دانش مسائل روز
سؤالات امسال نسبت به سال گذشته از نظر بودجه‌بندی تفاوت‌های بسیاری داشت. از سه مبحث جدید قانون بیمه، مالیه عمومی و مباحث مدیریت دولتی که در کتاب مدرسان به صورت جداگانه وجود نداشتند، اما در آزمون‌های مدرسان از آن‌ها سؤال داشتیم و در آزمون امسال نیز سؤال مطرح شده بود. همچنین مبحث جدیدی که سؤال‌های زیادی از آن مطرح شده بود، قانون خدمات کشوری بود که با توجه به اضافه شدن این بخش به کتاب رفتار سازمانی دکتر آرین قلی‌پور محتمل بود. در درس تئوری مدیریت یا دانش مسائل از آن سؤال بیاید. نکته مهم در این میان مطرح شدن سؤالاتی از عناوین امتحانی کد 1142 یعنی مجموعه مدیریت است. برای مثال سؤال‌های کارآفرینی، مالیه عمومی، مدیریت دولتی و بازاریابی از این دست هستند که امسال تعداد زیادی را به خود اختصاص داده بودند. نکته دیگر که داوطلبان سال‌های آینده باید به آن توجه کنند، مطالعه تمام قوانینی است که به نوعی به رابطه کارمند و کارفرما یا کارگر و کارفرما اشاره دارند. مانند سال گذشته سؤال‌های زیادی بودند که نمی‌توان مطمئن بود که از چه مرجعی مطرح شده‌اند، اما مطالعه کتاب‌های مدرسان شریف، مدیریت عمومی الوانی، مبانی مدیریت و سازمان رضاییان با توجه به بودجه‌بندی امسال باز هم به داوطلبان توصیه می‌گردد.
زبان فارسی
ادبیات فارسی کنکور مدیریت اجرایی داستان پرماجرایی داشته است، هدف این درس ابتدا آشنایی مدیران آینده با درک زبان فارسی و کاربرد آن در رشته مدیریت بود، تا مبادا بعدها در نگارش، اشتباهی دستوری یا املایی مرتکب شوند. سؤالات آزمون در زمان آغاز شکل‌گیری این درس وقتی که کنکورMBA و مدیریت اجرایی هنوز از هم تفکیک نشده بود، بیشتر به بخش‌هایی مثل ویرایش و درک مطلب می‌پرداخت و به دانش عمومی داوطلب در درک زبان فارسی بسنده می‌کرد و برای پاسخ دادن به تست‌ها شما نیاز چندانی به داشتن دانش تخصصی ادبیات فارسی نداشتید. اما بعد از مدتی این گونه سؤالات به شکلی در درس جی‌مت آورده شد و نیز حیات خود را به شکل دیگری در درس «درک متون مدیریت به زبان فارسی» دانشگاه آزاد ادامه داد. تا ادبیات فارسی گروه مدیریت اجرایی کنکور سراسری شکلی تخصصی‌تر به خود بگیرد. از آنجا که منبع اعلام شده برای زبان فارسی کتاب‌های دبیرستان است، طی سال‌های اخیر سؤالات آزمون ارشد شباهت زیادی به سؤالات ادبیات کنکور کارشناسی پیدا کرده است، تا آنجا که برخی سال‌ها شاهد سؤالات تکراری کنکور سراسری در آزمون اجرایی بوده‌ایم. طی سه تا چهار سال اخیر بودجه‌بندی مباحث مختلف تقریباً به ثبات رسیده است، و بر این اساس زبان فارسی اجرایی را می‌توان شامل سه بخش دانش‌های عمومی ادبیات، دستور زبان فارسی و درک معانی و مفهوم دانست، که تقریباً از هرکدام به طور مساوی 8 یا 9 تست طرح می‌شود. بخش دانش‌های عمومی شامل دو تا سه سؤال واژگان، دو تا سه سؤال املا، دو سؤال تاریخ ادبیات، دو سؤال آرایه‌های ادبی می‌باشد، مهم‌ترین منبع پاسخ به این سؤالات واژه‌نامه‌های کتاب‌های ادبیات دبیرستان می‌باشد.
