بیوشیمی
اولین نکته‌ای که در مقایسه سؤالات درس بیوشیمی در دو سال اخیر به چشم میخورد، سادگی قابل لمس سؤالات سال 96 نسبت به سال 95 است به نحوی که با یک مرور سطحی میتوان متوجه شد که پاسخ‌دهی به سؤالات سال 95 نیازمند مطالعه دقت و زمان بیشتری نسبت به سال 96 است. البته تعداد سؤالات محاسباتی در سال 96 نسبت به سال 95 افزایش داشته، ولی از نظر محتوا و دشواری از سطح پائین‌تری برخوردار هستند. یکی از نقاط قوت آزمون 96 توجه بیشتر به انابولیسم و کاتابولیسم است و درجه دشواری سوالات در این بخش برخلاف حالت کلی نسبت به سال 95 در سطح بالاتری قرار دارد و داوطلب برای پاسخگویی به این بخش نیازمند تفکر و تحلیل بیشتری نسبت به سایر بخش‌هاست.
بخش عمده‌ی سؤالات سال 96 از دو مبحث پروتئین و اسید آمینه و انابولیسم و کاتابولیسم مطرح شده است و داوطلبانی که این دو بخش را به خوبی مطالعه کرده،اند، در این آزمون از توفیق بیشتری نسبت به رقبای خود برخوردار خواهند بود. در بخش لیپیدها و اسیدهای چرب نیز همانند سال گذشته 3 سؤال مطرح شده بود که سؤالات سال 95 اندکی دشوارتر از سال 96 به نظر می‌رسند. اما همانند سال 95 در سال 96 نیز سؤالی از بخش پیام‌رسانی و هورمون‌ها مطرح نشده که نسبت به سال‌های پیشین میتوان این موضوع را به یک تغییر استراتژی در طرح سؤال توسط طراحان تعبیر نمود.
نکته قابل تأمل دیگر تمرکز طراحان بر روی مباحث خاص و عدم پراکندگی یکسان سؤالات در بین مباحث مختلف، است به نحوی که 15 سؤال در سال 96 تنها از 4 مبحث طراحی شده و از بقیه مباحت تنها 5 سؤال مطرح گردیده است. به نظر می‌رسد داوطلبانی که از کتاب لنینجر به عنوان منبع اصلی خود برای درس بیوشیمی استفاده نموده‌اند، در پاسخ‌دهی به سؤالات سال 96 از توفیق بیشتری نسبت به رقیبان خود برخوردار شده‌اند.
بیوفیزیك
تعداد سوالات درس بیوفیزیک در مجموعه علوم سلولی و مولکولی همانند سال گذشته 20 سوال بوده است. طبق انتظار، عمده سوالات بیوفیزیک از مباحث روش‌های بیوفیزیک ـ بیوشیمی، بیوفیزیک پرتوها و خواص فیزیکو – شیمیایی ماکرومولکول‌های زیستی بوده است که در کل 17 سوال معادل با 85 درصد سوالات را به خود اختصاص داده بود. در این بین از روش‌های بیوفیزیک ـ بیوشیمی 6 سوال، از مبحث بیوفیزیک پرتوها 5 سوال و از خواص ساختمان‌های ماکرومولکول‌های زیستی، بیوفیزیک سلولی و مولکولی و بیوفیزیک شیمیایی نیز 7 سوال مطرح شده بود. تعداد سوالات مرتبط با بیوترمودینامیک همانند سال گذشته حدود 3 سوال بوده است.
