طرح مدیر برنامه و مشاوره تخصصی با رتبه های برتر در آزمون کنکور کارشناسی ارشد مدرسان شریف :
دو شرط اساسی برای یک سفر خوب، داشتـن همراه خوب و نقشه خوب است. یک همـراه خـوب میتواند یک سفر سخت را شیـرین کند و یا برعکس اگر همراه خوبی نداشتـه باشیم، ممکن است بسیاری از زیباییهای سفر از بین برود. نقشه صحیح و دقیـق نیز علاوه بر این که بیانگر تصویری کلی از مسیر است، در تشخیص جزئیات، راهها، بی راههها و مسیر پیـموده شده نیز کمک شایانی به ما میکند.
وقتی مسیری به سرنوشتسازی آزمون ارشد پیش رویمان باشد، اهمیت این دو موضوع بیش از پیش نمایان میشود.
به همیـن منظور در سازمان مشاوره مدرسان شریف دو طرح برای ارائه مشاوره وجود دارد:
1ـ طرح مشاور و پشتیبان
- در طـرح مشاور و پشتیبان، بر خلاف طرح مدیر برنـامه، خدمـات برنامهریـزی و پیگیری فردی انجام نمیشود و به سوالاتی که نیازمند شناخت وضعیت شخصی داوطلب نباشد، پاسخ داده میشود. این طرح شامل کلیه داوطلبانی که در آزمونهای آزمایشی شرکت کردهاند، میشود و داوطلبان قادرند در زمانهای مشخص شده که از طریق سایت اعلام میشود با رتبههای برتر رشته خود مشاوره تلفنی داشته باشند. داوطلبان شرکت کننده در این طرح همچنین قادرند به تعداد دفعات مشخص با رتبههای برتر رشته خود پرسش و پاسخ اینترنتی داشته باشند.
2ـ طرح مدیر برنامه
در طرح مشاور ما نقشه و ابزار لازم برای موفقیت را در اختیار شما قرار میدهیم و اگر سوالی نیز داشتید به سوالات پاسخ میدهیم، اما در طرح مدیر برنامه، مشاور تا مقصد، گام به گام همراه شما میآید، تا اگر انحرافی در برنامه مطالعاتی مشاهده کرد، به سرعت انحراف را اصلاح نماید.
در ادامه هرکدام از این دو طرح را به طور خلاصه توضیح میدهیم:
- در طرح مدیر برنامه، مشاور که خود حائز رتبه یک یا برتر در آزمون سراسری کارشناسی ارشد و دکتری است و آموزشهای روانشناسی لازم را دیده است و با تیپ های شخصیتی انواع داوطلبان و نیازهای آنها آشنا شده است، مدیریت برنامه مطالعاتی داوطلب را به عهده میگیرد.
- در این طرح، نتیجه آزمونهای روانشناختی و شرایط شخصی شما شامل شرایط خانوادگی، تحصیلی، وضعیت شغلی و پایه درسی توسط مدیر برنامـه بررسی میشود.
- همچنین مدیر برنامه، در کنار شناخت کاملی که از وضعیت داوطلب به دست آورده است، برنامه مطالعاتی را که شامل ساعات مورد نیاز برای مطالعه هر مبحث در هفته، اهمیت هر مبحث و نیز بهترین منبع و کتاب برای مطالعه آن مبحث است، را پیشنهاد میدهد.به نحوی که داوطلب بتواند به بهترین شکل از فرصت خود استفاده نماید. بعد از این مرحله مدیر برنامه هر هفته به صورت تلفنی، حضوری یا اینترنتی با داوطلب در تماس است و عملکرد او را در اجرای برنامه پیشنهادی بررسی مینماید
- مدیر برنامه با توجه به شرایط داوطلب هر هفته برنامه را اصلاح مینماید و اگر عملکرد داوطلب به دلیل کاهش انگیزه یا شرایط روانی کمتر از حد مورد انتظار باشد، به کمک ابزارهایی که در دست دارد مانند نقشه راهبردی فردی که داوطلب آن را به کمک مدیر برنامه تهیه نموده است یا با تکنیکهایی که در سامانه پیشبینی هوشمند دشواریهای مسیر مطالعه پیشنهاد شده است، داوطلب را راهنمایی مینماید تا این مشکلات را به خوبی پشت سر بگذارد و به نتیجه مطلوب در آزمون دست یابد.
جهت ثبت نام طرح مدیربرنامه و مشاوره تخصصی با رتبه های برتر مدرسان شریف اینجا کلیک نمایید.
بمنظور دریافت مشاوره تخصصی آمادگی آزمون کلیک نمایید.
در این بخش عناوین زیر را مورد بررسی قرار خواهیم داد:
- روشهای تقویت حافظه
- برنامه ریزی و مدیریت زمان
- روشهای مطالعه
- جدول زمانبندی مشاورین کارشناسی ارشد حاضر در مؤسسه
کارشناسان و صاحب نظران مشاوره بر طبق تجربیات خود معتقد هستند، مشاوره و برنامه ریزی یک نسخه ی از پیش تعیین شده نیست که آن را برای تمام افراد به صورت واحد تجویز کرد، بلکه باید مشاورین با شناخت روحیات، علاقه مندی ها، شرایط تحصیلی، اجتماعی، شغلی و به طور کل پتانسیل هر فرد، راهکارهای مناسب را به طور مجزا ارایه دهند.
به همین دلیل در دپارتمان مشاوره و هدایت تحصیلی مدرسان شریف از دو گروه از مشاورین استفاده می شود :
الف – کارشناسان و متخصصین بزرگ که تجربیات فراوانی در بحث مشاوره و برنامه ریزی تحصیلی و شناسایی نقاط قوت و ضعف افراد دارند.
این عزیزان که به کلیه ی اصول روانشناسی فردی مسلط هستند، به عنوان مشاورین اصلی در موسسه حضور دارند و بی شک نقش این افراد به مراتب مهم تر از هر نوع مشاور دیگر می باشد.
ب – رتبه های 1 و تک رقمی سال قبل به عنوان افرادی موفق که تجربیات آنها می تواند مفید باشد. تجربیاتی نظیر روش های مطالعه، کتاب های مفیدی که استفاده کرده اند، نحوه برنامه ریزی و مسائلی دیگر که در نوع خود می تواند مسیر حرکت صحیح را نمایان سازد.
همچنین داوطلبان گرامی می توانند از کتاب مشاوره و برنامه ریزی مؤسسه مدرسان شریف استفاده کنند.
کتاب مشاوره، برنامه ریزی و اطلاعات مفید هر رشته:
این کتاب به دو قسمت کلی تقسیم می شود:
قسمت اول: در این قسمت انواع مطالب مهم و ضروری راجع به مفاهیم علمی و تخصصی مشاوره و برنامه ریزی تحصیلی آورده شده است، که شامل موارد زیر می باشد:
انواع روش های مطالعه، تکنیک های تندخوانی، خلاصه برداری، مرور و جمع بندی، استفاده از جعبه لایتنر، حذف عوامل مزاحم در فرآیند مطالعه، تأثیر ورزش و تغذیه مناسب بر حذف اضطراب و فواید آنها در ایجاد تمرکز و افزایش ضریب یادگیری.
انواع برنامه ریزی (کوتاه مدت و بلند مدت) برای داوطلبین با شرایط شغلی – اجتماعی و اقتصادی متفاوت (مانند: داوطلبین شاغل متأهل، دانشجویان درحال تحصیل، داوطلبین تغییر رشته ای و …)، فرمول محاسبه تعداد ساعات مفید مطالعه، روشهای کاهش استرس، بایدها و نبایدها در هفته های قبل از آزمون و روز آزمون و بسیاری از مطالب خواندنی که برای قبولی در آزمون به داوطلب کمک می کند.
قسمت دوم: در این قسمت از کتاب، اطلاعات مورد نیاز و جالبی برای اکثر داوطلبان ارایه شده است.
ضرایب و تعداد سوالات هر درس به تفکیک رشته و گرایش در نظر گرفته شده است.
منابع مهم و مفید آزمون، شرایط عمومی و اختصاصی هر داوطلب، رشته هایی که هر داوطلب می تواند در آنها شرکت کند، مشاوره تخصصی و توصیه های مهم به تغییر رشته ای ها، آمار ثبت نام کنندگان هر رشته، تعداد حاضرین در روز آزمون، آمار پذیرفته شدگان دوره های شبانه، غیرانتفاعی، پیام نور و دانشگاه آزاد، تعداد پذیرش هر دانشگاه در هر گرایش، درصد قبولی در هر رشته، درصد قبولی داوطلبان به تفکیک دانشگاه فارغ التحصیل شده، میانگین معدل لیسانس شرکت کنندگان و پذیرفته شدگان در هر رشته، محل فارغ التحصیلی سه نفر اول هر رشته، به همراه بسیاری از اطلاعات ناب و کمیاب دیگر در این کتاب ارایه شده است که بی شک کمتر کسی در کشور می تواند این اطلاعات را به داوطلبان ارایه کند!