بخش دستور زبان فارسی را نیز می‌توان به پنج قسمت شمارش تکواژها و واژه‌ها، تشخیص ساختمان واژه، تشخیص نوع جمله، شناسایی اجزاء گروه اسمی و ویرایش تقسیم‌بندی کرد. تعداد تست‌های طرح شده از هر کدام از این قسمت‌ها طی سال‌های اخیر متغیر بوده است، اما به خصوص در کنکور سال 93 روند به این شکل بوده که سعی شده تمامی قسمت‌های دستور زبان پوشش داده شود، داوطلبانی که در آزمون‌های آزمایشی مدرسان شریف شرکت کرده بودند، تقریباً با تمامی مباحث دستوری و توضیح تفصیلی آن مبحث لااقل یک بار مواجه شده بودند، بودجه‌بندی دقیق سؤالات طی دو سال اخیر در جدول تحلیل آزمون به تفصیل آورده شده است. تسلط به تست‌های کتاب زبان فارسی سال سوم دبیرستان که در کنکور کارشناسی از آن سؤال طرح می‌شود، می‌تواند کمک بزرگی برای پاسخ به این گونه تست‌ها باشد. در نهایت بخش معنی و مفهوم که تشابه معنایی بین چند بیت را از داوطلب می‌پرسند، یا بخشی از یک نثر داده می‌شود و معنای آن خواسته می‌شود، برای پاسخ دادن به تست‌های این بخش باید به معانی کلیه بیت‌ها و نثرهای دشوار کتاب‌های فارسی دبیرستان و نیز کتاب ادبیات فارسی پنج استاد مسلط باشید. طبق بررسی‌های آماری انجام شده بر روی کارنامه 600 داوطلب، که در همایش‌های تخصصی قبولی در کنکور مؤسسه مدرسان شریف ارائه شد، درصدهای بالای درس ادبیات، برای داوطلبانی که میانه خوبی با ریاضیات ندارند می‌تواند تا حدودی ضعف در قسمت حل مسأله و کفایت داده جی‌مت را جبران کند، و البته از آن سو نیز بی‌توجهی به این درس می‌تواند به شکل قابل توجهی باعث افزایش رتبه و بی‌نتیجه ماندن زحمات داوطلب در سایر درس‌ها شود.
نظریه‌های عمومی مدیریت
سؤالات نظریه‌های عمومی مدیریت کنکور مدیریت اجرایی سال 93 همانند سؤالات چند سال اخیر، از منابع متداول طراحی شده بود. همچنین سطح سؤالات کمی ساده‌تر از سال 92 بود. در مقایسه با سال 92 به مباحث مربوط به رفتار سازمانی (مانند ادراک، ارتباطات و رهبری) اهمیت کمتری داده شده و در مقابل، به نظریه‌ها و مکاتب مدیریت توجه بیشتری شده بود. همانند سال 92 امسال نیز مباحث مربوط به ساختار سازمانی (انواع و عوامل مؤثر بر آن) بیشترین سؤالات را داشته است. از 30 سؤال مطرح شده در این درس، مبحث ساختار سازمانی 7 سؤال را به خود اختصاص داده بود كه بیشترین تعداد سؤالات را داشت. بعد از آن نظریه‌ها و مكاتب مدیریت 4 سؤال و استراتژی 3 سؤال را به خود اختصاص داده بودند. از مباحث قوانین مدیریتی، تصمیم‌گیری و مباحث متفرقه هر كدام 2 سؤال آمده بود و از بقیه مباحث كه در تشریح جدولی به آن‌ها اشاره شد، هر كدام یك سؤال آمده است. بنابراین می‌توان گفت، کتاب مدیریت عمومی دکتر الوانی و تئوری سازمان استیفن رابینز، هر یک منبع طرح بیش از یک سوم سؤالات بوده‌اند. کتاب تئوری مدیریت مدرسان شریف و دکتر رضائیان نیز بیشترین تعداد سؤال را دارا بودند.
