استاتیک (جامدات)
درس استاتیک پایهای ترین درس مهندسی محسوب میگردد از این رو درک کردن مفاهیم آن بسیار حائز اهمیت است. مفاهیم درس استاتیک بسیار ساده بوده، ولی مسائل آن بسیار اهمیت دارد. بنابراین برای درک بهتر مفاهیم این درس باید به مقدار کافی مسئله حل شود. یکی از بهترین منابع این درس کتاب استاتیک مدرسان شریف است. در این کتاب از مسائل و شکلهای متنوع مهندسی برای درک بهتر مفاهیم استاتیک بهره گرفته است، لذا برای موفقیت در این درس از دانشجویان انتظار میرود مسائل این کتاب را به تنهایی و بدون رجوع پاسخ، حل نموده و بر روی نتایج حاصله به اندازه ی کافی تحلیل انجام دهند.
سؤالات درس استاتیک در کنکور 94 نسبتاً آسان بود. البته سؤالات این درس در مقایسه با کنکور سراسری 93 پیچیدگی های بیشتری داشت. دانشجویان با تسلط معمولی قادر به پاسخگویی به تمام سؤالات این درس هستند. از این رو این درس جزو امتیاز آورترین دروس مکانیک جامدات میباشد. در کنکور امسال از فصول مهم و چالش‌برانگیزی همچون فصل اصطکاک و کابلها سؤال طراحی نشده بود که این خود سبب آسانی کنکور امسال شد. از دیگر نکات کنکور جامدات این است که دانشجویان مکانیک بهتر است سؤالات کنکور کارشناسی ارشد عمران درس تحلیل سازه را نیز در نظر داشته باشند. زیرا تشابه بسیاری با این درس دارد و سؤالات تقریباٌ مشابه یکدیگر هستند.
طراحی اجزای ماشین (جامدات)
درس طراحی اجزا جزو پراکندهترین دروس کنکور مکانیک میباشد و با توجه به اینکه روش تدریس این درس در دانشگاههای مختلف، با نحوهی سؤالات کنکور این درس متفاوت است، بسیاری از داوطلبان این درس را حذف میکنند. از این رو این درس جزو بد قلقترین دروس کنکور مکانیک است. سؤالات این درس در کنکورهای سالهای گذشته بیان-گر این واقعیت است که سؤالات این درس یا به راحتی قابل پاسخگویی است یا آنقدر سخت است که در مدت آزمون نمیتوان به آن پاسخ داد.
از این رو حذف کردن این درس باعث از دست دادن چند سؤال (که تعدادشان بین 3 تا 4 تست است) میشود، و این مقدار از تستها میتواند در رتبهی نهایی نقش بسیار پررنگی ایفا نمایند. با توجه به مباحث مطرح شده در بالا به داوطلبان توصیه میگردد مباحث اولیهی این درس نظیر معیارهای شکست و طراحی پیچ، پرچ، جوش، فنر و یاتاقانها را حتماً مطالعه بفرمایند.
سؤالات چند سال اخیر نشان داده است با مطالعهی مباحث فوق معمولاً تمام تستهای مربوطه قابل پاسخگویی در زمان بسیار کمی هستند. در کنکور امسال از مباحث طراحی پیچ و فنر سؤال زیادی طراحی نشده بود که این تقریباً کم سابقه است. از طرفی سؤالات مربوط به معیارهای شکست آسان بود. در عوض مباحث چرخ‌دنده و تمرکز تنش نیازمند صرف زمان بیشتری بود. به دانشجویان توصیه میگردد سؤالات کنکور سالهای قبل در این درس را حتماً مطالعه بفرمایند.
مقاومت مصالح (جامدات)
درس مقاومت مصالح اولین درسی است که در آن مفاهیم تغییر شکل آورده شده است. حجم بسیار بالای مباحث مطرح شده در این درس سبب شده که بیشترین زمان را از داوطلبان کنکور مکانیک برای دروس جامداتی بگیرد. مفاهیم و فرضیات حاکم بر مسائل این درس بسیار مهم است و دانشجو باید بر فرضیات حاکم بر مسئله احاطهی کامل داشته باشد. برای درک بیشتر مفاهیم همانند سایر دروس مهندسی نیازمند حل مسائل فراوان است. حل مسائل باید به تنهایی توسط دانشجو صورت بگیرد و نتایج در حالتهای مختلف بررسی شود.
