دروس تخصصی اکتشاف معدن
ترکیب سوالات اکتشاف معدن در آزمون سال 94 (بهمن 93)، شامل 9 سوال ژئوشیمی، 9 سوال ژئوفیزیک، 4 سوال چاه‌نگاری، 4 سوال حفاری، 4 سوال ارزیابی ذخایر، 7 سوال زمین‌شناسی اقتصادی و 4 سوال اصول استخراج معدن بود. این ترکیب کم و بیش مشابه سال گذشته بود با این تفاوت که تعداد سوالات درس زمین شناسی اقتصادی نسبت به سال گذشته 2 سوال بیشتر شده بود.
در مباحث مربوط به ژئوشیمی تلاش بر طرح سوالات مفهومی بوده است که این موضوع مشابه روند سال گذشته می‌باشد. در آزمون 94 عمده سوالات مانند سال 93 از بخش مباحث مربوط به هاله‌های اولیه طرح شده بود. از بخش مربوط به هاله‌های ثانویه یک سوال مستقیم مطرح شده بود که مربوط به برداشت رسوبات رودخانه‌ای است. این مبحث در این بخش معمولا مورد توجه طراحان قرار می‌گیرد. یک سوال نیز از مباحث آماری طرح شده بود که اندکی دشوارتر از سال گذشته بود. به طورکلی سوالات ژئوشیمی دروس اکتشاف مفهومی‌تر و دشوارتر از سال گذشته بودند که البته داوطلب با مطالعه دقیق می‌توانست به سوالات پاسخ دهد. البته در یک سوال به روش برداشت الکتروشیمیایی اشاره شده بود که داوطلب بدون علم به نحوه کار این روش نیز می‌توانست به آن سوال پاسخ دهد.
در بخش ژئوفیزیک، در آزمون 94 برخلاف سال گذشته (93) تمرکز بر مبحث روش‌های الکتریکی (IP/RS/SP) بوده است. در حالی که در کنکور 93 سه سوال از بخش گرانی طرح شده بود امسال این بخش فقط 1 سوال مطرح شده بود که تغییر قابل ملاحظه‌ای بوده است. تعداد سوالاتی که نیاز به محاسبات ریاضی داشتند در این بخش نسبت به سال گذشته کمتر شده بود و از 4 سوال به 2 سوال رسیده بود و سعی شده تا سوالات مفهومی باشند. از بخش لرزه‌نگاری یک سوال از بخش انکساری و یک سوال از بخش انعکاسی مطرح شده بود که در سطح متوسطی قرار داشتند. سوالات بخش IP/RS نیز سطح متوسطی داشته و از این نظر مشابه سال گذشته بودند با این تفاوت که در سال 94 تعداد سوالات بیشتر شده بود و اندکی دشوارتر بودند.
سوال بخش مغناطیسی برخلاف سال گذشته که به مفاهیم پایه اشاره داشت، بیشتر جنبه کاربردی به خود گرفته بود و نیاز به درک کاربرد مفاهیم داشت. هرچند سوال مطرح شده با مطالعه مناسب به راحتی قابل پاسخگویی بود. یک سوال مربوط به گرانی‌سنجی نیز سوالی مفهومی بوده و مربوط به تفسیر نقشه‌های آنومالی بوگه بوده است. در کل سوالات این بخش در سطح سوالات سال گذشته بودند اما ترکیب سوالات تغییر عمده‌ای داشته است. سوالات دروس چاه‌نگاری و حفاری اکتشافی امسال به طور مخلوط با هم طرح شده بودند. در بخش چاه‌نگاری 3 سوال مربوط به بخش مقاومت ویژه و تجهیزات آن بود که از این سه سوال، در یک سوال بحث SP هم مطرح شده بود. سوالات این مبحث در سطح متوسطی بودند و فقط یک سوال آن محاسباتی بود و دو سوال دیگر حفظی بودند. یک سوال این بخش از لاگینگ صوتی طرح شده بود که نیازی به محاسبه نداشت و سوال نسبتا ساده‌ای به شمار می‌آمد. در کل سوالات درس چاه‌نگاری سطح متوسط رو به ساده‌ای داشتند.