روش های تقویت حافظه
حافظه انسان و راه های تقویت آن
در بسیاری از زمان ها و در مواقع مختلف با این جمله روبرو شده ایم كه «اسمش نوك زبونم بود» یا « آخ یادم بود ها! » یا « توی ذهنم بود » و … و بعد به این باور می رسید كه من اصلاً حافظه خوبی ندارم و یا با وجود مشغله های روزانه هیچ چیزی در ذهنم باقی نمی ماند.
عنوان این چنین توجیحاتی غالباً به علت عدم آگاهی كافی از توانایی ذهنی است نه ناتوانی حافظه.
میزان بهره برداری از ذهن و گنجایش اطلاعات در خانه های حافظه برای همه افراد تقریباً یكسان است ولی بازدهی فكری و ذهنی به میزان و نحوه استفاده از اطلاعات موجود در حافظه بستگی دارد.
تقسیم بندی خانه های حافظه
غالباً صاحب نظران و متخصصین، حافظه انسان را به سه بخش تقسیم می كنند كه به ترتیب عبارتند از:
- حافظه كوتاه مدت
- میان مدت و بلند مدت
و هر كدام از این سه بخش نیز خود شامل 2 خانه می باشد.
حافظه كوتاه مدت كه عمدتاً محل نگهداری موقت اطلاعات می باشد، دارای ظرفیت پایینی است.
كاربرد این قسمت از حافظه، ثبت مطالب و اطلاعات زودگذر می باشد، مثلاً فرض كنید با تلفن همراه در حال صحبت هستید و شخصی كه با شما در حال مكالمه است قصد دارد شماره تلفن دیگری به شما بدهد و شما شرایط ثبت مكتوب آن را ندارید، سعی می كنید شماره ها را قسمت به قسمت حفظ كنید و پس از اتمام مكالمه و گذشت مدت زمانی كوتاه، دیگر از آن شماره تلفن در حافظه تان چیزی یافت نمی شود.
در اكثر مواقع، بیشتر مواردی كه از طریق حواس پنج گانه به حافظه ما وارد می شوند (از قبیل طعم، بو، منظره ای زیبا و …) در خانه های حافظه كوتاه مدت ثبت شده كه بدون هیچ گونه پردازشی و یا انتقالی پس از مدت زمانی، از یادمان می روند.
هدف از اشاره این مطالب، مشخص نمودن وظیفه خانه های ابتدایی حافظه است.
نكته مهم در راستای بهره گیری بهتر از این قسمت حافظه، چگونگی رویارویی با اطلاعات فرار و عدم خروج آنها می باشد.
نگارش و تكرار هر دسته از اطلاعات، رابطه ای مستقیم با تثبیت آنها در خانه های حافظه دارد.
با توجه به نمودار زیر متوجه می شویم كه پس از مدتی تكرار، داده های ورود كرده به حافظه چگونه به حالت پایدار در می آیند.
حافظه میان مدت دارای حجم و مدت زمان تثبیت معین می باشد كه در این خانه ها، اطلاعات آمادگی این را كسب می كنند كه با پردازش صورت گرفته برروی آن ها به خانه های حافظه بلند مدت منتقل شوند.
در صورت بی تفاوتی به انباشته شدن آن ها، متناسب به زمان و نحوه ورود داده ها و … بتدریج اطلاعات از ذهن ما خارج می شوند.پ
برای درك بهتر این مهم، به این مثال توجه نمایید:
فرض كنید آدرس منزل دوستتان را یادداشت كردید و عازم آن جا هستید ولی برای راحتی شما، دوستتان نشانه های فیزیكی از محل زندگی اش را برای شما عنوان می كند، مثلاً سوپرماركت علی.
چون شما از بین تمامی موارد آدرس، به علی تمركز بیشتری دارید، منزل دوستتان را با توجه به آن پیدا می كنید و اگر چندین بار دیگر به آنجا مراجعه نمایید، عنوان سوپرماركت علی در ذهن تان وجود خواهد داشت.
حال فرض كنید پس از یك بار مراجعه به آنجا، مدت زمانی نسبتاً طولانی است كه به آن جا نرفته اید.
در صورت تصمیم گیری مجدد برای رفتن به منزل دوستتان، ذهن شما پالس هایی از به یاد داشتن آدرسی می دهد كه یادداشت كرده اید ولی نمی دانید كجا و تحت چه عنوانی بوده است.
تا این كه با كنكاش مجدداً برای شما تجلی می شود «سوپرماركت علی». زیاد و تمركز مناسب روی اطلاعات قبلی و به وسیله همین نام می توانید تا حدودی آدرس را به یاد آور ید، ولی از دیگر قسمت های آدرس چیزی به ذهنتان نمی رسد؛ زیرا در زمان حفظ اطلاعات، تكرار و تمركزتان بیشتر بر روی سوپر ماركت علی بود نه دیگر موارد آدرس.
با درنظر گرفتن مثال فوق و میزان حجم و زمان نگه داری مطالب در خانه های حافظه میان مدت، متوجه می شویم كه این خانه ها بهترین كاربرد را برای مطالعه كلمات كلیدی و اساسی و یا نشانه گذاری دارند كه بسیاری از دانشجویان با اتكا به این قسمت از حافظه خود، مطالب را به خوبی مرور و یادآوری می كنند.
در واقع یكی از وظایف مهم خانه های حافظه میان مدت، حفظ نكات كلیدی و اشاره ای بوده و همان طور كه عنوان شده بوسیله اندكی تمركز و تكرار حاصل می شود.
برای به خاطر سپردن مطالب در دراز مدت، انتقال داده ها از حافظه كوتاه مدت به میان مدت و سپس به دراز مدت بسیار مهم است.
مهمترین عامل جهت انتقال اطلاعات از خانه های حافظه كوتاه مدت به دیگر خانه ها، تكرار و تمرین در زمانهای مشخص است.
هدف ما نیز از بیان خانه های حافظه، این است كه با تكرار و تمرین بتوانیم اطلاعات را به خانه های تثبیتی (بلندمدت) حافظه هدایت كنیم.
بر خلاف تفكر عموم، این عمل دور از دسترس یا خیلی سخت نیست، بلكه اصولی را باید رعایت كنیم كه به بسیاری از آن ها در روش های مطالعه اشاره شد.
از بین این اصول، به صورت اجمالی می توان به تكرار و تمرین، تمركز و رعایت سیكل زمانی مطالعه اشاره نمود.خانه های حافظه بلند مدت، آخرین جایگاه جهت ته نشین شدن و تثبیت دائمی اطلاعات است.
این خانه ها كه در اصل بخش مهم و تعیین كننده ای را در زمان آزمون ایفا می كنند، با ثبت اطلاعات به روش تأملی، داده ها را ذخیره كرده و در هر زمانی كه مجدداً با یكی از مطالب ثبت شده مواجه شویم، سریعاً مغز دستور استفاده از اطلاعات مربوطه را صادر می كند. جهت تحقق چنین موضوعی لازم است نكاتی هنگام مطالعه رعایت شود.
شاید این مطلب را بدفعات شنیده باشید «با تأمل وارد شدن مطالب مساوی است با دیرتر خروج آنها از ذهن».
همان طور كه اشاره شد، از وظایف مهم این خانه ها كه ارتباط مستقیم با غدد هیپوتالاموس مغز دارند، استخراج كهن ترین اطلاعات و اكتسابات می باشد كه آثار آن در مدت زمانی حدود چندصدم ثانیه مشخص می شود.
برای این كه بتوانیم اكثر اطلاعات را به این خانه ها كه گنجایش زیادی دارند (حدوداً % 70 از فضای حافظه به آنها اختصاص داده شده است) انتقال دهیم، نیازمند رعایت موارد زیر می باشیم
راهنمای نگهداری داده ها در حافظه بلند مدت
◊ دقت و تمرکز
دقت و تمركز بر نكات و عبارات مهم هر مطلب و سعی در خلاصه برداری از آن ها.
◊ تکرار و افزایش سرعت پاسخ دهی
- با رعایت موارد فوق، سرعت مطالعه افزایش می یابد و این عمل سبب می شود پالس های بیشتری به این خانه ها وارد شود و در نهایت جذب و ذخیره سازی حجم بیشتری از داده ها صورت گیرد.
- به عنوان مثال می توان به بازی دارت اشاره كرد كه پرتاب ها ابتدا آرام و با تمركز صورت می گیرند و پس از مدت زمانی كه ذهن آشنایی كامل با اطلاعات پیدا نمود، سرعت عكس العمل مغز به طور قابل ملاحظه ای افزایش می یابد.