استعداد و آمادگی تحصیلی (GMAT)
سؤالات این درس در آزمون كارشناسی ارشد 93 به لحاظ تعداد و بودجه‌بندی بخش‌های مختلف، هیچ تغییری نداشت و مانند سالیان اخیر 10 سؤال به حل مسئله، 10 سؤال به استدلال منطقی، 10 سؤال به كفایت داده‌ها، 5 سؤال به درك مطلب و 5 سؤال به تصحیح جملات اختصاص یافته بود. در مجموع سطح سؤالات امسال را می‌توان همانند سال گذشته دانست. در آزمون امسال به غیر از چند غلطی كه وجود داشت، تغییر فاحش دیگری كه نسبت به آزمون‌های كارشناسی ارشد 92 و 91 می‌توان گفت، عدم طرح سؤالات از مبحث «هوش و خلاقیت» بود كه اتفافاً در دو سؤال اخیر بخشی ثابت از سؤالات حل مسأله را به خود اختصاص داده بود. به طور كلی سؤالات حل مسأله نسبتاً سخت، سؤالات كفایت داده‌ها متعادل، سؤالات استدلال منطقی ساده (البته با صرف‌نظر از سؤالات اشكال‌دار!)، سؤالات درك مطلب ساده و تا حدی متوسط و سؤالات تصحیح جملات را می‌توان متوسط و یا حتی ساده قلمداد كرد. از بین دانشجویانی كه به واسطه‌ی شركت در آزمون‌های آزمایشی مدرسان شریف و یا مطالعه‌ی كتاب‌های اینجانب با بنده ارتباط داشته‌اند (در گرایش MBA ) درصدهای حدودی 82، 79، 78، 75 و 74 را گزارش نموده‌اند و از آنجایی كه به احتمال زیاد این دوستان جزو تك رقمی‌های آزمونMBA امسال خواهند بود، برای 10 نفر برتر داوطلبان امسال میانگین درصدها در حدود 70 تا 75 (و شاید هم كمتر!) پیش‌بینی می‌شود و برای داوطلبان خوب گرایش اجرایی درصدهایی در حدود 45 تا 55 منطقی به نظر می‌رسد.
از اشكالات مهم آزمون امسال می‌توان به قسمت استدلال منطقی اشاره كرد كه دو سؤال اشكال دار در آن وجود داشت یك سؤال كه قطعاً باید حذف شود، چون غلط ترجمه شده است و می‌توان گفت هیچ‌كدام از گزینه‌ها با شرایط فعلی سؤال نمی‌توانند صحیح باشند و یك سؤال كه اتفاقاً تعداد گزینه‌های صحیح آن از یك مورد بیشتر است!! كه البته برای این سؤال با كمی اغماض می‌توان حكم داد، سؤال حذف نشود! (متأسفانه این سؤال هم اشكال ترجمه داشت!) در قسمت كفایت داده‌ها نیز یك سؤال دارای ابهام بود كه البته نمی‌توان ابهام آن را دلیلی برای حذف سؤال تصور كرد و بالاخره در قسمت تصحیح جملات در یك سؤال دو گزینه صحیح به نظر می‌رسید. البته در این بخش هر 4 سؤال دیگر به راحتی با توجه به مطالب كتاب GMAT چاپ جدید قابل پاسخگویی بودند. در پایان به داوطلبان سال آینده توصیه می‌كنم در درس GMAT تعداد تست‌های زیادی را مرور كنند، تا در روز آزمون غافلگیر نشوند. داوطلبان كارشناسی ارشد مجموعه مدیریت اجرائی باید توجه كنند فرم طرح سؤال در GMAT ممكن است از سالی به سالی دیگر تغییر كند (مثلاً در آزمون سال قبل 3 سؤال از 10 سؤال حل مسأله به «هوش و خلاقیت» اختصاص داشت در حالی كه در آزمون امسال از این مبحث هیچ سؤالی مطرح نشده بود!) البته این كه مباحث این درس تغییر كند اتفاق نخواهد افتاد، اما اینكه از مبحثی سؤال طرح نشود و از مبحثی چند سؤال طرح شود، اتفاقی است كه احتمال اتفاق افتادنش وجود دارد.