نکته قابل تأمل این بود که برخلاف روندی که در سال‌های اخیر مبنی بر مفهومی شدن سوالات طی شده بود، در آزمون اخیر تنها 4 سوال محاسباتی و بسیار مفهومی بوده و مابقی سوالات کاملاً حفظی بودند.اگر تیپ بندی سؤالات آزمون را به این صورت در نظر بگیریم: دانشی ـ كاربردی ـ استدلالی و بخواهیم براساس این معیارها سؤالات آزمون سال جاری و سال گذشته را ارزیابی كنیم، می توانیم نتایج را در جدول زیر مشاهده كنیم:
استدلالی محاسبه ای و كاربردی دانشی سال
25% 15% 60% 1396
15% 20% 65% 1395
درصد سوالات استدلالی می‌تواند یک شاخص خوب برای تعیین سطح دشواری آزمون باشد. با مقایسه آزمون اخیر با آزمون سال قبل میتوان مشاهده کرد که میزان سوالات استدلالی افزایش یافته است و در این آزمون با یک روند سختی نسبی سوالات همراه بودیم. درصد سؤالات محاسبه‌ای و كاربردی نیز كه مربوط به حل مسئله و مواردی از این قبیل است، 5% كاهش یافته است. بیشتر تست‌ها از فصل‌های 1-5 كتاب های بیوشیمی لنینجر، قسمت های بیوفیزیک مربوط به کتاب هارپر و مبانی بیوفیزیك محمدرضا حسین‌دخت و بیوفیزیک سنجش تکمیلی طراحی شده بود كه تمامی این منابع در كتاب درسی مؤسسه مدرسان شریف گنجانده شده است.
میکروبیولوژی
در مقابسه ی درس میکروبیولوژی در دو سال گذشته میتوان دریافت که طراحان سوال همان مباحثی را که در سال 95 هدف قرار داده بودند در سال 96 نیز تکرار نموده اند و پراکندگی سوالات در این دوسال از نظر مباحث تفاوت چندانی ندارد. همانند سال 95 در سال 96 نیز تمامی سوالات حفظب بوده و داوطلب مجبور به انجام محاسبه یا تحلیل های مفهومی برای دست یابی به پاسخ سوالات نمیشود. طبقه بندی و تست های تشخیصی همانند سال گذشته بخش عمده ی سوالات را به خود اختصاص داده اند و از مبحث آنتی بیوتیک ها همانند سال گذشته سوالی مطرح نشده است. به نظر می رسد سطح سوالات در سال 69 اندکی دشوار تر از سال 95 است کما این که تست های ساده ای در سال 96 به چشم میخورد که پاسخ گویی به آنها با یک مطالعه ی سطحی قابل دسترس است اما برخی از تست ها نیز به نحوی طرح شده اند که نیاز مند تسلط دانشجو به دو یا چند مبحث به صورت عمیق اند.
بنا بر این میتوان گفت در سال 96 سوالات ساده و دشوار به صورت افراطی تر نسبت به سال 95 طراحی شده اند و به راحتی از سوالات متوسط قابل تمییز اند با توجه به روند دو سال گذشته به نظر می رسد کماکان به جاوتز و واکر به عنوان دو مرجع مطمئن برای پاسخ گویی به سوالات این درس اطمینان نمود.
ژنتیک
در سنجش میان سؤالات آزمون سال 1396 با آزمون سال 1395 در درس ژنتیک، باید گفت که در سال 96، سؤالات به شکل محسوسی آسان‌تر بوده و چندان مفهومی نیستند و با توجه به اینکه سؤالی خارج از مباحث مطرح شده وجود نداشت، داوطلبان با مطالعه جامع و دقیق کتاب‌هایی چون استانسفیلد و جزوات مدرسان شریف و اساتید مطرح دانشگاهی و مروری بر تست‌های کنکورهای چند سال اخیر قادر به پاسخگویی به تمامی سؤالات بودند. همچنین باید گفت ایرادات علمی سؤالات در سال 96 كمتر از سال 95 بوده است و سؤالات از پیچیدگی خاصی برخوردار نبودند.
به طور کلی در سال 96 با سؤالاتی به مراتب آسان‌تر و نه چندان مفهومی مواجهیم که میتوان گفت این سؤالات قادر به تفکیک و به چالش کشیدن افرادی که مطالعه بسیار عمیقی نداشته‌اند، نبود. برخلاف سال 95 امسال از نظر گستردگی مطالب به مراتب بهتر بود و تقریباً از تمامی مباحث سؤال مطرح شده بود، اگرچه جای شجره‌نامه‌های شماتیک و یا سرطان خالی به نظر می‌رسید.