- افزایش این مورد همراه با تمركز، منجر به افزایش سرعت عكس العمل دیگر اعضاء بدن ما در زمان استخراج داده ها (یعنی پرسش از مغز) می شود كه بكارگیری این موضوع یكی از مهم ترین كاربرد های تقویت حافظه در هنگام تست زدن محسوب می شود.
◊ سلامت ذهن
- بی شك فرمانده بدن، مغز است كه با هریك از اعضای بدن كه دارای سنسورهای جذب اطلاعات می باشد رابطه ای متقابل و مستقیم دارد.
- اگر قسمتی از بدن دچار بیماری شود علاوه بر وظیفه خود كه جذب قسمتی از اطلاعات است، پالس هایی از نقص خود به مغز اعلام كرده و به جای آن كه ذهن ما اطلاعات وارد شده را ذخیره كند، درگیر ترمیم و یا برطرف كردن بیماری آن قسمت می شود.
- این امر یكی دیگر از مواردی است كه ذهن ما را در خصوص انتقال اطلاعات به خانه های اصلی مسدود می كند. ا
- ز جمله بیماری هایی كه منجر به این امر می شود می توان به افسردگی مزمن، درگیریهای روحی روانی، بیماری های ناشی از غدد تیروئید، استرس و اضطراب مضر و … اشاره كرد؛ پس مراقب سلامتی بدن خود باشیم.
◊ به اختصار نمودن اطلاعات
- تكرار و یا مرور كردن، از دیگر عوامل موثر در تقویت و ثبت حافظه است، البته تكرار و مروری كه واقعاً به صورت مختصر و مفید تهیه شده باشد.
- بهتر است اطلاعات به صورت خلاصه و رمزی به مغز انتقال داده شود زیرا مدت زمان حفظ و نگهداری آن در سلول های ذهن بیشتر می شود.
- برای بهتر ضبط شدن مطالب می توانید روش تقارن سازی را نیز انجام دهید و این عمل برای اطلاعات دشوار و طولانی بسیار پركاربرد است.
- به عنوان مثال هنگام مطالعه دروس تفهیمی كه بعضاً دارای فرمول های طویل می باشند، می توانید فرمول ها را به صورت رمزی و یا ترانه ای تبدیل كنید. برای مثال می توان به كلرید آهن، سرب، پتاسیم و سدیم اشاره نمود كه می توانید «كلرید آس پاس» بگویید.
◊ استراحت به مغز
- استراحت به مغز را از ملزومات كار خود قرار دهید، زیرا هنگام فعال بودن سنسورهای جذب اطلاعات به طور پیوسته داده ها را به مغز منتقل می كنند.
- اگر مدت زمان مطالعه پیوسته و زیاد باشد اطلاعات میانی احتمالاً به طور كامل ذخیره نمی شوند، زیرا تمایل جذب به سمت داده های اولیه و آخری بیشتر است.
- به همین علت پیشنهاد می شود بعد از هر 45 دقیقه مطالعه، 5 دقیقه استراحت ذهنی را در برنامه خود داشته باشید.
◊ مطالعه به روش تداعی کردن
- یكی از بهترین روش ها جهت تسریع نمودن عكس العمل ذهن، تجسم گرایی از موارد ثبت شده است.
- به همین علت سعی كنید مطالب مهم را به صورت تجسمی در ذهن بسپارید، مثلاً بهتر است برای ثبت کلمه «غزلیات» در ذهن، اسم «حافظ» را تداعی و تکرار کنید.
- هر زمان كه مجدد با یكی از دو كلمه فوق روبرو شویم یكی از آنها در ذهن تداعی می شود و به سرعت مغز شما مترادف و یا تجسم كلمه حافظ را به غزلیات مرتبط می نماید.
◊ بکارگیری حواس پنجگانه
برای ثبت اطلاعات قبل از خروج نهایی، سعی كنید حواس پنج گانه ای مثل گوش و زبان را مورد استفاده قرار دهید؛ یعنی هنگام مطالعه سعی كنید مطالب را با صدایی تقریباً رسا بخوانید. همین امر سبب چرخه ارتباطی بین زبان، گوش و مغز شده، در نتیجه عمل تثبیت اطلاعات در خانه های حافظه صورت می گیرد.
◊ حافظه ایده آل
- یك حافظه خوب گویای این است كه بدانید كدام مطلب را از قلم انداخته یا ذخیره نكرده اید و بدترین حافظه آن است كه نداند چه مطالبی را فراموش كرده است.
- به همین علت اگر ذهن شما دنبال مطالب فرار و از یاد رفته است، بدانید حافظه خوبی دارید و آن را تقویت نمایید.
برنامه ریزی و مدیریت زمان
برنامه ریزی و مدیریت زمان:
«مدیریت زمان» یعنی توانایی این که چگونه از زمان، صحیح و به درستی استفاده کنیم تا بهتر، سریع تر و مطمئن تر به مقصود و هدف های از پیش تعیین شده خود برسیم.
به تعبیر دیگر، «مدیریت زمان» یعنی رعایت انضباط شخصی. در این شیوه مدیریت، پدیده نظم سرلوحه همه امور قرار می گیرد.
مدیریت زمان در یک تعبیر ساده یعنی توانایی اداره ی زمان، که فقط به کنترل زمان و افزایش ساعات مطالعه اختصاص ندارد، بلکه به هر چیزی که منجر به افزایش بهره وری مطالعه شود ارتباط دارد، از جمله: اصول و راهبردهای مطالعه، روش های برنامه ریزی و حتی آمادگی های روانی.
یکی از اصول مهم مدیریت زمان اصل 20-80 است، یعنی از 20% زمان برای انجام 80% کارهایت استفاده کن. موفقیت در مدیریت زمان وابسته به تشخیص کارهای مهم است.
فقط تعداد ساعات مشخصی در یک روز، در یک هفته و یک ترم تحصیلی (نیمسال تحصیلی) وجود دارد.
شما نمی توانید تعداد ساعات را تغییر دهید، اما می توانید تصمیم بگیرید که چگونه حداکثر استفاده را از آن ها بکنید.
برای موفق بودن در تحصیل، حتماً باید زمان مطالعه ی خود را با دقت تمام، مدیریت کنید.
راه های مختلفی برای بیان درک ما از زمان وجود دارد.
گذشتگان از حرکت ماه، ساعت آفتابی، اذان، زنگ کلیسا برای تنظیم برنامه زمانی روزانه خود استفاده می کرده اند تا این که در قرن دوازدهم، راهبان کاتولیک ساعت هایی را برای تنظیم فعالیت های خود ساختند.
در طول تاریخ، تمدن ها به زمان و ابعاد آن توجه داشته اند و این توجه در این دوران نیز وجود دارد و عباراتی مانند «وقت طلاست» گویای اهمیت این موضوع است.
جوامع امروزی جوامعی هستند که در آن ها تعداد ساعات کافی در طول روز وجود ندارد.
فناوری های جدید، محیط را فراهم آورده اند که تقریباً در مدت زمان کم می توان به اطلاعات زیادی دسترسی پیدا کرد و خیلی کارها را سریع تر و آسان تر انجام داد، اما تمایل به بیشتر و سریع تر انجام دادن کارها، روز به روز بیشتر می شود.
چنین رویکردی که همواره با بشر همراه بوده است، این احساس را برای او به وجود آورده که از زمان عقب می ماند و نمی تواند از آن به صورت مؤثر بهره گیرد.
تاریخ به ما می گوید که ضعف در مدیریت زمان یک مشکل قدیمی است، مسئله ای است که فناوری آن را به وجود نیاورده، آن را نمی تواند حل کند و همواره با بشر همراه بوده است. مدیریت زمان موضوعی است که همه ما، چه در زندگی شخصی و چه در زندگی حرفه ای، نیاز داریم با آن روبرو شویم تا در زندگی موفق گردیم.
بنجامین فرانکلین می گوید: «وقت را تلف نکنید. زیرا زندگی همان وقت است».
استفاده صحیح از وقت و هدر ندادن آن بسیار مهم است، چرا که زمان از دست رفته را نمی توان مجدداً باز یافت.
زمان را نمی توان ذخیره کرد، نمی توان خرید یا فروخت و نمی توان از 24 ساعت دیگران قرض گرفت. زمان سرمایه ای است که اگر مورد استفاده قرار نگیرد، از دست می رود، که یک سرمایه مالی این چنین نیست.
اگر منصف باشیم با کمی دقت و تأمل درمی یابیم که مشکل اصلی کمبود وقت نیست، بلکه در نحوه استفاده از آن است.
کمبود یا اتلاف وقت
همیشه در اطراف شما شرایط، کارها و افرادی وجود دارند که زمان را می ربایند.
