد سوالات کمتری در دیگر مباحث مطرح شده است. البته تعداد سوالات مطرح شده در مبحث فیزیک خاک نسبت به کنکور 92 مقداری کاهش یافته اما در عوض یک سوال از مبحث بیولوژی، یک سوال از مبحث از تغذیه و دو سوال از مبحث رنگ خاک مطرح شده که در کنکور 92 از این مباحث مطرح نشده است. سوال مطرح شده در مبحث تغذیه با اطلاعات خاکشناسی عمومی قابل پاسخ گویی نیست بلکه بایستی مباحث تغذیه گیاه و بیوشیمی را مطالعه نمود که البته برای رشته زراعت و اصلاح نباتات این سوال می‌تواند معمولی باشد.
سوالات کنکور 93 دارای سطح دشواری کمتری بوده و نسبت به سوالات کنکور 92 بیشتر مباحث حفظی را مورد پرسش قرار داده است و تعداد سوالات مفهومی و محاسباتی کمتری دارد اما در مورد مباحث مورد سوال، به نظر می‌رسد در آزمون کنکور 93 جامعیت طرح سوال از اکثر مباحث، بیشتر از آزمون کنکور 92 می‌باشد و از 4 سرفصل در کنکور 92 به 7 سرفصل در کنکور 93 ارتقا یافته است. این در حالی است كه در هر دو آزمون به مباحث فیزیک و شیمی خاک توجه ویژه‌ای شده است.
زراعت
در آزمون كارشناسی ارشد سال 93 (بهمن 92) در درس زراعت بیشترین حجم سوالات آزمون به زراعت عمومی و نباتات صنعتی مربوط می‌شود و سه سوال محاسبه‌ای مطرح شده است. سوالات زراعت عمومی نظر ویژه‌ی طراحان سوال را در این آزمون به خود اختصاص داده‌اند(دلیل آن توجه روز افزون جوامع دانشگاهی به پایه و اساس در کشاورزی در دهه‌های گذشته می‌باشد.)
در مجموع سوالات آزمون 93 دارای سطح دشواری بالاتری بوده و نسبت به سوالات آزمون 92 تنها مباحث حفظی ساده را مورد پرسش قرار نمی‌دهد. در آزمون سال 93 سوالات مربوط به زراعت غلات نسبت به سال قبل آسان‌تر و بیشتر از سوالات مربوط به سال‌های قبل استفاده شده است. سوالات مربوط به بخش گیاهان صنعتی در مقایسه با سال 92 تفهیمی‌تر شده و نیاز دارد که داوطلب مطلب را به درستی درک کرده باشد. در مورد گیاهان علوفه‌ای هم تعداد سوالات و نیز سطح سوالات تغییر چندانی نداشته است. در بخش مربوط به دیم‌کاری تعداد سوالات مربوطه افزایش یافته و سوالات نسبت به سال قبل دشوارتر شده‌اند.
در کل می‌توان نتیجه گرفت که سطح سوالات هر ساله در مقایسه با سال گذشته دشوارتر و تفهیمی‌تر می‌شود و داوطلب جهت موفقیت در آزمون هم باید از منابع مناسب، مطالعه عمیق‌تر و تکرار و تمرین از طریق آزمون‌های طبقه‌بندی شده جهت نیل به اهداف خود استفاده کند. ما جهت دستیابی بهتر داوطلب جزوات تدوین شده مدرسان شریف و زراعت عمومی خواجه‌پور، غلات خدابنده، نباتات صنعتی خواجه‌پور، گیاهان علوفه‌ای هادی كریمی و دیم‌كاری عوض كوچكی را پیشنهاد می‌کنیم.
ژنتیک
در آزمون کارشناسی ارشد سال 93 همانند سال‌های 92 -91 و… بیشترین تعداد سوالات مربوط به بخش « مبنای زیست شیمیایی وراثت و ژنتیک مولکولی» می‌باشد و این خود دلیلی بر اهمیت این بخش خواهد بود. البته لازم به ذکر است که مباحث این بخش جز مباحث بسیار مهم و پایه‌ای مقطع کارشناسی ارشد می‌باشد بنابراین توجه ویژه به این بخش لازم و ضروری به نظر می‌رسد. تعداد سوالات حفظی و مفهومی در سال‌های 92 و 93 با یک نسبت برابر تکرار شده است (تعداد سوالات حفظی در هر دو سال برابر 7 و تعداد سوالات مفهومی در هر دو سال 18 سوال بوده است.)