ریاضی عمومی 1 و 2
تعداد سؤالات ریاضی عمومی در آزمون كارشناسی ارشد 93 مانند سالیان گذشته 30 سؤال بود. به‌طور كلی می‌توان سؤالات این سال را در حدود 10درصد آسان‌تر از آزمون كارشناسی ارشد 92 و تقریباً هم تراز با سؤالات آزمون‌های سال‌های90 و 91 دانست. به لحاظ بودجه‌بندی 15 سؤال به ریاضی (1) و 15 سؤال به ریاضی (2) اختصاص یافته بود. بیشترین حجم سؤالات به فصل «توابع چند متغیره» از ریاضی عمومی (2) اختصاص یافته بود كه 7 سؤال از این فصل طرح شده بود. همچنین در آزمون امسال از فصل دنباله سری 5 سؤال از فصل انتگرال 4 سؤال، از فصل كاربرد انتگرال 1 سؤال، از فصل اعداد مختلط 2 سؤال، از فصل انتگرال‌های دوگانه و سه‌گانه 4 سؤال، از فصل انتگرال‌گیری روی سطح و خم 3 سؤال، از فصل كاربرد مشتق (ریاضی 1) 3 سؤال، و از فصل توابع برداری 1 سؤال، مطرح شده بود. در این آزمون از فصل «صرفاً مشتق» در ریاضی (1) و جبرخطی از ریاضی (2) هیچ سؤالی مطرح نشده بود. همچنین مانند سال قبل از فصل مختصات قطبی و تابع نیز هیچ سؤالی طرح نشده بود! و برخلاف روال سالیان گذشته كه همواره از فصل حد و پیوستگی سؤال مطرح می‌شد، امسال هیچ سؤالی از این فصل طرح نشده بود! به نظر بنده آزمون امسال كمی غیراستاندارد بود، چون به غیر از ایرادات ذكر شده (عدم تناسب در بودجه‌بندی سؤالات) مثلاً دو سؤال تقریباً نزدیك به هم از «بازه همگرایی» داده شده بود كه اگر طراح اصرار داشت از فصل دنباله و سری سؤال دیگری طرح كند، می‌توانست از مبحث دیگری از این فصل سؤال طرح كند! و یا مثلاً دو سؤال كه هر كدام شامل 2 حد توابع چند متغیره بودند، مطرح شده بود كه یكی از آن‌ها كافی بود!
و به عنوان مثالی دیگر می‌توان از سؤالات 165 و 179 این آزمون نام برد كه راجع‌به یك خواسته سؤال طرح شده بود و این سؤالات بسیار به هم نزدیك بودند، در این آزمون 2 سؤال نسبتاً وقت‌گیر نیز وجود داشت كه دانشجو باید به تست كلك می‌زد! و از روشی ساده‌تر به آن پاسخ می‌داد تا در زمان صرفه‌جوئی كند. همچنین 4 سؤال را نیز می‌شد بدون مسلح شدن به خودكار و با قدرت چشم پاسخ داد!! با توجه به آزمون كارشناسی ارشد 93 به نظر می‌رسد فصل انتگرال چه در ریاضی (1) و چه در ریاضی (2) از اهمیت بالائی برخوردار است و همچنین فصل توابع چند متغیره از ریاضی عمومی (2) و فصل دنباله و سری از ریاضی عمومی (1) باید با اختصاص وقت بیشتری مطالعه شود. البته ممكن است روال فوق برای سال آینده واقعاً برقرار نباشد!! به نظر می‌رسد در آزمون امسال درصد نفرات برتر 90 تا 95 درصد باشد (حدود درصد 3 نفر اول) البته ممكن است درصد 100 نیز به‌طور استثناء اتفاق افتاده باشد ولی اگر هم باشد قطعاً تعدادش كمتر از انگشتان یك دست است! تا آنجایی كه از نتایج برخی داوطلبان مدرسان شریف كه با اینجانب مرتبط بوده‌اند، اطلاع دارم درصدهای احتمالی حدودی95، 92، 90 و 88 فعلاً گزارش شده است و با این اوصاف پیش‌بینی بنده این است كه میانگین ریاضی 10 نفر برتر آزمون سال 93 در درس ریاضی حدود 80 تا 85 باشد.