شما تنها با کنترل امور می توانید بر گذر زمان مسلط باشید.
بیشتر ما انسان ها به جای «کمبود وقت»، مشکل «اتلاف وقت» داریم.
برای مدیریت زمان، قبل از هر کاری باید دزد زمان خود را بشناسیم. یکی از پیش شرط های موفقیت، مدیریت بهینه زمان است و یکی از پیش شرط های مدیریت زمان، این است که هر کسی دزد زمان خود را شناخته و آن را کنترل کند؛ یعنی خودش، کلاهش را قاضی کند و ببیند بیش از همه، چه چیزی وقتش را تلف می کند.
دزد زمان شما ممکن است تلفن باشد، یا نشستن پای تلویزیون، یا بی برنامگی مفرط برای انجام کارهای روزانه، یا استراحت بیش از حد یا هر چیز دیگری از این قبیل،
در این قسمت برخی از مواردی را که می توان از آن ها به عنوان دزد زمان یاد کرد برمی شمریم:
– صحبت های کم اهمیت
– میهمانان ناخوانده
– مطالعه مطالب کم اهمیت و غیرضروری
– روش های غیرصحیح و عادات نادرست مطالعه
– تلفن های غیرضروری و مزاحم
– نداشتن انضباط کاری
– سستی و بی ارادگی در تصمیم گیری
– نیمه تمام گذاشتن کارها و دوباره کاری
– ناتوانی «نه» گفتن به خواسته های نابجا
– نداشتن تمرکز حواس و یا فکر و خیال
– عادت امروز و فردا کردن
– ترس از شکست و استرس
– تلوزیون، کامپیوتر و یا پیامک بازی
– وسواس در مطالعه
– کم توجهی به سلامت جسمی و روحی و بیماری
به هر حال، اگر شما هم از آن هایی هستید که روزشان با استرس سپری می شود و همیشه کارهایشان ناتمام می ماند و هیچ روزی نیست که وقت کم نیاورند، از همین امروز برنامه خود را تغییر دهید و با یادگیری اصول مدیریت زمان گامی به سوی موفقیت بردارید.
برای این که تغییر محسوسی در برنامه روزانه تان ایجاد شود، بهتر است اصول «مدیریت زمان» را حداقل به مدت 2 تا 4 هفته تمرین کنید تا کم کم به یک عادت در زندگی روزمره شما تبدیل شود.
بعد به سراغ موارد بروید و همه آن ها را به تدریج انجام دهید.
موفقیت در مدیریت صحیح زمان وابسته به تفکیک کارهای مهم و غیرمهم است، پس برای موفقیت تحصیلی:
– از کارهای غیرمهم صرف نظر کنید.
– کارها را اولویت بندی کنید.
– دزدان وقت خود را بشناسید.
– راه های ایجاد وقت را یاد بگیرید.
راه های ایجاد وقت
زنده کردن زمان های مرده (مثل زمان هایی که در انتظار هستیم، زمانی که در اتوبوس می گذرد و …)
– انجام کارها به طور همزمان
– تنظیم کردن زمان خواب
– کنترل بیشتر روی اوقات تفریح
– نه گفتن به درخواست ها و عقب انداختن کارهای غیرمهم
– شرکت در کلاس های کمک آمادگی آزمون
– استفاده از کتاب های مکمل و کمک آموزشی
اما چند نکته کلی:
– درست درس خواندن یا مطالعه ی بهینه، یعنی استفاده ی کامل از زمان موجود برای درک و فهم مطالب.
– اگر افزایش ساعات مطالعه مهم است، استفاده ی بهینه از این ساعات مهم تر است.
– دانشجویی که می خواهد جدی باشد، باید هر چه سریع تر خود را در فضای درس خواندن قرار دهد و از مشغله های ذهنی حاشیه ای و غیرضروری اجتناب کند.
شرایط بهینه مطالعه و بهره وری بیشینه
شرایط بهینه مطالعه، مواردی هستند که با دانستن، به کارگیری و یا فراهم نمودن آن ها، می توان مطالعه ای مفیدتر و با بازدهی بالاتر داشت.
درواقع این شرایط به شما می آموزند که چگونه از زمان های مطالعه، بهره وری بالاتری داشته باشید و قبل از شروع مطالعه چه اصولی را به کار گیرید، در حین مطالعه چه مواردی را فراهم سازید و چگونه به اهداف مطالعاتی خود برسید.
برای موفقیت در مطالعه، باید درست شروع کنید؛ یعنی برنامه درسی خود را طوری تنظیم کنید که از خواندن کتاب ها، هدفی واضح و روشن را دنبال کنید.
– در هنگام مطالعه یک کتاب، ابتدا از قسمت های آسان و جذاب شروع کنید و بعد به سراغ بخش های مشکل تر آن بروید. این کار را می توانید با مرور قسمت های خوانده شده قبلی آغاز کنید.
قسمت های آسان و جذاب علاقه شما را به خواندن افزایش می دهند.
– در برنامه ریزی درسی خود، موضوع های مشابه را پشت سر هم قرار ندهید و آن ها را یکی پس از دیگری مطالعه نکنید.
– اگر می خواهید چند کتاب را در یک روز مطالعه کنید، ابتدا زمان های خواندن و ترتیب قرار گرفتن آن ها را مشخص کنید و بعد به مطالعه بپردازید.
– حتی المقدور برای یک کتاب بیش از دو ساعت وقت در نظر نگیرید.
زمان های مطالعه را به بازه دو ساعته تقسیم کنید. تصور نکنید که هر چقدر زمان مطالعه یک کتاب بیشتر باشد بهتر است! برعکس هر چقدر زمان کوتاه گردد و موضوع مورد مطالعه عوض شود, میزان یادگیری افزایش می یابد.
– اگر می خواهید در شش روز هفته، شش درس بخوانید، هرگز هر درس را تنها در یک روز نخوانید.
بهتر است هر روز را به شش قسمت تقسیم کنید و در هر قسمت، یک درس را بخوانید و این روند را در شش روز هفته ادامه دهید.
– به روش تدریجی درس بخوانید، یعنی در طول دوره درس بخوانید و خواندن دروس را به نزدیکی آزمون موکول نکنید.
مطالعه تدریجی و باتداوم در طول دوره بسیار بهتر از مطالعه فشرده و باتراکم در چند روز قبل از آزمون است.
تکنیک های مدیریت زمان در جلسه آزمون
1. تکنیک (× و -):
گاهی برای به خاطر آوردن نام شخصی یا موضوعی هر قدر به ذهن خود فشار آورده ایم موفق نشده ایم اما وقتی پس از نومیدی به کار دیگری مشغول شده ایم بلافاصله آن نام یا موضوع به ذهن ما خطور کرده است که این خاصیت ذهنی را «رهایش» می نامند.
در مورد آزمون باید گفت:
– اگر به سؤال و پاسخ کاملاً مسلط هستید که بلافاصله پاسخ خواهید داد.
– گاهی با اندکی فکر کردن متوجه می شوید پاسخ سؤال را نمی دانید، در این صورت بلافاصله کنار آن سؤال علامت (-) گذاشته و از آن عبور کنید.
به هیچ وجه روی آن متوقف نشوید و به ذهن خود فشار نیاورید (رها شوید).
– گاهی به سؤالی برمی خورید که با اندکی فکر کردن درمی یابید که پاسخ دادن به آن زمان گیر است و یا بین دو گزینه شک می کنید، کنار آن سؤال علامت (×) گذاشته و عبور کنید.
بعد از اتمام سؤالات هر مبحث، ابتدا به سؤالات با علامت (×) و در صورت داشتن زمان کافی به سؤالات با علامت (-) مراجعه کنید.
مطمئن باشید که به درصد قابل توجهی از آن ها پس از رهایش ذهنی پاسخ خواهید داد.
2. تکنیک زمان پاسخگویی به هر درس:
برای حفظ تعادل درصد نمرات و بهبود رتبه های آزمون، زمان پاسخگویی به هر درس را به همان درس اختصاص دهید.
توصیه می شود در ابتدای آزمون، ساعت شروع به پاسخگویی هر درس را کنار نام درس یادداشت کنید، مثلاً اگر آزمون ساعت 8:30 آغاز می شود و زبان، 20 دقیقه زمان نیاز دارد، کنار درس بعدی (مثلاً ریاضی) بنویسید 8:50 و … .
3. تکنیک زمان مرور:
برای این که زمانی برای مرور سؤالات دروس سخت تر داشته باشید، بهتر است زمان پاسخگویی به هر درس را چند دقیقه کمتر از زمان استاندارد برای خود تعریف کنید تا در پایان چند دقیقه ای را فرصت مرور داشته باشید.