اگر این درس به خوبی مطالعه شود به راحتی میتوان تمام تستهای آن را پاسخ داد، این در حالی است که در درس استاتیک ممکن است، سؤالات مربوط به یک فصل بسیار سخت طراحی شود و نتوان به آن پاسخ داد. بنابراین پیشنهاد میشود تمام مباحث این درس مطالعه شود. سؤالات درس مقاومت مصالح در کنکور 94 نسبتاً آسان بود و دانشجو با یک تسلط نسبی قادر به پاسخگویی به همهی سؤالات بود. در کنکور امسال از مباحث تغییرشکل محوری سؤال طراحی نشده بود.
همچنین مباحث جدار نازک و روش-های انرژی سؤال نیامده بود. سؤالات فصل تیرها آسان بود و هیچ کدام از سؤالات این درس در کنکور امسال چالش-برانگیز نبود. به دانشجویان برای پاسخگویی به تمام سؤالات این درس پیشنهاد میشود که سؤالات کنکور ارشد عمران را نیز برای این درس مطالعه نمایند، زیرا در بسیاری از مباحث نظیر خیز تیرها و خمش، سؤالات امسال مشابه کنکور سالهای گذشتهی رشتهی عمران بود.
حرارت و سیالات
بخش حرارت و سیالات شامل 20 سؤال است كه از سه درس اصلی سیالات و انتقال حرارت و ترمودینامیک طرح می شود. با بررسی ادوار گذشته کنکور می توان گفت هرساله سعی می شود تعداد تستهای طرح شده از هر سه درس برابر باشد و از هر درس حداقل 6 تست طرح میشود. به طور مثال در کنکور امسال 7 تست از درس سیالات، 7تست از ترمودینامیک و 6 تست از انتقال حرارت طرح شده است در حالیکه در سال 93 از دروس ترمودینامیک و انتقال حرارت 7 تست و از سیالات 6 تست طرح شده بود. حال به بررسی دقیق هر درس این بخش می‌پردازیم:
ترمودینامیک:
- ترمودینامیک از جمله درس‌هایی است که حفظیات فراوانی دارد و داوطلب باید روابط زیادی را به خاطر داشته باشد تا بتواند از عهده تست های این درس برآید. بررسی تست های کنکورهای گذشته نشان می‌دهد که مهم‌ترین فصول این درس “قانون اول و دوم ترمودینامیک” میباشد که تقریباً هرساله از هر دو فصل تست طرح میشود در کنکور 93 این دو فصل روی هم 3 تست و در کنکور 94 ، 2 تست داشتند. در کنکور سالیان اخیر توجه ویژه‌ای به فصل‌های “آنتروپی و برگشت‌ناپذیری” و “مخلوط هوا ـ بخار” و هم در سال 93 و هم در 94 از هر دو فصل سؤال مطرح شده است.
- دیگر فصل مهم این درس فصل “روابط ترمودینامیکی” میباشد که هرچند مطالعه آن کمی دشوار است اما در صورت مطالعه دقیق میتوان تستهای آن را به سادگی حل کرد و به داوطلبان توصیه میشود حتماً این فصل را مطالعه کنند. فصل ” سیکل‌های تبرید و قدرت ” در سال 94 یک تست را به خود اختصاص داده بود و از فصولی به شمار میرود که هر ساله احتمال آمدن تست از آن زیاد است. با مقایسه تستهای ترمودینامیک سال 93 و 94 میتوان گفت که سطح سؤالات هر دو سال تقریبا یکسان بوده است.
سیالات:
سیالات شاید مهم‌ترین درس این بخش باشد. هرکس با یک بار مطالعه این درس متوجه میشود که مهم‌ترین فصول این درس “استاتیک سیالات” و “تجزیه تحلیل جریان سیالات” و “جریان های داخلی تراکم ناپذیر” است که تقریباً هر ساله از این سه فصل تست می‌آید. در سال 94 این فصول هر کدام 2 تست و در مجموع 6 تست از 7 تست سیالات یعنی 86% سؤالات را تشکیل دادند و در سال 93 در مجموع 4 تست از 6 تست سیالات یعنی 66% سؤالات از این 3 فصل طرح شده بود. دیگر فصل مهم این درس فصل “جریان لایه مرزی” می باشد هرچند از این فصل نه در کنکور 93 و نه در کنکور 94 تستی نیامده است اما نباید از اهمیت آن غافل شد. به طور کلی با بررسی سؤالات درس سیالات کنکور 93 و 94 میتوان گفت کنکور سؤالات سال 94 به مراتب ساده‌تر از سال 93 طرح شده است.