زبان عمومی MBA
تعداد سؤالات زبان عمومی مختص رشته MBA در آزمون کارشناسی ارشد سال 93، همانند سال‌های اخیر 100 سؤال بود، ولی در مقایسه با آزمون سال قبل، بخشCloze test و واژگان، نسبتاًٌ سخت‌تر و بخش درک مطلب آسان‌تر بود. در بخش دستور زبان نیز همانند سال قبل، 35 سؤال و در دو قسمت “سؤالات جای خالی” (20 سؤال) و “سؤالات تشخیص ایراد جمله” (15 سؤال) ارائه شد. از مجموع این 35 سؤال، 5 سؤال از مبحث عبارات اسمی، 6 سؤال از مبحث افعال کمکی، 3 سؤال از قیود کمی، 3 سؤال از ساختار موازی، 1 سؤال از اسم و اقسام آن، 1 سؤال از جملات شرطی، 1 از سؤال از اعداد ترتیبی و اصلی ،1 سؤال از عبارت‌های وصفی، 1 سؤال از موصول،2 سؤال از جملات سببی، 4 سؤال از ساختار جمله، 1 سؤال از حرف اضافه، 1 سؤال از تطابق فعل و فاعل، 1 سؤال از حشو و هجو، 1سؤال از مبحث قید، 1 سؤال از جملات شرطی، 1 سؤال از قیدهای دو بخشی، 1سؤال از افعال انتخاب شده است. از لحاظ سختی نیز هر دو آزمون 92 و 93 در بخش گرامر و ساختار در یک سطح قرار داشتند، با بررسی دقیق سؤالات این بخش در سال‌های اخیر متوجه می شویم که احتمالاً داوطلبان MBA در سال‌های آینده نیز با همین میزان سختی در این بخش روبه رو باشند.
لازم به ذکر است کلیه این مطالب گرامری در کتاب زبان عمومی MBA ارائه و همین‌طور بارها در آزمون‌های آزمایشی” مدرسان شریف” مشابه این تست‌ها مشاهده شده است. امسال تغییر کمی در بخش سؤالاتstructure اتفاق افتاده بود، به این صورت که در سؤال 206 غیر از دانش ساختار و گرامر باید به کاربرد کلمات هم توجه می‌شود؛ پیش‌بینی می‌شود که تعداد این سؤالات در آزمون‌های سال‌های آینده بیشتر هم شود، هدف از طرح تست از این بخش همان‌طور که از عنوان سؤالات گرامر امسال (Structure and Written Expression) مشخص است، سنجش سطح نوشتاری(Writing) داوطلبان است. بخش واژگان آزمون زبان عمومی رشته MBA از 25 سؤال تشکیل شده بود. کلمات آزمون امسال مانند سال‌های گذشته از کتاب‌های لغت نظیر Essential Words for TOEFL استخراج گردیده و واژگان امسال کمی مشکل‌تر از سال گذشته طراحی شده بود؛ من بارها این نکته را ذکر کرده‌ام برای پاسخگویی به این سؤالات شما حتماً به معنی جمله دقت کنید. بخشcloze Test دشوارترین سؤالات آزمون امسال بود؛ سؤالات این بخش در سال گذشتهCloze Test 15 سؤال در قالب دو متن نسبتاً کوتاه ارائه شده بود، اما امسال هر 15 جای خالی مربوط به یک متن مدیریتی بود.
لازم به ذكر است برای بالا بردن مهارت در حل سؤالاتCloze test یک‌بار در ابتدا به طور اجمالی متن مرور شده، سپس به جای خالی‌ها دقت شود، طبیعی است در انتخاب پاسخ صحیح، ما بین دو گزینه مردد خواهیم شد، در نتیجه بهترین چاره مرور مجدد پیش از جای خالی است. و سرانجام بخش درک مطلب که راحت‌ترین بخش آزمون امسال بود. 25 سؤال درک مطلب در قالب 6 متن کوتاه ارائه گردیده بود. به علت کوتاه بودن متن‌ها داوطلب می‌توانست با کمترین زمان ممکن به سؤالات پاسخ دهد. لازم به ذکر است 16 مهارت برای پاسخ‌دهی به سؤالات درک مطلب همراه با مثال ارائه شده است که یادگیری و تمرین مثال‌ها در هنگام مرور مهارت‌ها به شما در پاسخ دهی سریع‌تر به این گونه سؤالات کمک خواهد کرد.