سوالات حفاری اکتشافی که 4 سوال را شامل می‌شدند شامل 2 سوال محاسباتی و 1 سوال مفهومی و 1 سوال حفظی بودند و در کل نسبت به سال گذشته دشوارتر بودند هر چند به دلیل مفهومی و محاسباتی بودن، امکان پاسخگویی به آن‌ها با مطالعه مفاهیم بیشتر امكان پذیر بود اما به زمان و محاسبه بیشتری نیز نیاز داشتند. تیپ سوالات این بخش با سال‌های گذشته هم تفاوت داشت. سوالات ارزیابی ذخایر آزمون 94 در سطح متوسطی بوده و از نظر پراکندگی مشابه سال گذشته بودند. یک سوال از مباحث مربوط به شبکه اکتشاف طرح شده بود که در سال گذشته سوالی از این مبحث نبوده و طبق معمول، از سوالات این بخش، دو سوال از مباحث مربوط به وضعیت لایه‌ها و گمانه‌ها طرح شده بود که معمولا با تسلط کافی بر این مبحث به راحتی قابل پاسخگویی بودند. سوالات این بخش به طور کلی در سطح متوسطی ارزیابی می‌شوند.
در بخش زمین‌شناسی اقتصادی مجددا دو سوال از کانسارهای ایران مطرح شده بود که این موضوع هم در دروس اصلی زمین‌شناسی و هم در آزمون سال‌های گذشته تکرار شده بود و نشان دهنده اهمیت این مبحث می‌باشد. از کانسارهای کربناتیت، افیولیت‌ها، پگماتیت‌ها و کانسارهای رسوبی هم، هرکدام یک سوال طرح شده بود. سوال مربوط به پگماتیت‌ها یک سوال کاملا تکراری می‌باشد و هر داوطلبی که یکبار کنکورهای سال‌های گذشته را مرور کرده بود حتما چندین بار با این سوال روبه‌رو شده بود. سوال مربوط به مبحث کانسارهای تبخیری نیز تقریبا همین وضعیت را دارد. این نکته نشان‌دهنده دایره بسته سوالات این درس بود که باعث افزایش اهمیت مطالعه دقیق آزمون‌های سال‌های گذشته می‌شود. سوالات این بخش به طور کلی با سوالات سال قبل (93) در یك سطح و متوسط رو به ساده بودند.
در درس اصول استخراج معدن، همانند سال گذشته 4 سوال طرح شده بود. یک سوال از عیار حد طرح شده بود که در سال‌های قبل نیز نمونه‌های مشابه آن دیده شده است. یک سوال از مدار آتشباری الکتریکی طرح شده بود که در سال‌های گذشته كمتر دیده شده بود. سوال مربوط به بحث چالزنی نیز روتین بوده و سوالی قابل انتظار بود. به طور کلی سوالات این بخش در سطح متوسط و مشابه سال گذشته ارزیابی می‌شوند.
دروس تخصصی استخراج
در آزمون كارشناسی ارشد سال 94 (بهمن 93) رشته معدن در بخش چالزنی و آتشباری، بخش خواص مواد منفجره اهمیت بیشتری یافته و سوالات بیشتری نسبت به سال گذشته (93) از این بخش طراحی شده‌اند. پدیده «عقب‌زدگی» مبحث مورد علاقه طراحان سوالات چالزنی و آتشباری 94 بوده است، چرا که در بخش تخصصی مکانیک سنگ و استخراج از این مبحث سوال طرح شده بود. یک سوال از مبحث چالزنی هم طرح شده بود که سوال ساده‌ای به حساب می‌آمد. به طورکلی سوالات آتشباری سال 94 نسبت به سال قبل مفهومی‌تر و اندکی دشوارتر بودند و نیاز به مطالعه بهتر و بیشتری داشتند. در بخش حمل و نقل در معادن، سوالات تقریبا روتین بوده و تقریبا از تمام بخش‌ها سوال طرح شده بود که نمونه‌های آن در سال‌های گذشته به کرّات دیده شده است. سوالات این بخش با توجه به محاسباتی بودن معمولا وقت‌گیر هستند.