به طورکلی سوالات سال 92 دشوارتر از سوالات سال 93 بوده اند، در اکثر سوالات مفهومی و محاسباتی سال 93 با استفاده از محاسبات ساده جواب‌های درست بدست خواهد آمد در حالی در سال 92 بیشتر سوالات مفهومی – ترکیبی از فصول متعدد می‌باشند.جامعیت سوالات سال 92 بیشتر بوده و دارای ضریب سختی بیشتری می‌باشند. با توجه به نسبت‌های بررسی شده در سال‌های متعدد می‌توان اهمیت بخش‌های درس ژنتیک را به ترتیب زیر اولویت‌بندی کرد:
1- مبنای زیست شیمیایی وراثت و ژنتیک مولکولی
2- سیتوژنتیک ـ ژنتیک کمی و جمعیت
3- ژنتیک مندلی و پیوستگی
4- مبنای مادی وراثت و تقسیم سلولی ـ ژنتیک میکروارگانیسم‌ها و سیتوپلاسمی
5- اثر متقابل و مهندسی ژنتیک و نشانگرهای مولکولی
طرح آزمایشات
در سوالات سال 93 تعداد سوالات مربوط به مبحث کرت خرد شده افزایش چشمگیری داشته‌اند که نیاز به حفظ و یادگیری درجه آزادی مربوط به آن و فرمول‌های مورد استفاده در این طرح ضروری می‌باشد. تعداد سوالات مربوط به طرح کاملاً تصادفی نیز نسبت به سال قبل افزایش یافته بود.
تعداد سوالات محاسباتی در سال 93 افزایش یافته که سرعت عمل دانشجو را در محاسبه می‌طلبد. اکثر سوالات مربوط به مباحث خطای استاندارد و خطای اختلاف تیمارها می‌باشد که این سوالات در قالب تمام طرح‌ها آمده‌اند.
اکثر سوالات مشابه سوالات سال‌های پیش می‌باشد، بنابراین مطالعه سوالات سال گذشته می‌تواند کمک شایانی به دانشجویان برای حل مسائل نماید. در کل سوالات سال 93 از نظر سطح دشواری تفاوت چندانی با سوالات سال 92 ندارند و تفاوت بیشتر از نظر توزیع سوالات می‌باشد.
فیزیولوژی گیاهان زراعی
در آزمون كارشناسی ارشد سال 93 (بهمن 92) همانند سال گذشته تعداد سوالات 25 سوال می‌باشد كه تعداد سوالات مربوط به مبحث فتوسنتز تغییر خیلی محسوسی نکرده‌اند، اما از نظر نوع سوالات بیشتر سوالات گرایش به نوع مولکولی (منبع فیزیولوژی گیاهی دکتر احمدی) گرفته‌اند. تعداد سوالات مربوط به تثبیت CO2در جوامع گیاهی نسبت به سال گذشته افزایش یافته است که ارتباط تنگاتنگی با مبحث فتوسنتز و رشد و نمو دارد و پاسخ‌گویی به این سوالات منوط به تسلط بر هر سه مبحث دارد.
سوالات مربوط به مبحث توزیع و انتقال مواد فتوسنتزی نیز افزایش یافته که این سوالات نیز با مبحث مربوط به فتوسنتز همپوشانی زیادی دارد، بنابراین درک مکانیسم‌های فتوسنتز در پاسخ‌گویی به تعداد زیادی از تست‌ها نقش دارد. در کل می‌توان گفت که سوالات فیزیولوژی گیاهان زراعی سال 93 مقداری از سوالات سال 92 سخت‌تر می‌باشند.
کنترل و گواهی بذر
در آزمون كارشناسی ارشد سال 93 (بهمن 92) در درس کنترل و گواهی بذر بیشترین حجم سوالات آزمون به حوزه گواهی بذر و همچنین آزمون‌های ارزیابی کیفیت بذر(سلامت، ژنتیک، فیزیکی و فیزیولوژیکی) مربوط می‌شود و سه سوال از مبحث انبارداری، كه به طور معمول از آن سوال طرح می‌شود، مطرح شده است. همچنین در سال 93 سوالات محاسبه‌ای کاهش یافت و در کل دو سوال محاسبه طرح شده بود که نسبتاً نسبت به سال 93 آسان‌تر بود.
سوالات بخش آزمون‌های ارزیابی کیفیت بذر نظر ویژه‌ی طراحان سوال را در این آزمون به خود اختصاص داده بود. سوالات آزمون 92 دارای سطح دشواری بالاتری نسبت به سوالات آزمون 93 بوده است. گزینه‌های آزمون 93 نسبت به 92 طولانی‌تر و سوالات دامنه گسترده‌تری از دانش مفهومی فرد را به چالش می‌كشد. تعداد سوالات محاسباتی آزمون 92 بیشتر از سال 93 می‌باشد و سطح دشواری این سوالات نیز پایین‌تر بود.
اما در مورد مباحث مورد سوال، به نظر می‌رسد در آزمون سال 93 جامعیت طرح تست از كلیه مباحث، بیشتر از آزمون سال 92 بود. نكته قابل توجه آن كه در آزمون 93 از مبحث مربوط به جوانه زنی و آزمون‌های قابلیت حیات بذر، كه هر ساله اكثراً موضوع تست‌های متعدد بود، سوالی مطرح نشده است.