4. تکنیک اولویت زمان های مرور:
در زمان مرور، ابتدا درس هایی را مرور کنید که فرصت نکرده اید در زمان تعیین شده تمام سؤالات آن درس را بخوانید.
بعد به مرور سؤالاتی بپردازید که با علامت () مشخص کرده اید.
در انتها به مرور سؤالاتی بپردازید که با علامت (-) مشخص کرده اید.
5. تکنیک حداقل سؤالات:
به منظور جلوگیری از آرمان گرایی افراطی قبل از آزمون، در هر درسی حداقل توانایی خود را در نظر بگیرید و حداقل درصد را برای خود پیش بینی کنید.
یادتان باشد اگر شما نتوانستید 100% سؤالات را پاسخ دهید قطعاً دیگران هم نمی توانند، تا با آرامش و تسلط بیشتری بتوانید به پاسخگویی سؤالات بپردازید.
6. تکنیک وقفه در آزمون:
خستگی در جلسه آزمون امری طبیعی است که البته زمان بروز خستگی در افراد مختلف، متفاوت است. بهتر است با اجرای مراحل زیر رفع خستگی نموده و پس از دقیقه ای دوباره توان ذهنی خود را کسب نمایید. از جمله:
– تحرک جسمانی و یا کشش عضلانی برای افزایش سرعت جریان خون و رسیدن خون بیشتر به مغز.
– رعایت صحیح وضعیت نشستن؛ عمودی نشستن موجب روان شدن حرکت مایع نخاعی و برطرف شدن خستگی می شود.
– مصرف مواد قندی طبیعی مثل خرما و یا شکلات به منظور افزایش میزان گلوکز در مغز به همراه یک لیوان آب.
– تنفس عمیق و تلقین مثبت، تا اکسیژن بیشتری به مغز برسد.
روش های مطالعه
روش های یادگیری
«یادگیری» فرآیندی چند مرحله ای است که طی آن مفاهیمی را فرا می گیریم و این فرآیند شامل جمع آوری، طبقه بندی و تحلیل اطلاعات هر موضوع است. یادگیری، روش های مختلف دارد که برای شناخت روند یادگیری بهینه، بهتر است آن ها را بشناسیم، این روش ها عبارتند از:
روش دیداری: مطالب بیشتر از طریق مطالعه، دیدن نمودارها و اشکال در ذهن ثبت می شوند.
روش شنیداری: اکثراً اطلاعات از طریق شنیدن به ذهن منتقل می شوند.
روش شهودی: اطلاعات بیشتر از طریق تجزیه و تحلیل روابط موجود بین موضوعات درسی آموخته می شوند.
روش انفرادی: مطالب بیشتر توسط خود فرد مطالعه کننده و به صورت انفرادی مطالعه می شوند.
روش جمعی: مطالب بیشتر از طریق بحث های بین گروهی آموزش داده می شوند.
روش اتفاقی: یادگیری مطالب در این روش هیچ نظم و قانونی ندارد.
روش پلکانی: مطالب در چندین مرحله و به صورت تدریجی آموزش داده می شوند.
نکته جالب این که، روش یادگیری حتی از قومیت، جنسیت، سن و نحوه ی تدریس اساتید نیز تأثیر می پذیرد.
برای مثال افراد ساکن در آمریکای شمالی و یا آسیای شرقی عموماً روش یادگیری دیداری دارند و در مقابل، عرب ها اغلب روش یادگیری شنیداری دارند.
نکته جالب دیگر این که یادگیری پسران عمدتاً به روش دیداری و تصادفی است ولی دختران بیشتر شنیداری است، به این دلیل است که دختران بیشتر تمایل دارند مطالب درسی را از طریق شرکت در کلاس ها بیاموزند.
هر یک از روش های یادگیری در شرایط خاصی کاربرد دارند و اگر داوطلب کاربرد سبک های مختلف را بداند، با استفاده درست از هر کدام، به سرعت با شرایط جدید منطبق خواهد شد.
برای آزمون کارشناسی ارشد، بهترین روش های یادگیری شامل دیداری، شنیداری و انفرادی هستند. به دلیل حجم بالای مطالب و منابع درسی و فاصله زیاد بین زمان مطالعه و آزمون کارشناسی ارشد، درس خواندن باید طی چند مرحله انجام شود. لذا هر کدام از این مراحل به تنهایی کافی نبوده ولی در کنار یکدیگر فرآیند آموزشی را کامل می کنند این مراحل عبارتند از:
- درک مطالب
- تسلط بر مطالب
- سنجش
- تثبیت مطالب
- جمع بندی و نتیجه گیری
درک مطلب
در این مرحله، باید تمام نکات هر درس را به خوبی فرا گرفت که این امر توسط دو گام دیدن و خواندن مطالب و شرکت در کلاس و شنیدن انجام می شود.
همگام با مطالعه مطالب و شرکت در کلاس، باید سؤالات و تمرین های بسیاری حل و به صورت تشریحی بررسی شوند.
درک مطالب بدون حل پرسش های متعدد میسر نخواهد بود.
ملاک درک موفقیت آمیز دروس مختلف، رسیدن به مرز حل درست حداقل سه چهارم تمرین های هر درس می باشد.
پس از موفقیت در این مرحله به تسلط بر مطالب می رسیم.
تسلط بر مطالب
حل تست های موضوعی متعدد با بررسی راه حل های تشریحی و تستی مختلف، یادگیری جزئیات کامل مطالب را عمیق تر و دقیق تر خواهد کرد. مطالعه کتاب های تستی و مباحث تستی کتاب های مختلف از عمده فعالیت های این دوره است.
سنجش
راه های مختلفی در این گام وجود دارد، شبیه سازی آزمون توسط خود داوطلب و شرکت در آزمون های آزمایشی از جمله انتخاب های داوطلب در این مرحله خواهد بود.
اما بهتر است داوطلب در آزمون های آزمایشی معتبری برای رسیدن به اهداف این مرحله شرکت کند تا علاوه بر این که کیفیت آموزش خود را می سنجد، خود را در مقایسه با سایر داوطلبان هم مورد سنجش قرار دهد.
با شرکت در آزمون های آزمایشی، مطالب آموخته شده به خوبی تکرار می شوند و حتی مشکلاتی که در یادگیری مطالب توسط داوطلب وجود داشته باشد ولی او از آن ها بی اطلاع بوده است، مشخص خواهند شد.
سطح علمی داوطلب کاملاً ارزیابی می شود و مرحله به مرحله فرد بیشتر به شرایط آزمون عادت خواهد کرد.
تثبیت مطالب
هر داوطلبی باید برای مرور مطالبی که مطالعه کرده، برنامه خاصی داشته باشد.
مطالب به روش های مختلفی میسر است.
برخی افراد مرور مطالب را به صورت تصادفی انجام می دهند یعنی در مواقعی که زمان آزاد دارند، به یک باره و بدون هیچ نظم خاصی، مطالب درسی را مرور می کنند و پس از این کار آن را به دست فراموشی می سپارند، با این ذهنیت که درس را مرور کرده اند.
در حالی که این روش مرور، کوچک ترین سودی برای فرد نخواهد داشت.
باید برنامه مدونی با تعیین فاصله های زمانی منطقی پس از هر بار مرور یا مطالعه برای هر درس تعیین شود. استفاده از الگوی جعبه لایتنر می تواند برای تثبیت مطالب در خانه های حافظه مفید باشد.
در فصل های بعدی مفصلاً در این باره صحبت می شود.
جمع بندی و نتیجه گیری
با نزدیک شدن هر چه بیشتر به زمان آزمون، جمع بندی مطالب آموزشی مختلف و مرور دوباره آن ها بسیار مفید خواهد بود.
در مورد جمع بندی و گرفتن بهترین نتیجه از مطالعه دروس و دوران آماده سازی هم، در فصل های بعدی به طور کامل بحث خواهیم کرد.
مکان مطالعه
در مورد انتخاب بهترین مکان برای مطالعه می توان به نکات زیر اشاره کرد:
– آرام و بی سر و صدا باشد و عوامل مزاحم همانند رفت و آمد یا صدای تلفن و تلویزیون در آن، کم ترین حد خود را داشته باشد.
– نور کافی داشته باشد.
– هوای تازه در آن جریان داشته باشد.
– اتاق منظم باشد. آشفتگی فضای اتاق منجر به آشفتگی فکر و عدم توانایی در تمرکز کافی خواهد شد.
– سعی در انتخاب مکانی ثابت و راحت برای مطالعه داشته باشید.
البته نکات ذکر شده، کاملاً عمومی هستند و این نکته را باید به خاطر بسپاریم که همیشه این محیط ایده آل وجود نخواهد داشت.
ما باید خود را برای مطالعه در محیط های پرسر و صدا و سایر اماکن عمومی همچون اتوبوس، تاکسی، مطب پزشک، میهمانی و … هم کم کم آماده کنیم.