سطح سوالات نیز در مقایسه با سال گذشته (93) در کل یکسان و در یك سطح ارزیابی می‌شود. در بخش تهویه، وجود یک سوال با صورت مسئله 5 خطی، بسیار قابل توجه است. چرا که مطالعه صورت این سوال خود به اندازه حل چند سوال مفهومی یا حفظی زمان‌بر بوده است. اینگونه سوالات در درس تهویه سال گذشته دیده نمی‌شدند. از طرفی محاسبات سوالات درس تهویه سنگین بوده و صرف زمان زیادی را می‌طلبیدند. با این تفاسیر سوالات تهویه نسبت به سال گذشته دشوارتر ارزیابی می‌شوند که نیاز به مطالعه دقیق صورت سوالات و تسلط بر مفاهیم داشتند. در این درس در آزمون 94 یک سوال از منحنی مشخصه کار معدنی طرح شده بود که در سال گذشته هیچ سوالی از این مبحث وجود نداشت.
در بخش روباز، در آزمون 94 نیز مشابه سال گذشته یک سوال از بحث عیار حد سربه‌سری طرح شده است و یک سوال نیز مربوط به افزایش عمق معدن بوده که تقریبا مشابه سال گذشته بوده است.سوال مربوط به تعیین عیار متوسط بلوک نیز در هر دو سال تقریبا به طور مشابه تکرار شده بود. سوال مربوط به تعیین محدوده بهینه معدن در آزمون سال 93 با روش برنامه‌ریزی پویا مورد سوال بوده در حالیکه در آزمون سال 94 روش مخروط شناور مورد سوال بوده است. سوال مربوط به پایداری دیواره برخلاف سال گذشته، محاسباتی بود. به طورکلی در سال 94 سوالات درس روباز بیشتر محاسباتی بوده است. به طوری‌که در آزمون سال 93 دو سوال غیر محاسباتی و در سال 94 یک سوال غیرمحاسباتی وجود داشت. با این وجود سوالات دو آزمون 94 و 93 تقریبا یک روند را داشتند اما سوالات سال 94 اندکی دشوارتر بودند.
سوالات درس روش‌های استخراج زیرزمینی در سال 94 به طورکلی دشوارتر از سال گذشته ارزیابی می‌شوند. در این بخش هم سوالات با صورت مسئله طولانی و اکثرا محاسباتی و مفهومی هستند و نمی‌توان به سرعت از آن‌ها عبور کرد در حالیکه در سال قبل سوالات بسیار ساده‌ای نظیر مقایسه روش‌های استخراج زیرزمینی و مشخصات آن‌ها مطرح بود. در بخش نگهداری هم مانند سایر بخش‌ها سوالات محاسباتی بیشتر بودند. سال گذشته فقط دو سوال محاسباتی مطرح شده بود در حالی که در آزمون 94، 4 سوال محاسباتی در این بخش مشاهده می‌شد. همین موضوع باعث دشوار شدن این بخش شده بود.
سوالات بخش حفر چاه و تونل سال 94 تقریبا هم سطح سال قبل بودند اما باز هم بار مفهومی آن‌ها بیشتر شده بود. به طور کلی، رویکرد سوال‌های این دروس در سال 94 به سمت سوالات مفهومی و محاسباتی سنگین سوق پیدا کرده و نیاز به توجه به نکات ریز در هر سوال وجود دارد. همچنین بیشتر سوالات 94 از كتاب‌های چالزنی و آتشباری دكتر استوار، تهویه در معادن دكتر معدنی، جزوه حفر چاه و تونل مهندس یاوری و … طرح شده بود.
دروس تخصصی مشترک
در آزمون سال 94 (بهمن 93) به طورکلی سوالات دروس تخصصی مشترك در سطح سوالات سال 93 بودند. در این سال 6 سوال از کانهآرایی و 4 سوال از درس مکانیک سنگ و 4 سوال از درس اقتصاد معدنی مطرح شده بود. در درس کانهآرایی روند سوالات در سال 94 مشابه سال 93 بوده است و تنها تفاوت عمده، مطرح شدن دو سوال از بخش فلوتاسیون بود که در سال پیش سوالی از این مبحث مطرح نشده بود. در درس مکانیک سنگ سه سوال محاسباتی طرح شده بود که دو سوال آن مربوط به معیار شکست سنگ بودند. به طورکلی این فصل در بخش سوالات تخصصی مشترک همواره مورد توجه بوده است.