انتقال حرارت:
شاید بتوان انتقال حرارت را ساده‌ترین درس این بخش نامید. درسی که روال مطالعه و تست زدن آن تقریباً مشخص است. این درس 4 فصل اصلی دارد که عبارتند از “انتقال حرارت هدایتی” و “انتقال حرارت هدایتی گذرا” و “انتقال گرمای جابه جایی” و “تشعشع” که این 4 فصل در سال 94 در مجموع 5 تست از 6 تست یعنی 83% سؤالات و در سال 93، 6 تست از 7 تست یعنی 86% سؤالات را تشکیل می‌دادند. از دیگر فصول مهم این درس میتوان به فصل ساده “مبدل‌های گرمایی” اشاره کرد که در کنکورهای اخیر تستهای زیادی از این فصل مطرح شده است. شاید با نگاهی منصفانه بتوان گفت تستهای درس انتقال حرارت کنکور سال 94 نسبت به سال 93 کمی دشوارتر طرح شده است با این حال داوطلب در صورت مطالعه دقیق می توانست درصد خوبی از سؤالات این درس را پاسخ دهد.
مقایسه کلی حرارت سیالات کنکور 93 و 94: به طور کلی میتوان گفت سؤالات کنکور حرارت سیالات سال 94 کمی ساده‌تر از سال 93 طرح شده است و داوطلب می‌توانست در صورت مطالعه دقیق و داشتن تسلط به درصد خوبی از سؤالات پاسخ درست دهد.
دینامیک و ارتعاشات
در آزمون كارشناسی ارشد سال 93 تعداد سؤالات آزمون كارشناسی ارشد در تمام درس‌های مهندسی مکانیک نسبت به سال گذشته تغییری نکرد. نكته‌ای كه در مورد سؤالات كارشناسی ارشد مکانیک به چشم می‌خورد این بود كه در درس دینامیک و ارتعاشات بر خلاف درس‌های دیگر رشته مکانیک، از برخی مباحث تکراری در سالهای گذشته، سؤال طرح نشده بود و یا از بعضی مطالبی که در سالهای گذشته به ندرت سؤال طرح می‌شد، امسال سؤال مطرح شد و البته تعداد سؤالات تکراری بیشتر از کنکورهای گذشته بود.
از لحاظ بودجه‌بندی از مبحث دینامیک و ارتعاشات، دینامیک ذرات 2 سؤال، سینماتیک ذرات 1 سؤال، مدارهای مرتبه دوم 1 سؤال، سرعت و شتاب نسبی 2 سؤال، دینامیک اجسام صلب 1 سؤال، ارتعاشات آزاد سیستم های یک درجه آزادی 2 سؤال، ارتعاشات گذرا 2 سؤال، مرکز آنی دوران 1 سؤال، سرعت و شتاب مکانیزم ها 2 سؤال، بادامک ها و چرخ لنگر و چرخ‌دنده 2 سؤال، تابع تبدیل سیستمهای مرتبه دوم 2 سؤال، ارتعاشات گذرا 1 سؤال و از شبیه‌سازی کنترلی سیستمهای مکانیکی 2 سؤال، مطرح شده است.
مباحث درس دینامیك و ارتعاشات شامل چهار بخش دینامیك، ارتعاشات، دینامیك ماشین و كنترل اتوماتیك میباشد. این درس نیز همانند سایر دروس كنكور، سال به سال به سمت مفهومی‌تر شدن پیش رفته است، به خصوص در سالهای اخیر با كاهش تعداد سؤالات هر درس و حجیم بودن مطالب این چهار درس، این موضوع اهمیت بیشتری به خود گرفته است و سؤالات سال 94 نسبت به سال گذشته از مباحث جدیدی طرح شده‌اند و به طور مثال سؤالات دینامیك ماشین امسال با سال 93 كاملاً تفاوت دارند و سؤالات تقریباً حفظی در سؤالات سال 93 نیز گنجانده شده بود. همچنین از سؤالات آزمون‌های سالهای گذشته نیز در مباحث استفاده شده است كه نشانگر لزوم مطالعه دقیق سؤالات كنكورهای سالهای گذشته دانشگاه سراسری و آزاد میباشد.