وسواس به خرج دادن در انتخاب محیط مطالعه منجر به کاهش بازدهی خواهد شد.
تحقیقات دانشمندان نشان داده است که سر و صدا در محیط، بر تمرکز حواس تأثیر زیادی ندارد و تنها تأثیر آن بر سرعت مطالعه خواهد بود و به اعتقاد آنان، هر فردی می تواند با همان کیفیتی که در محیط های آرام به فعالیت می پردازد، در محیط های پرسر و صدا هم کار کند.
به خاطر بسپاریم استفاده بهینه از هر زمان و مکانی، یک هنر و تکنیک بسیار مفید است، با تمرین کردن می توان این تکنیک را فرا گرفت.
شرایط بهینه مطالعه
– همیشه تصمیم خود را برای مطالعه گرفته و بلافاصله شروع به مطالعه کنید. هیچ چیز یا کسی نباید جلوی عملی شدن این تصمیم شما را بگیرد.
– کتاب را پیش از شروع مطالعه ورق نزنید، صرفاً مطالعه را شروع کنید. ورق زدن کتاب و شاید دیدن حجم مطالب انگیزه شما را کاهش می دهد.
– اشیایی که باعث بر هم خوردن تمرکز حواس شما می شوند را از کنار خود دور کنید.
– تلویزیون، کامپیوتر، تلفن و تلفن همراه خود را از اتاق مطالعه خود خارج کنید.
-هنگامی که احساس خواب آلودگی می کنید، بر مطالعه پافشاری نکنید. در این هنگام، خوابی کوتاه برای رفع خستگی و شاداب شدن شما مفید است.
– در هنگامی که احساس گرسنگی می کنید به دلیل کاهش قند خون، بازدهی شما به شدت کاهش پیدا می کند.
همیشه در کنار خود تنقلات و آجیل مانند بادام، پسته، گردو و کشمش داشته باشید و با احساس گرسنگی از آن ها استفاده کنید (دقت کنید مطالعه ی تفریحی هم با خوردن آجیل و تخمه جدی نخواهد بود).
– افکار پراکنده از جمله فکر به انجام کاری یا ملاقات با کسی، خشمگین و یا ناراحت بودن، بی حوصلگی، افسردگی، اضطراب، دغدغه های فکری و غیره باعث کاهش شدید بازدهی مطالعه خواهد شد. وسواس نیز سرعت مطالعه را به شدت کم می کند و استرس زا خواهد بود.
گام های کلی در مطالعه مؤثر و بهینه
– گام اول: برنامه ریزی روزانه
برنامه ریزی روزانه به شما کمک می کند تا در طول روز کارهای بیشتری را به پایان برسانید و روی زندگی خود کنترل بیشتری داشته باشید.
بدین منظور فهرستی از کارهایی که باید انجام دهید را تهیه کنید.
مهم ترین کارها را در ردیف های بالایی بنویسید و سپس زمان مشخصی را به هر کدام اختصاص دهید.
به این ترتیب زمان برای شما ارزش بیشتری پیدا می کند و کارهای مهم تان به تأخیر نمی افتد.
– گام دوم: اولویت بندی کارها
وقت گذاشتن برای کارهای غیرضروری، اتلاف وقت است، پس اولویت بندی را فراموش نکنید و مطمئن شوید که وقت و انرژی تان را روی کارهای مهمی صرف می کنید که برای شما اهمیت دارد. کشف کنید کجاها وقت تان به هدر می رود. خیلی از ما اوقاتی را که می توانیم از آن ها به طور سودمندی استفاده کنیم، به راحتی از دست می دهیم. با اولویت بندی کارها، از دست دادن زمان تقریباً غیرممکن می شود.
– گام سوم: افزایش تمرکز
به یاد داشته باشید که تمرکز بر مدیریت زمان وقت شما را بیشتر نمی کند، بلکه عادت هایتان را تغییر می دهد.
در ابتدا بهتر است میزان زمان های تلف شده خود را کاهش دهید و تمرکزتان را بالا ببرید، به طور مثال به خودتان بگویید وقتی مشغول انجام فلان کار مهم هستم، سراغ تلفن، اینترنت یا کارهای دیگری نمی روم تا کارم تمام شود.
– گام چهارم: مشارکت با دیگران
برای این که زمان را به طور مؤثری مدیریت کنید، باید اطرافیان را هم در انجام امور شرکت دهید و برخی مسئولیت ها را بر عهده دیگران بگذارید.
یک ضرب المثل قدیمی می گوید که با یک دست نمی توان چند هندوانه را بلند کرد، پس خودتان یک تنه به میدان نروید.
به فهرست کارهایی که باید انجام دهید نگاهی بیندازید و از اطرافیان بر اساس قابلیت هایشان کمک بگیرید.
– گام پنجم: زندگی سالم
به اندازه کافی بخوابید، رژیم غذایی سالمی داشته باشید و مرتب ورزش کنید.
داشتن یک زندگی سالم، تمرکز شما را افزایش می دهد و مسیرهای موفقیت بیشتری را برایتان هموار می کند.
وقتی سالم باشید کارآیی شما بیشتر می شود و در نتیجه طی زمان کوتاهی، کارهای بیشتری را به پایان می رسانید.
– گام ششم: استراحت کافی
گاهی اوقات مشغله زیاد و کار بیش از حد، شما را خسته و فرسوده می کند و سعی و تلاشتان برای زمان بندی ناکام می ماند.
پس هر وقت لازم بود دست از کار بکشید و به خودتان استراحت بدهید. کمی قدم بزنید و حرکات کششی انجام دهید.
اگر کارمند هستید چند روز به مرخصی بروید تا انرژی شما دوباره احیا شود و فعالیت های روزانه تان را با انرژی بیشتری از سر بگیرید.
اگر در حال درس خواندن هستید ولی خسته شده اید هم، استراحتی کوتاه مدت برای رفع خستگی می تواند بسیار مفید باشد.
– گام هفتم: ثبت فعالیت های یک روز
یک دفترچه شبیه دفترچه خاطرات روزانه داشته باشید و برای چند روز، هر کاری که انجام می دهید را یادداشت کنید تا ببینید وقت شما چه طور می گذرد.
درباره خودتان صادقانه قضاوت کنید و به دنبال زمان هایی باشید که می توانید از آن ها عاقلانه تر استفاده کنید.
– گام هشتم: منتظر نمانید
برای خیلی از ما پیش آمده که ساعت ها پشت در اتاق انتظار پزشکان معطل شده ایم یا برای یک قرار ملاقات ساده ساعت ها انتظار کشیده ایم.
غیرممکن است که از این انتظارها خلاص شویم ولی نیاز نیست که یک گوشه بنشینیم و با انگشتان دستمان بازی کنیم.
بهتر است چنین شرایطی را از قبل پیش بینی کنیم و یک کتاب کوچک یا دفاتر یادداشت مان را همراه خودمان داشته باشیم.
– گام نهم: گاهی بگویید: نه!
کارهای غیرضروری و اضافی را قبول نکنید.
اگر فردی از شما کاری خواسته که برنامه زمانی تان را کاملاً بر هم می ریزد، مؤدبانه عذرخواهی کنید و به سادگی نه بگویید.
– گام دهم: تقسیم کارهای بزرگ
کارهای بزرگ را قسمت بندی کنید.
برای انجام هر بخشی از کار، زمان خاصی را در نظر بگیرید و کارهای بزرگ و وقت گیر را یک جا انجام ندهید. به این شکل کارایی شما بیشتر می شود.
مطالعه در جمع
میزان بالایی از مطالعه شما باید به تنهایی باشد.
بهتر است مطالعه گروهی را به صورت محدود و حساب شده انجام دهیم.
در مراحل آماده سازی برای آزمون کارشناسی ارشد، شما باید با تمرکز فراوان به مطالعه بپردازد که در حالت کلی حضور در جمع های دوستانه حتی به منظور مطالعه هم اجازه این تمرکز را به شما نخواهد داد اما در مراحل مرور و جمع بندی پیش از آزمون، مطالعه ی گروهی، آن هم در گروه های با جمعیت پایین، می تواند مفید باشد.
حالات دیگری که مطالعه گروهی می تواند مفید باشد، عبارتند از:
– نداشتن توانایی کافی در حل مسائل خیلی سخت
– در دسترس نبودن کلاس و اساتید حرفه ای
اگر شرایط شما را به مطالعه دسته جمعی سوق داد، سعی کنید:
– وقت را در جمع تلف نکنید.
– از بین دوستان همدرستان، یک یا حداکثر دو نفر با انگیزه و فعال را برای مطالعه گروهی در نظر بگیرید.
– از هم گروهی شدن با دوستان مضطرب، استرس زا و یا غیرفعال بپرهیزید.