در درس اقتصاد معدنی، مانند سال گذشته، سوالات نسبتاً ساده‌ای مطرح شده بود با این تفاوت که در سال 94 مباحث بیشتری تحت پوشش قرار گرفته بودند. در این سال نیز مبحث عرضه و تقاضا و نقطه سر به سری تولید مورد سوال واقع شده بود که نشان‌دهنده توجه طراحان به این مباحث بود. از مباحث کلی اقتصادی و محاسبات مربوط به آن‌ها سوالی طرح نشده بود و سوالات این بخش بیشتر جنبه کاربرد در معدنکاری داشتند. همچنین بیشتر سوالات از كتاب‌های كانه‌آرایی دكتر نعمت‌اللهی و مكانیك سنگ فاروق حسینی طرح شده بود.
دروس اصلی زمین‌شناسی
در سوالات دروس اصلی زمین شناسی آزمون سال 94 (بهمن 94) ، ترکیب کلی سوالات مشابه سال قبل است اما تلاش بر مفهومی‌تر شدن سوالات شده است.
در بخش کانی‌شناسی 2 سوال از مبحث سیلیکاته و 2 سوال از مبحث غیر سیلیکاته طرح شده است. سوالات این بخش روند کلی سال‌های گذشته را دنبال کرده و سوالات غیر منتظره‌ای مطرح نشده است.
در بخش سنگ‌شناسی، سوال مربوط به سنگ شناسی آذرین مشابهت زیادی با سوال سال قبل دارد. سوال سنگ شناسی رسوبی نیز مانند سوال سنگ شناسی آذرین، مربوط به نام‌گذاری سنگ است. به طور کلی نام گذاری سنگ‌ها مبحث مهم و نسبتا کم حجمی است که مورد توجه طراحان قرار می‌گیرد. سوال سنگ شناسی دگرگونی نسبت به سال قبل سخت‌تر است هر چند با یکبار مطالعه مبحث نیز می‌توان به آن پاسخ داد. به طور کلی سوالات این بخش از دشواری زیادی برخوردار نیستند.
در بخش زمین‌شناسی ساختمانی مانند سال گذشته توجه طراحان به مباحث پایه‌ای و مفهومی به خصوص در مبحث گسل‌ها بوده است. هرچند نسبت به سال قبل سوالات ساده‌تر و معمول‌تر بودند.
در بخش زمین‌شناسی اقتصادی یک سوال از کانسارهای ایران مطرح شده است. این مبحث با توجه به اینکه در سوالات تخصصی اکتشاف هم برای دو سال متوالی مورد توجه بوده است، از مباحث مهم برای طراحان ارزیابی می‌شود. سوالی نیز از مبحث آلتراسیون طرح شده که از این نظر مشابه کنکور سال قبل و حتی سال‌های گذشته است که نشان از اهمیت بسیار بالای این مبحث دارد. سوال مربوط به کانسارهای لاتریت نیز سوالی روتین و تکراری است که با مطالعه کنکورهای سال‌های قبل می‌توان آن را چندین بار مشاهده کرد. به طور کلی سوالات این بخش کلی بوده و وارد جزئیات ریز نشده است که باعث سادگی آن‌ها می‌شود و این روند در سال‌های متوالی تکرار شده است.
دروس تخصصی فراوری مواد معدنی
سوالات دروس تخصصی فراوری مواد معدنی آزمون ورودی سال 94 (بهمن 93) نسبت به سال قبل دشوارتر بودند. طبق روند سال‌های گذشته بخش زیادی از سوال‌های درس کانهآرایی را مباحث خردایش و طبقه‌بندی تشکیل داده است. تفاوت عمده در سوالات درس کانهآرایی، وجود دو سوال از مبحث آبگیری در آزمون 94 است که در سال قبل سوالی از این مبحث طرح نشده بود. در درس فلوتاسیون یک سوال از مبحث فلوتاسیون کانی‌های سیلیکاته و یک سوال از مبحث عوامل موثر بر فلوتاسیون طرح شده است که در سال 93 از این مباحث سوالی مطرح نشده بود. به طور کلی سوالات این بخش مفهومی‌تر از سال گذشته بودند.