همچنین سبك طراحی سؤالات نیز تغییر كرده است و با الهام از كتاب‌های آموزشی مرجع و تغییر جزئی سؤالات آن‌ها و تركیب كردن مفاهیم دروس، امتحان قابل قبولی برای كنكور انتخاب شده است. از آنجا كه مباحث دروس دینامیك ارتعاشات و كنترل معمولاً به طور سلسله مراتبی و با یك توالی منطقی تكامل پیدا می‌كنند، به این معنا كه مباحث هر فصل وابسته به فصول قبل است و برای تسلط بر تمامی آن‌ها، دانستن موضوعات قبلی و تسلط بر آن‌ها ضروری میباشد. بر همین اساس، هر سؤال معمولاً به طور طبیعی، تركیبی از چندین مبحث را در خود دارد و به همین دلیل، شاید جداسازی سؤالات برحسب سرفصل به دلیل حجم بالای مطالب، كاری منطقی نباشد.
در سال 94 سؤال متفرقه‌ای كه با خواندن دقیق و كامل مباحث قابل پاسخگویی نباشند، مطرح نشده بود. به نظر می رسد در مجموع سؤالات دینامیک کنکور امسال سخت‌تر از سالهای گذشته بودند. چیدمان سؤالات منطقی و از مباحث اصلی بود. در بقیه دروس سؤالات تفاوت چشمگیری نسبت به کنکور سال قبل وجود نداشت.
ریاضی عمومی 1 و 2
بعد از اینکه در سال 93 توجه طراحان در درس ریاضی بیشتر روی ریاضی مهندسی و معادلات دیفرانسیل قرار گرفت و 12 تست از آن دو درس و فقط 8 تست از ریاضی 1 و2 طرح شد، امسال باز طراحان به روال سابق برگشته‌اند و 10 تست از ریاضی 1 و2 طرح کردند که از این 10 تست 5 تست مربوط به ریاضی 1 و 5 تست مربوط به ریاضی 2 بود.
خوشبختانه درس ریاضی عمومی 1 جزو دروسی است كه داوطلبان معمولاً مشكل چندانی با آن نداشته و به راحتی آن را مطالعه می‌كنند. با توجه به اینكه مباحث این درس در سایر دروس دیگر به عنوان پیش‌نیاز به حساب می‌آیند، بنابراین لازم است كه مطالعه آن حتماً در برنامه داوطلبان قرار گیرد.
نیمه اول كتاب (توابع، مشتق، انتگرال) علاوه‌بر اینكه در دروس دیگر مورد نیاز هستند، جزو مباحثی هستند كه همیشه از آن‌ها تست‌هایی طرح میشود.
نیمه دوم در بعضی سال‌‌ها، تستهای كمتری را در كنكور سراسری شامل میشود، اما یادگیری آن‌ها در كنار نیمه اول در دروس دیگر مثل معادلات دیفرانسیل و ریاضی مهندسی تقریباً لازم به نظر می‌رسد. نكته مهم در پاسخگویی به سؤالات ریاضی عمومی 1 حل تستهای متنوع و فراوان میباشد، امری كه در دروس دیگر نیز لازم است اما در این درس بیشتر به چشم می‌آید. همچنین ساده‌تر و قابل فهم‌تر بودن این درس نسبت به ریاضی 2 باعث شده است تا طراحان سؤالات سخت تری از آن طرح کنند تا داوطلبان مجبور باشند برای پاسخگویی به سؤالات در این درس به تسلط کامل برسند.
از مطالب با اهمیت در ریاضی عمومی 2 میتوان به توابع چند متغیره و انتگرال آن‌ها اشاره كرد، كه هر ساله سؤالات زیادی از آن‌ها مطرح بوده است. بعد از آن‌ها میتوان رویه‌ها و انتگرال روی مسیرها یا سطوح را نام برد. مطلب مربوط به هندسه تحلیلی و جبر خطی نیز در سالهای اخیر كمتر مورد توجه طراحان بوده است و به نظر می‌رسد كه فراموش كرده‌اند، چنین موضوعی نیز جزو مباحث درس ریاضی عمومی 2 میباشد.