– در مطالعه گروهی جدی باشید و اجازه ندهید بحث به حاشیه های غیردرسی کشیده شود.
نور محیط مطالعه
در محیط مطالعه، نور سفید یا زرد مطلق و چراغ های رنگی باعث خستگی زودرس و کاهش تمرکز داوطلب می شوند.
مناسب ترین نور برای چنین فضایی، نور غیرمستقیم زرد و سفید می باشد.
همچنین استفاده از چراغ مطالعه هم می تواند تمرکز را بالا ببرد. البته نور غیرمستقیم آفتاب در طول روز مناسب ترین نور برای مطالعه می باشد.
مناسب ترین حالت بدن
وضعیت بدن در هنگام مطالعه تأثیر بسیاری بر کیفیت مطالعه دارد.
حالت لمیده روی صندلی و یا روی مبل راحتی، یا درازکش و یا در حال راه رفتن، حالت های مناسبی برای مطالعه عمقی نخواهند بود.
نشستن پشت میز استاندارد و با زاویه مناسب پشت صندلی، مناسب ترین حالت برای مطالعات طولانی مدت است.
در صورتی که به پشت میز نشستن عادت ندارید، به تناوب پشت میز و روی زمین بنشینید، هر چند دقیقه یک بار هم با بالا آوردن سر و گردن خود استراحت کرده و حالت بدن خود را عوض کنید. رعایت فاصله مناسب کتاب تا چشم خود را هم فراموش نکنید.
مناسب ترین زمان مطالعه
عموماً تا یک ساعت پس از بیدار شدن از خواب، هوشیاری افراد پایین است. مطالعه خود را پس از این زمان شروع کنید.
از طرف دیگر، خوابیدن بلافاصله پس از پایان مطالعه هم به فراموش کردن مطالب در کمترین زمان کمک می کند، پس سعی کنید حتی اندک زمانی را بین پایان مطالعه و خواب بگنجانید.
اما همین زمان پیش از خواب، مناسب ترین زمان برای مرور دروس است که قبلاً مطالعه شده اند.
بهترین ساعت مطالعه بدن خود را شناسایی کنید.
برخی افراد سحرخیز هستند و در طول روز بالاترین بازدهی را دارند، در حالی که برخی افراد دیگر شب ها و مخصوصاً پس از ساعات نیمه شب بالاترین کیفیت مطالعه را دارند. البته باید این مطلب را ذکر کرد که حتی اگر شب ها مطالعه می کنید هم در ماه های آخر و نزدیک به آزمون، بهتر است زمان مطالعه خود را به زمانی که آزمون در آن برگزار می شود نزدیک کنید.
مرور مطالب بلافاصله پس از پایان کلاس هم تأثیر زیادی در بهبود کیفیت آموزش دارد.
مراحل مطالعه
مطالعه کتاب ها باید به صورت مفهومی و کاملاً دقیق انجام شود، که این خود منجر به عمقی شدن یادگیری می شود. آموزش های منطبق بر این اصل، ماندگاری بسیار زیادی در ذهن دارند و ذهن برای به خاطر سپردن آن ها به کمترین تعداد تکرار نیاز داشته و در نتیجه سرعت یادگیری مناسب است.
در اینجا یک الگوی 6 مرحله ای مناسب برای مطالعه پیشنهاد می شود:
– مرحله اول: پیش مطالعه
پس از انتخاب یک موضوع، همه حواس خود را روی آن متمرکز می کنیم، کتاب خود را تنها در آن بخش ورق می زنیم و به عناوین اصلی، فرعی و جملاتی که با حروف درشت داخل متن نوشته شده اند، توجه می کنیم.
در صورتی که در متن، قسمت های خلاصه شده ای از مبحث به صورت چکیده وجود داشته باشد آن ها را مطالعه می کنیم.
– مرحله دوم: مطالعه
مطالب را سطر به سطر مطالعه کرده و در هر پاراگراف به دنبال مفهوم مطلب موجود در پاراگراف می گردیم.
همه جداول و شکل های کتاب را با دقت بررسی می کنیم.
دقت در یادگیری جداول و اشکال به درک مفهوم جملات کمک شایانی می کند و در ضمن مثال ها و سؤالات متن کتاب را به دقت و با جزئیات کامل مورد بحث و بررسی قرار می دهیم، زیر جملات مهم موجود در هر پاراگراف خط کشیده، یا با استفاده از ماژیک های رنگی مشخص می کنیم.
نکته و یادداشت برداری هم در این قسمت بسیار تأثیرگذار خواهد بود.
– مرحله سوم: مرور و بررسی بند به بند
پس از مطالعه هر قسمت، هر آنچه از مطلب فهمیده ایم را با خود مرور می کنیم تا کاملاً مشخص شود که مبحث را درک کرده ایم یا نه.
نکات و مفاهیم استخراج شده از بحث را در حاشیه متن کتاب و جزوات می نویسیم. پس از پایان هر مبحث، بدون مراجعه مجدد به متن کتاب، به حل پرسش ها و یا تمرین های موجود در پایان مبحث می پردازیم. میزان پاسخگویی ما به این سؤالات، میزان تسلط ما را به مبحث نشان می دهد و تعیین کننده نیاز ما به مطالعه مجدد مطلب خواهد بود.
نکته برداری از سؤالات پایان مباحث هم در تکمیل فرآیند آموزش بسیار مؤثر است.
در سال های اخیر هم، طراحان آزمون های سازمان سنجش اقدام به مفهومی تر کردن سؤالات آزمون کرده اند و به همین دلیل، بسیاری از سؤالات موجود در این قسمت که در کتاب ها در قالب پرسش و یا تمرین وجود دارند، اهمیت بسیار ویژه ای پیدا کرده اند.
– مرحله چهارم: تکمیل و تسلط
پس از طی مراحل قبلی، با حل تعدادی از تست های هر مبحث سعی در شناسایی نقاط ضعف خود کنید.
پس از شناسایی این نقاط ضعف، نوبت به رفع این اشکالات می رسد
، اما اگر در مبحثی خاص تعداد اشکالات زیاد باشد، حتماً باید مجدداً موضوع به صورت دقیق تر مطالعه گردد. پس از حل حداقل 75% سؤالات و یا تمرین های تشریحی نوبت به تست ها می رسد که در تثبیت مطالب در ذهن و تسلط فرد به مطالب کمک بسیار زیادی می کند.
فهمیدن یا حفظ کردن
در مورد آزمون کارشناسی ارشد باید گفت اگر داوطلب مطالب را درک کرده باشد قطعاً موفق خواهد شد ولی اگر اقدام به حفظ کردن مطالب کرده باشد، با تغییر روال سؤالات و حتی عوض شدن متن سؤالات، به احتمال بسیار زیاد توانایی پاسخگویی به سؤالات آن مبحث را نخواهد داشت.
شما مطلبی را که مطالعه کرده اید، فهمیده اید اگر:
- بتوانید با زبان خود و به شیوایی آن را بیان کنید.
- بتوانید سؤالات خوبی از آن مبحث طرح کنید.
- بتوانید به سؤالات آن مبحث به خوبی پاسخ دهید.
- بتوانید مرحله به مرحله به سرعت عمل خود در پاسخگویی به سؤالات آن مبحث بیفزایید.
- بتوانید مباحث موجود در مطلب را تجزیه و تحلیل کنید.
در پایان بحث روش مطالعه، ذکر چند نکته زیر خالی از لطف نخواهد بود:
در صورتی که درس خواندن شما برای رفع تکلیف است، بازدهی بالایی نخواهید داشت و نتیجه خوبی هم کسب نخواهید کرد. به مطالعه عشق بورزید و برای هدف خود از صمیم قلب تلاش کنید.
هنگام مطالعه به این فکر نکنید که چه مقداری از حجم مطلب باقی مانده است، این کار کم کم سبب بی میلی شما به ادامه کار خواهد شد.
– دروسی را که در آن ها بیشتر احساس ضعف می کنید در اولویت مطالعه قرار دهید، چون این دروس جزء درسهایی هستند که شما از مطالعه آن ها گریزانید.
به قول برایان تریسی:
«قورباغه زشت را هر چه زودتر قورت بده!»
آفت های مطالعه
– بلندخوانی:
به دلیل عدم تطابق سرعت دیدن و شناسایی کلمات با سرعت تلفظ و به زبان آوردن آن ها، این روش باعث کاهش بسیار زیاد سرعت مطالعه می گردد. به علاوه این که بلندخوانی نیاز به مکانی خاص دارد و نیز پس از چند دقیقه موجب خستگی خواننده خواهد شد.
به عقیده دانشمندان، افراد در بلندخوانی بیشتر به جای این که تمرکزشان روی مطالب باشد روی صدای خود خواهد بود که این خود باعث کاهش بازدهی فرد در مطالعه خواهد شد.