در مبحث کانی‌شناسی، سوالات به طور متعادل‌تری نسبت به سال 93 انتخاب شده‌اند به طوری‌که تعداد سوالات مبحث غیرسیلیکاته و سیلیکاته به هم نزدیک‌تر شده‌اند بعلاوه یک سوال محاسباتی نیز در این بخش آمده است که مربوط به عیار یک عنصر در کانی است و یک سوال نیز در مورد روش‌های کانی‌شناسی در خصوصیت سنجی کانه است. به طور کلی سوالات سال 94 درس کانی‌شناسی با سوالات سال قبل به شكلی متفاوت طرح شده‌اند و سال 93 سوالات ساده‌تری در این درس وجود داشت. در درس شیمی فیزیک بخش قابل توجهی از سوالات مربوط به تعادل و نمودارهای فاز است و از مبحث قدرت یونی هم که در دو سال اخیر سوالی طرح نشده بوده، در سال 94 یک سوال آمده است.
در کل سوالات این بخش دشوارتر از سال گذشته هستند. در سال 94 به طور کلی سوالات بار مفهومی بیشتری دارند و نیاز به مطالعه دقیق برای پاسخگویی به این سوالات وجود دارد. همچنین تعداد سوالاتی که نیاز به محاسبات ریاضی دارند بیشتر شده است.
دروس تخصصی مکانیک سنگ
سوالات تخصصی مکانیک سنگ در آزمون 94 (بهمن 93) تقریباً هم سطح سال 93 بوده است. در آزمون 94 دو سوال از مبحث آزمایش‌های مکانیک سنگ مطرح شده بود که در سال گذشته سوالی از این مبحث مطرح نشده بود. از معیارهای شکست هم 2 سوال طرح شده بود که در سال گذشته یک سوال از این مبحث آمده بود، ضمن اینکه سوالات سال 94 اندکی دشوارتر از سال قبل در این مبحث بوده است. از خواص دینامیکی سنگ برخلاف سال گذشته سوالی طرح نشده بود. در درس مکانیک سنگ رویکرد مفهومی ـ محاسباتی در سال 94 بیش از سال قبل بوده است. سوالات درس نگهداری روند کلی سال‌های قبل را پی‌گرفته بود اما نسبت به سال 93 تغییراتی در ترکیب سوالات وجود داشت. تغییر عمده و قابل مشاهده، طرح سه سوال از مباحث مربوط به نگهداری با چوب و طرح سوالات کمتر از بخش نگهداری با میل مهار و پیچ سنگ و عدم طرح سوال از نگهداری بتنی بوده است. سطح سوالات به طور کلی مشابه با سال گذشته بوده است.
در درس حفر چاه و تونل جنبه‌های زمین‌شناسی بیشتر مورد توجه طراحان سال 94 بوده است. طبق معمول هر ساله سوالات این بخش به شکل مفهومی ـ حفظی بودند و محاسبات خاصی برای پاسخگویی به این سوالات نیاز نبود. بنابراین سوالات این بخش نیز از نظر دشواری، مشابه سال گذشته بوده است. در درس مکانیک خاک مباحث مربوط به نشست و تحکیم خاک اهمیت ویژه‌ای در سوالات سال 94 داشته است. سوالات این مبحث دشوارتر از سال قبل بوده‌اند. از مباحث کلی و مقدماتی نظیر دانه‌بندی و خواص خاک‌ها و دسته‌بندی آن‌ها نیز 3 سوال طرح شده بود و سوالات سال 94 دشوارتر بودند. سوالات درس مکانیک خاک به طور کلی اندکی دشوارتر از سال قبل بوده است. در درس چالزنی و آتشباری 5 سوال طرح شده بود که یکی از آن‌ها محاسباتی بود.