سلولی و مولکولی
در این آزمون از قسمت مولکولی 9 سوال مطرح شده بود، اما پراکنش سوالات بسیار متفاوت بود. لازم به ذکر است که برخلاف سال گذشته، در آزمون اخیر هیچ سوالی از مبحث مهندسی ژنتیک مطرح نشده بود. این نشان‌دهنده تمایل بیشتر به طرح سوالات مولکولی از این درس و افزایش درصد سوال‌های حفظی است. جنبه حفظی بودن سوالات پررنگ‌تر از مفهومی بودن آنها بوده است، به طوری که در اکثر سوالات حفظ کردن یک تعریف خاص می‌توانست در پاسخگویی به سوالات بسیار کمک‌کننده باشد. سوالات آزمون 96 از نظر آسانی و دشواری تقریباً مشابه با سال گذشته بودند و داوطلبان گرامی می‌توانستند با مطالعه دقیق کتاب‌هایی مانند زیست‌شناسی سلولی و مولکولی لودیش و یا زیست‌شناسی سلولی و مولکولی آلبرتس به تمامی سوالات پاسخ دهند.
در مجموع می توان گفت سوالات نسبت به سال 95 قدری دشوارتر بودند، اگرچه چند سوال گمراه کننده نیز به چشم میخورد که می‌توانست دانشجویانی را که مطالعه خوبی نیز داشته اند، به چالش بکشد. همچنین نسبت به سال 95 سوالات طراحی شده بخش های خیلی کمتری از کتاب لودیش را پوشش می‌دادند. اگرچه انتظار می‌رفت از فصول مهمی از کتاب مانند سرطان، ایمنی و یا فصل انرژی و یا آپوپتوز سوالات بیشتری وجود داشته باشد، اما در این مجموعه هیچ‌گونه سوالی از مباحث بالا دیده نمیشود. توجه به این نکته ضروری است که بیش از نیمی از سؤالات از مباحث مربوط به درس مولکولی و حمل و نقل سلولی طرح شده و مابقی سؤالات بین سایر مباحث پراکنده بودند.
مجموعه زیست شناسی (گیاهی، جانوری، میكروبی، سلولی و مولكولی، ژنتیك، بیوشیمی، بیوفیزیك و اكولوژی و تكامل)
سؤالات این درس در آزمون سال 1396 همچون آزمون سال1395 با40 سؤال از هشت درس با همان ترتیب سال 95 و پنج سؤال از هرکدام روبه رو هستیم، در سال 96، سؤالات آسان تر بوده و چندان مفهومی نمی باشند و همچون سال 95 تقریباً تمامی سؤالات حفظی بودند و داوطلب با مطالعه دقیق می-توانست به همه سؤالات پاسخ دهد، به طوری که تعداد سوالات نسبتاً چالش‌برانگیز در دو درس بیوشیمی و میکروبیولوژی در این دو سال به عدد 2 می‌رسد. در مجموع میتوان گفت که سطح سؤالات سال 95 اندکی از سال 96 بالاتر بود. گرچه در پراکندگی و ساختار طرح سؤال تغییر چندانی به چشم نمی‌خورد، اما به نظر می‌رسد که پاسخ‌دهی به سؤالات سال 95 به دقت بیشتری نیاز دارد.
مجموعه ویروس‌شناسی، قارچ‌شناسی و ایمنی‌شناسی
در سنجش میان سؤالات آزمون سال 1396 با آزمون سال 1395 در درس مجموعه ویروس شناسی، قارچ شناسی و ایمنی شناسی، باید گفت که تفاوت چندانی از نظر سطح سؤالات دیده نمی شود و تمام سؤالات حفظی محض بودند و از نظر تعداد سؤال از هر بخش در سال 96 نسبت به 95 باید گفت که تقریباً یکسان بوده اند، به جز یک سؤال بیشتر در مبحث ویروس‌شناسی و یکی کمتر در بخش قارچ شناسی که در سال 96 پراکنش سؤالات را این گونه می کند، ویروس 8 سؤال، قارچ 5 سؤال و ایمنی 7 سؤال که نشان می دهد طراحان امسال به مبحث ویروس‌شناسی نسبت به سال گذشته توجه بیشتری داشته اند. سؤالات نیز به دو صورت کلی و جزئی طراحی شده بودند. در کل باید گفت تغییر چندانی چه از نظر کیفیت و چه از نظر کمیت در درس مجموعه ویروس شناسی، قارچ شناسی و ایمنی شناسی در سال 96 نسبت به سال 95 دیده نمی شود. فقط سؤالات ویروس‌شناسی اندکی جزئی‌تر طراحی شده بودند که البته با مطالعه دقیق قابل پاسخگویی بودند و چندان سخت نبودند.