– مطالعه در حین راه رفتن:
برخی به این روش مطالعه علاقه فراوانی دارند، در حالی که روش مناسبی برای مطالعه نیست.
در حین راه رفتن به طور ناخودآگاه، فکر فرد به این معطوف می شود که پای او به چیزی برخورد نکند و یا این که چه طور مسیرش را انتخاب کند که طبیعتاً کاهش تمرکز فرد در مطالعه را در پی خواهد داشت.
به دلیل تغییر متوالی فاصله عدسی چشم تا کتاب، مطالعه در این حالت باعث خستگی چشم و سرگیجه می شود.
– زیاده خوانی:
کلمه به کلمه خواندن دروس به شکلی که حتی یک «و» هم از قلم نیفتد که منجر به حفظ کردن مطالب هم می شود و نه فهمیدن آن، بیشتر در خانم ها شایع است.
در آزمون کارشناسی ارشد به دلیل این که سؤالات مفهومی تر از قبل هستند، این روش، روش ایده آلی برای مطالعه نخواهد بود.
به علاوه این روش بسیار وقت گیر و خسته کننده بوده و نیز باعث ایجاد استرس شدید برای داوطلب می شود.
به جای این که مطالب را چندین بار خوانده و حفظ کنیم، یک یا دو بار بخوانیم ولی بفهمیم.
– مطالعه با وسایل صوتی ـ تصویری:
برخی داوطلبان تصور می کنند که اگر در محیط مطالعه شان برای مثال موسیقی ملایمی پخش شود، به آرامش و تمرکز آن ها کمک می کند.
طبق تحقیقات به عمل آمده از سوی دانشمندان، اولویت تمرکز مغز انسان بر قسمت شنیداری خودخواسته است و نه بینایی.
در بهترین حالت، مغز انسان نیمی از تمرکز خود را به شنیدن موسیقی خودخواسته و نیمی را به دیدن اختصاص خواهد داد.
در هر دوی این حالات، تمرکز داوطلب بر دروس خود کمتر از 100% خواهد بود و این یعنی کاهش بازدهی!
– وسواس:
برخی دانشجویان در امر مطالعه همیشه نگرانی این را دارند که شاید درس را کامل یاد نگرفته اند، نتیجه این تفکر مطالعه مجدد و چندباره و طبیعتاً اتلاف شدید وقت خواهد بود.
با نگاهی اجمالی روی پرسش ها و یا تمرینات مبحث مورد مطالعه می توان به راحتی دریافت که آیا آموزش به درستی انجام شده است یا خیر؟
– مطالعه پیوسته و یکسره:
بین زمان های مطالعه خود، با الگوی ترجیحاً منظمی، استراحت در نظر بگیرید.
حتی الامکان هر 2 ساعت یک بار یک بازده زمانی 15 تا 20 دقیقه ای را به این امر اختصاص دهید.
این استراحت، اتلاف وقت نیست، بلکه عامل افزایش بازده است.
البته زمان مطالعه منطقی در هر بازه مطالعه برای هر فرد تا فرد دیگر متفاوت خواهد بود و این عدد را شخص داوطلب پس از مدتی به دست خواهد آورد، البته این زمان برای هر درس تا درس دیگر هم متفاوت خواهد بود. هر چه مبحث یک درس سنگین تر باشد، این عدد کاهش پیدا خواهد کرد، اما « مطالعه طولانی مدت و یکسره، باعث خستگی زودرس می شود.»
مطالعه تشریحی و تستی موازی
عموم داوطلبان تصور می کنند که تست زدن، بسیار مهم تر از پاسخگویی به پرسش های متعدد یا حل مسئله به صورت تشریحی است.
البته این طرز فکر در ماه های ابتدایی دوران مطالعه اشتباه، ولی در ماه های نزدیک به آزمون درست است.
تجربه رتبه های برتر رشته های مختلف نشان داده است که مطالعه تشریحی و تستی به موازات هم تأثیر بسیاری در کسب رتبه ای خوب خواهد داشت.
در مورد نسبت مطالعه تشریحی به تستی هم نسبت خاصی را نمی توان ارائه داد ولی می توان به نکات زیر اشاره کرد:
- هر چه مطالب جدیدتر باشند، اهمیت تمرکز بر حل پرسش یا تمرین های متعدد بیشتر است، پس می توان گفت بهتر است در تابستان بیشتر مطالعه کرده و از اواسط پاییز به بعد به مرور مطالب و تست زنی توجه بیشتر داشته باشید.
- در هر درسی که احساس ضعف دارید، بیشتر به راه حل های تحلیلی ـ تشریحی توجه داشته باشید.
- اگر حداقل سه چهارم پرسش های تشریحی را درست پاسخ دادید، به سراغ تست های آن مبحث بروید، چون در این صورت به اندازه قابل قبولی به مطلب اشراف پیدا کرده اید.
نکته برداری
یادداشت برداری در حین مطالعه دروس، باعث افزایش تمرکز و دقت می شود.
سعی کنید خلاصه دروسی را که مطالعه می کنید در دفترچه یادداشت جذابی بنویسید. حتی شاید برای هر درس لازم باشد یک دفترچه یادداشت جداگانه در نظر گرفت.
وقتی نکته های هر موضوع را از منابع مختلف آموزشی استخراج کرده و در دفترچه خود نوشته باشید، برای مرور لازم نیست همه کتاب ها را ورق بزنید.
یادداشت برداری علاوه بر افزایش دقت و یادگیری فرد باعث کاهش حجم مطالب و آسان شدن مرور آن ها می شود.
تست زنی
هدف از حل سؤالات چهارگزینه ای، یادگیری و تثبیت دقیق موضوعات درسی است.
پس از پایان مطالعه درس می توان به پاسخگویی به این سؤالات پرداخت، به علاوه این که بهترین معیار برای سنجش آموخته ها و ارزیابی کیفیت آموزشی و شناسایی اشکالات ممکن، پاسخگویی به این قبیل سؤالات است.
همان گونه که در فصل های قبل هم اشاره شد، پس از پاسخگویی به حداقل 75% سؤالات تشریحی و تسلط نسبی روی هر مطلب، باید به حل سؤالات تستی پرداخت.
تست های دروس عمومی و خواندنی را سه روز پس از مطالعه اولیه پاسخ دهید.
این فاصله برای اجازه دادن به ذهن برای تفکیک مطالب فرار و غیرفرار ضروری است. اما تست های دروس تفهیمی را باید با فاصله بسیار کمی پس از مطالعه دروس پاسخ داد.
پاسخگویی به سؤالات تستی را با تست های موضوعی طبقه بندی شده شروع کنید.
در ابتدای کار، با تست های ساده تر شروع کنید و با گذر زمان به تست های دشوار بپردازید.
درگیر شدن با تست های سخت، شما را در ابتدای تست زنی خسته و دلسرد می کند.
اگر مبحثی تست های زیادی داشته باشد، به جای حل یک باره آن ها، بهتر است به چند دسته تقسیم شوند و با فاصله زمانی منطقی از هم حل شوند.
در تابستان بیشتر به صورت تشریحی مطالعه کنید و از پاییز به بعد بیشتر به حل تست بپردازید.
تمرین تست زنی در هر مبحث را تا جایی ادامه دهید که بین 70 تا 90% کسب کنید.
البته اگر در اولین تمرین تست زنی، درصد کسب شده زیر 65% باشد، قبل از تست زنی مجدد، مبحث مورد نظر را مجدداً به صورت دقیق و کامل مطالعه کنید.
به صورت سؤالات تستی دقت فراوان داشته باشید، وجود عباراتی مانند «به جز»، «درست و یا نادرست» و … در صورت نادیده گرفته شدن، منجر به پاسخگویی غلط به آن سؤال خواهد شد.
به یاد داشته باشیم که در ابتدای حل تست ها، سرعت پایین خواهد بود، ولی رفته رفته و با گذر زمان، این روند بهبود خواهد یافت.
مشاوران کارشناسی ارشد
مشاوره یكی از كلیدیترین عوامل موفقیت در تحصیل به حساب میآید، البته ممكن است دانشجویان نیاز به یك مشاور مجرب را چندان ضروری ندانند.
اما واقعیت این است كه تعیین سطح دانشجو، آموزش روشهای مطالعه، هدف گذاری و بودجهبندی در مطالعه، خلاصه برداری، حذف اضطراب، معرفی منابع مناسب برای برطرف كردن نقاط ضعف و موارد دیگر از وظایف یك مشاور مجرب است كه میتواند برای داوطلب كمک بسزایی در موفقیت در آزمون ها باشد.
بمنظور دریافت مشاوره تخصصی آمادگی آزمون کلیک نمایید.