سوال محاسباتی مطرح شده مربوط به مدار الکتریکی آتشباری بود. اهمیت این مبحث در سال 94 در دروس اکتشاف هم دیده می‌شود. موضوع عقب زدگی که در سوالات استخراج هم مورد سوال بوده، در این بخش هم مطرح شده بود. یک سوال هم از بخش چالزنی طرح شده بود. به طور کلی سوالات بخش آتشباری هم سطح سوالات سال 93 بوده است. در کل سوالات سال 94 (بهمن 93) نسبت به سال قبل اندکی دشوارتر شده بودند و نیاز به محاسبات بیشتری داشته و نیز مفهومی‌تر بودند.
زبان تخصصی
سوالات زبان رشته مهندسی معدن در سال 94 مانند سال‌های گذشته از 30 سوال اعم از 15 سوال زبان عمومی و 15 سوال زبان تخصصی تشکیل شده بود. 10 سوال زبان عمومی مربوط به واژگان عمومی بود که همگی آن‌ها در کتاب”Barron`s 1100 Words You Need To Know” موجود می‌باشد و با مطالعه دقیق آن‌ها می‌توانست به تمامی سوالات پاسخ دهد. 5 سوال بعدی زبان عمومی مربوط به گرامر در قالب کلوز تست بود که سطح آن نسبت به سال پیش تفاوتی نداشته است. برای پاسخگویی صحیح به سوالات این قسمت باید غیر از دانش گرامر به دانش ترجمه متن نیز تسلط كافی داشت. سطح کلی این 15 سوال نسبت به سال پیش تغییری نداشته است.
سوالات تخصصی رشته مهندسی معدن مانند سال گذشته از سه بخش متفاوت تشکیل شده بود که در متن اول، متنی با واژگان و مفاهیم تخصصی این رشته در آن گنجانده شده بود که نسبت به سال گذشته کمی طولانی‌تر نیز شده بود و برای پاسخگویی به سوالات آن داوطلبان می‌بایست برای واژگان تخصصی رشته معدن و مطالعه متن‌های مرتبط، به مراتب زمان بیشتری را صرف كنند. بخش دوم نیز مانند سال گذشته کلوز تستی به آورده شده بود و در بخش سوم سوالاتی مطرح شده بود که در کل می‌بایست داوطلبان با توجه به دانش تخصصی خود در رشته مهندسی معدن به آن‌ها پاسخ می‌دادند. در کل سطح سوالات نسبت به سال گذشته از لحاظ دشواری تفاوت چندان زیادی نداشت.
ریاضیات
ریاضیات مهندسی معدن در آزمون 94 (بهمن 93) شامل 9 سوال ریاضی عمومی و 4 سوال معادلات دیفرانسیل و 7 سوال آمار و احتمال مهندسی بود كه هر 20 سوال به صورت مفهومی بودند. ریاضی عمومی و آمار 94 نسبتاً دشوارتر از سال قبل و سوالات معادلات دیفرانسیل 94 ساده‌تر از سال قبل بوده است. در ریاضیات عمومی 94 از هر كدام از مباحث حد و پیوستگی، مشتق یك متغیره، انتگرال یگانه و چندگانه، دنباله و سری، انتگرال خط و سطح ـ گرین و اعداد مختلط یك سوال مطرح شده بود. همچنین مبحث مشتق چند متغیره، 2 سوال را به خود اختصاص داده بود.
كه از این 9 سوال، 4 سوال در سطح دشوار، 2 سوال در سطح متوسط و 3 سوال در سطح ساده بوده است. در معادلات دیفرانسیل 94 از هر كدام از مباحث مسیر متعامد، معادلات مرتبه‌ی یك، معادلات مرتبه دو و بالاتر و همچنین تبدیل لاپلاس 1 سوال مطرح شده بود كه 2 سوال در سطح ساده و 2 سوال دیگر در سطح متوسط بودند. داوطلبان با مطالعه‌ی دقیق مباحث و كتاب مدرسان شریف می‌توانستند به تمامی سوالات 94 پاسخ دهند.