ریاضیات مهندسی
یكی از درس‌هایی كه همه ساله گروهی از داوطلبان رشته مهندسی مكانیك با آن مشكل اساسی داشته و در بعضی مواقع جزو اولین درس‌هایی است كه آن را حذف كرده و در برنامه مطالعاتی خود قرار نمی‌دهد، درس ریاضیات مهندسی است. دلیل آن هم این است كه به دلیل اجباری نبودن این درس در بعضی دانشگاه‌ها، گروهی از داوطلبان آن را پاس نكرده و برایشان تازگی دارد، در نتیجه ترجیح می‌دهند در مدتی كه برای آمادگی آزمون سراسری وقت دارند، خود را درگیر آن نكنند.
در کنکور سالیان گذشته معمولاً طراحان به درس ریاضی مهندسی نگاه ویژه‌ای داشتند و تعداد تستهای زیادی از این درس طرح می‌شد، ولی در کنکور امسال طراحان بنا را بر اعتدال گذاشته بودند و 5 تست از هر کتاب طرح کرده بودند. نکته جالبی که کنکور امسال داشت این بود که از همه بخش‌های مهم کتاب ریاضی مهندسی تست طرح شده بود. یعنی هم از نگاشت‌ها و هم از انتگرال‌های مختلط و هم از فوریه و مشتقات جزئی و این باعث شده بود تا داوطلبانی که به طور کامل این درس را مطالعه کرده بودند موفق‌تر باشند.
ضمن اینكه با خواندن كتاب ریاضی مهندسی بدون دخالت دست مدرسان شریف 3 سؤال و البته با كمی تبحر 4 سؤال آن قابل حل بود، و این آمار بسیار خوبی است برای كتابی كه خواندن آن یك هفته طول می‌كشد و باعث كسب درصد قابل توجهی در این درس میشود.
معادلات دیفرانسیل
معادلات دیفرانسیل جزو دروس ساده بخش ریاضی است (مطالعه آن ساده است نه پاسخگویی به تست ها!) كه اهمیت فصول مختلف در آن برای طرح سؤال در سالهای مختلف تقریباً یكسان است، موضوعی كه برای كنكور امسال نیز كاملاً به چشم می‌خورد. حجم زیادی از تستهای هر سال را حل معادلات مرتبه اول و دوم (دو فصل اولیه) تشكیل می‌دهند. درصد كمتری از تستها نیز از بقیه فصول برحسب تصادف طرح می‌شوند.
به عبارت دیگر تسلط بر چهل درصد مطالب كتاب امكان پاسخگویی به بیشتر از هفتاد درصد تستها را به داوطلب می‌دهد.بر عکس سال گذشته که تعداد 6 تست از این درس آمده بود امسال 5 تست از این درس طرح شد. نکته‌ای كه در این درس کاملا ً به چشم می‌خورد بالاتر رفتن سطح سؤالات این درس از سال 93 به بعد است و این باعث شده تا داوطلبانی که تسلط کامل به مطالب دارند توان پاسخگویی به سؤالات را داشته باشند.
زبان تخصصی
سؤالات زبان تخصصی مهندسی مکانیک سال 94 نیز مانند مابقی رشته‌های مهندسی شامل 30 سؤال زبان میباشد که از این 30 سؤال، 15 سؤال مربوط به سؤالات زبان در سطح زبان عمومی و 15 سؤال در سطح زبان تخصصی هر رشته بیان شده است که مختص آن رشته میباشد.
در بخش زبان عمومی 10 سؤال به واژگان عمومی تعلق دارد که به راحتی میتوان این لغات را با مطالعه منابع عمومی موجود برای این بخش فرا گرفت و تمامی سؤالات این بخش پاسخ صحیح داد. اما 5 سؤال باقی مانده مربوط به گرامر میباشد که جزء لاینفک زبان است که در قالب cloze test بیان میشود.
با مشاهده سؤالات امسال و مقایسه آن‌ها با سال گذشته میتوان مشاهده کرد که passageهای مربوط به بخش تخصصی نسبتاً به سال پیش اندکی طولانی‌تر شده است. در مورد پاسخگویی به سؤالات مربوط به passageها لازم به یادآوری است که داوطلب باید توانایی ترجمه متن را داشته باشد و به این امر تسلط باشد. در رابطه با زبان عمومی همان‌طور که مشاهده میگردد سطح سؤالات تغییر چندانی نداشته است و اما در رابطه با سؤالات بخش تخصصی با وجود طولانی‌تر شدن passageها لازم به ذکر است که از لحاظ سطح سؤالا ساده‌تر از سال گذشته ارائه شده است.
